Ձեր վստահելի աղբյուրը

Նոյեմբերյանի N զորամասում ժամկետային զինծառայող Լյուքս Ստեփանյանի մահից հետո առաջին հայացքից կարծես ոչինչ չի պատահել. զորամասի շրջակայքը զարդարում են գույնզգույն վարդերը, տղաները գնում են պարապմունքների, բարձրանում դիրքեր, 19-ամյա գյումրեցի Հրաչը խոհանոցում համեղ կերակուր է պատրաստում ընկերների համար: Բայց նրանց հոգում ծառայակցի անսպասելի մահը տխուր հետք, այնուամենայնիվ, թողել է. հարցնում ես Լյուքսից, չեն խոսում ոչինչ ու կախում գլուխը: 

Լյուքս Ստեփանյանն այս զորամասում մահացել էր մայիսի 15-ին հրազենային կրակոցից: Ըստ նախաքննության տվյալների, այդ օրը զորամասի 1-ին պահակախմբի մուտքի դիտորդ, նույն զորամասի ԿՍ-19 ժամկետային զինծառայող, շարքային Դավիթ Խաչատրյանը վիճաբանության մեջ է մտել պահակախմբում ընդգրկված ԿՍ-19 ՀԴՆ-ի ժամկետային զինծառայող, շարքային Լյուքս Ստեփանյանի հետ, որի ժամանակ շարքային Դ.Խաչատրյանն իրեն ամրակցված ԱԿՄ տեսակի ինքնաձիգից կրակել է շարքային Լ. Ստեփանյանի ուղղությամբ, որի արդյունքում վերջինս գլխի շրջանում ստացած հրազենային վնասվածքից տեղում մահացել է, իսկ նույն ՀԴՆ-ի ժամկետային զինծառայող, շարքային Հրաչյա Սարգսյանը գլխի շրջանում ստացել էր հրազենային վնասվածք: Այժմ Հրաչյայի վիճակը կայուն է: 

Պաշտպանության նախարարության նախաձեռնությամբ զորամաս այցելած լրագրողներին զինծառայող հետախույզները ցուցադրեցին` ինչպես են հայտնաբերում թշնամուն ու ոչնչացնում նրանց, այնուհետև լրագրողուհիներին անակնկալ վարդեր բաժանեցին…իրենց աճեցրած վարդերը: «Մեր տղաները տեսան, որ այսքան շատ աղջիկ լրագրողներ կան, որոշեցին վարդեր նվիրել ձեզ», -բացատրեց զորամասի հրամանատար գնդապետ Վահագն Ասատրյանը:

Զորամասում ողբերգական դեպքից հետո գնդապետը «խիստ պատժվել է, իսկ մի քանի այլ սպաներ ու հրամանատարի տեղակալներ ազատվել են աշխատանքից»:

«Սկզբում բոլորի վիճակը ծանր էր, բոլորն էլ կաշկանդված էին, տրամադրությունները գցած: Սակայն որոշ ժամանակ հետո ողջ անձնակազմը համախմբվեց ու հիմա տարբերություն չկա. զորամասի առօրյան այնպես է, ինչպես նախորդ 2-3 ամիս առաջ էր: Մենք ամեն ինչ ենք ներդրել, որ այդպես լինի, տղաները չընկճվեն», -Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց հրամանատար Վահագն Ասատրյանը:

Պահակակետում խմբված լրագրողներին հրամանատարը պատմեց` ինչպես է տեղի ունեցել դեպքը. «Պահակատան մուտքի մոտ կանգնած է ժամապահը, որը եղել է կրակողը, հանգստացող հերթապահները եղել են ծխարանում նստած, որոնք եղել են պահակային ծառայության կանոնագիր կարդալուց ու զրուցելուց: Միջադեպն առաջացել է այն ժամանակ, երբ ժամապահը հարցրել է ժամ, պատասխանը եղել է որ ժամ չեն ունեցել, չեն ասել, որից հետո ժամապահի և մահացած զինվորի միջև խոսակցություն է եղել, ինչի արդյունքում տեղի է ունեցել ողբերգությունը: Նստած են եղել չորս հոգի` նաև վիրավորը ու մահացողը: Մեկ գնդակը սկզբից կպել է վիրավորին, այնուհետև մահացու հարված է հասցրել` խփել է պատին անդրադարձել է Լյուքս Ստեփանյանին: Նրանք պահակակետում կանգնած ժամապահից եղել են 25-30 մ հեռավորության վրա»:

Հումանիզմի և միջազգային իրավունքի դասին նստած ժամկետային զինծառայող Տիգրան Խաչատրյանի համար մարդասիրության մասին տեսական գիտելիքներն հետաքրքիր են, բայց Լյուքսի մասին հարցին պատասխանում է կաշկանդված. «Չգիտեմ, ոչ մի բան չգիտեմ»:

Զորանոցում, որտեղ քնում են զինվորները, անկողիններն հարդարված են խնամքով, կարծես կնոջ ձեռքի գործ լիներ, իրերը դարակներում դասավորված, իսկ հողաթափերն հերթականությամբ շարված: Վստահեցրին, որ կարգուկանոնը հյուրերի աչքը շոյելու համար չի արվել: «Այսպես է միշտ», -ասաց զորամասի սպաներից մեկը: Զորանոցում զինծառայողների գեղագիտական բացը լրացնում են բնության տարբեր տեսարանները պատկերող գեղանկարները:

«Ամեն գործողության մասին, որը կարող է բերել հանցագործության, զգուշացնող պաստառներ կան. դրանք նրա համար են, որ եթե զինվորին ասես, չլսի, ապա դրանց նայելով իր մեջ ենթագիտակցորեն, տեսողականով տպավորվի: Միջանցքներում, խրամատներում ամեն ինչի վերաբերյալ առանձնահատուկ պլակատների բլոկ կա», -բացատրում է պաշտպանության նախարարի մամլո խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանը:

Իսկ թե ինչո՞ւ այսպիսի միջավայրում զինծառայողի սպանություն տեղի ունեցավ, ոչ մեկ չի կարող հստակ պատճառ ասել, կան միայն ենթադրություններ: Բանակային կորպուսի հրամանատարի տեղակալ գնդապետ Արա Սարգսյանը նկատում է` եթե նման դեպք է տեղի ունեցել, ուրեմն բացթողումներ եղել են: Այդ պատճառով էլ մի քանի զինվորականներ պաշտոնից ազատվել են, որոշներն էլ` պատժվել: «Բայց այն, որ դեպքը տեղի է ունեցել պահի պոռթկումի տակ, միջանձնային հարաբերությունների խախտման հետևանքով, դա ինձ համար միանշանակ է», -մեզ հետ զրույցում ասում է Արա Սարգսյանը: 

Պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանն այս զորամասից  լավ հիշողություններ ուներ, որոնք ինչ-որ տեղ նաև հպարտություն են առաջացնում նրա մոտ. «Անցած տարի այս զորամասի մարտական դիրքերից մեկում հակառակորդը փորձել էր դիվերսիա իրականացնել և ձախողվել էր. դիրքի անձնակազմը մեկ կորուստով և մեկ վիրավորով հերոսաբար պահպանել էր դիրքը, հետ մղել հակառակորդին»,-զորամաս այցելությունից հետո ասուլիսում հայտարարեց նախարարը:

Իսկ թե ինչո՞ւ այսպիսի ողբերգական դեպք տեղի ունեցավ լավագույն զորամասերից մեկում, նախարարը միայն կարող է ենթադրել. «Այն պայմաններում, երբ բոլորը տղաներ են, երիտասարդ են ու ինքնահաստատվել են ուզում, միջանձնային հարաբերությունները կտրուկ բարելավել, շատ դժվար է: Կոնֆլիկտները տղամարդկանց միջև անխուսափելի են, պարզապես մենք պետք է փորձենք որ դրանց արդյունքում զենք չկիրառվի»:

Դասեր Լյուքսի մահից հետո

Լյուքս Ստեփանյանի մահը զորամասում ցնցել է բոլորին, առավել ցնցող է եղել այն, որ Դավիթ Խաչատրյանն է այդ քայլին գնացել: «Երեքն էլ մեզ մոտ լավագույն զինծառայողներից էին, կրակողն ընդգրկված էր մի քանի հասարակական խմբերում, օրինակելի զինծառայող է եղել: Ընդհանրապես, բոլորն էլ լավ զինծառայողներ էին», -ներկայացրեց հրամանատարը:

Նրա խոսքով, ընկերներն այցելել են Լյուքսի հուղարկավորությանը, գտնվել նրա ընտանիքի կողքին, այցելել նաև հոսպիտալում գտնվող Հրաչյային: «Շատ ծանր էր բոլորիս համար: Դեպքից հետո բոլորն են հասկացել, որ միմյանց նկատմամբ հարգալից պետք է լինեն ու հայհոյանքները բացառեն շփվելիս: Բազմաթիվ զրույցներ ենք ունեցել մեր ծառայողների հետ, բոլորին է հայտնի` ինչ է կատարվել ու միջանձնային հարաբերություններում այժմ փորձում ենք անվայել խոսքեր չարտահայտել, փորձում ենք դրանք չկրկնել», -մեզ հետ զրույցում փոխանցեց հրամանատարը: 

Նման դեպքերը չկրկնվելու համար, հրամանատարն անհրաժեշտ է համարում, որ ընտանիքում տղաները լիարժեք դաստիարակություն ստանան, իսկ բանակում այդ դաստիարակությունը «կաշխատեն զարգացնել»: Նոյեմբերյանի այս զորմասի հրամանատարը ինչ-որ տեղ նաև հպարտ է. «Ինքնախեղման դեպք չենք ունեցել»: