Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Այսօր արդեն աներկբա է, որ ՀԱՊԿ-ը Հայաստանի ռազմական անվտանգության ապահովման համակարգի կարևոր և արդյունավետ բաղադրիչներից է: Հետևաբար,  մեր երկրի անդամակցությունն այդ կառույցին պետք է համարել արդարացված: Ավելին, Հայաստանը մշտապես շահագրգռված է եղել ՀԱՊԿ կայացմամբ և աչքի ընկել այդ կառույցին ինտեգրվելու իր պատրաստակամությամբ»,- Panorama.am-ի հարցին, թե ինչպե՞ս կգնահատեք ՀԱՊԿ դերը ՀՀ անվտանգության հարցում, ասաց ռազմական փորձագետ Դավիթ Ջամալյանը:
Հիշեցնենք, որ նախօրեին Մոսկվայում տեղի է ունեցել ՀԱՊԿ խորհրդի նիստը, որի ընթացքում ելույթով հանդես է եկել ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը: Ավելի ուշ տեղի է ունեցել ՀՀ և ՌԴ նախագահների երկկողմ հանդիպումը:

«Այդ պատրաստակամությունը միանգամայն պատճառաբանված է: Մեզ համար «ռազմական անվտանգություն» ասվածը լոկ վերացական հասկացողություն չէ: Արտաքին վտանգն այն ակտուալ իրականությունն է, որում մենք պետք է կենսունակ պետականություն կայացնենք: Իսկ վերջինս հնարավոր է միայն ռազմական անվտանգության ապահովման հուսալի համակարգ ձևավորելով: ՀԱՊԿ-ը որպես կայացած աշխարհաքաղաքական իրողություն, որպես եվրասիական ահռելի տարածքում ռազմաքաղաքական զարգացումներն ուղղորդող գործոն, ի զորու է հանդես գալ իբրև մեր երկրի ռազմական անվտանգության ապահովման համակարգի հուսալի բաղադրիչ»,- նշեց Դ. Ջամալյանը:

Նրա խոսքերով, այստեղ տեղին է անդրադառնալ հենց այդ հուսալիության խնդրի որոշ կողմերի:
«ՀԱՊԿ-ը մեր երկրի ռազմական անվտանգության ապահովման կարևոր, սակայն հավելյալ երաշխիք է: Հետևաբար, այն չի կարող փոխարինել մեր անվտանգության հիմնական երաշխավորին՝ բանակին: Ըստ այդմ՝ մեր անվտանգության լիարժեք ապահովման երաշխիքը մեր բանակն է: Ըստ այդմ՝ անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին մեր երկրի համար շահեկան է առաջին հերթին Հայաստանի Զինված Ուժերի մարտունակության ամրապնդման առումով: Մասնավորապես, համագործակցությունը ՀԱՊԿ շրջանակներում Հայաստանի Զինված Ուժերի ստորաբաժանումները դարձնում է առավել արհեստավարժ, թույլ է տալիս մատչելի գնով ձեռք բերել ժամանակակից ռազմական տեխնիկա: Սրանք ՀԱՊԿ անդամակցության այն իրական «պտուղներն են», որոնք էապես նպաստում են թուրք- ադրբեջանական ագրեսիվ նկրտումները զսպելուն»,- ասաց փորձագետը:

Վերջինիս կարծիքով, անդամակցելով ՀԱՊԿ-ին, Հայաստանը ոչ թե իր պաշտպանությունը վերապահում է այդ վերպետական կառույցին, այլ ուժեղանում՝ էլ ավելի բազմապատկելով սեփական կենսական շահերն ինքնուրույնաբար պաշտպանելու իր ներուժը, և ըստ այդմ՝ ամրապնդելով իր կենսունակությունն իբրև պետություն:

«Հատկապես ընդգծենք. վերը նշվածը բնավ չի նվազեցնում ՀԱՊԿ նշանակությունը մեր երկրի համար, այլ ընդհակառակը՝ ընդգծում է այն: Ինչ խոսք, մեր երկիրը շահագրգռված է Ադրբեջանի հնարավոր ագրեսիայի դեպքում ՀԱՊԿ օգնության հեռանկարով: Սակայն հարկ է հաշվի առնել, որ այդ օգնությունը կլինի այնքան ավելի իրատեսական, որքան ավելի հզոր լինի այդ ագրեսիային ինքնուրույնաբար դիմակայելու Հայաստանի ներուժը: Ի դեպ, փոխօգնության մասին: Մեզանում երբեմն կարելի է հանդիպել հետևյալ հարցադրմանը. Արդյո՞ք ՀԱՊԿ անդամ բոլոր երկրները կներգրավվեն Հայաստանի պաշտպանությանը, եթե Ադրբեջանը դիմի նոր ռազմական արկածախնդրության: Այս համատեքստում տեղին է ընդգծել հետևյալը: ՀԱՊԿ-ին անդամակցում են տարբեր պետություններ, որոնք ունեն իրենց ուրույն շահերը: Բնական է, որ ՀԱՊԿ անդամ երկրների շահերը որոշ դեպքերում կարող են և չհամընկնել մեկմեկու: Այստեղ արտառոց ոչինչ չկա, առավել ևս հաշվի առնելով այն ահռելի աշխարհաքաղաքական տարածքը, որն ընդգրկում է ՀԱՊԿ-ը: Սակայն բացառելու համար այս կամ այն կոնկրետ ճգնաժամային իրավիճակում ՀԱՊԿ անգործությունը, և ընդհակառակը՝ այն նման իրավիճակներում համարժեք և օպերատիվորեն արձագանքելու ունակ կառույցի վերածելու համար ՀԱՊԿ-ում առկա է սահմանափակ ձևաչափով որոշումներ ընդունելու հնարավորություն: Վերջինս թույլ է տալիս ՀԱՊԿ անդամ այն պետություններին, որոնք կոնկրետ իրավիճակում շահագրգիռ են հանդես գալ միասնաբար՝ ընդունել համապատասխան քաղաքական որոշում: Այս կերպ հնարավոր է հաղթահարել ՀԱՊԿ անդամների միջև հնարավոր հակասություններն այս կամ այն կոնկրետ իրավիճակում»,- նշեց Դ. Ջամալյանը:

Փորձագետն ընդգծեց, որ այս մեխանիզմը ամրապնդում է ՀԱՊԿ-ի կենսունակությունը, կառույցը դարձնում առավել ճկուն, ունակ՝ արագ և արդյունավետ արձագանքել տարաբնույթ ճգնաժամային իրավիճակներում:
«Ինչ վերաբերում է Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի հնարավոր ագրեսիայի դեպքում ՀԱՊԿ դերակատարմանն, ապա ակնհայտ է, որ սահմանափակ ձևաչափով որոշումների ընդունման մեխանիզմի կիրառման հավանականությունն այս դեպքում մեծ է: Այս հետևության համար հիմք են հանդիսանում ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Ն. Բորդյուժայի բազմիցս հնչեցված հավաստիություններն առ այն, որ Հայաստանի դեմ հնարավոր ագրեսիայի դեպքում ՀԱՊԿ-ը լիարժեքորեն կկատարի իր պարտավորությունները Հայաստանի հանդեպ, ինչպես նաև հայ- ռուսական ռազմական դաշինքով ռուսական կողմի պարտավորությունները Հայաստանի հանդեպ, և որ ամենակարևորն է այդ պարտավորություններն ի կատար ածելու ռուսական կողմի շահագրգռվածությունը»,- հավելեց փորձագետը: