Հայ և ռուս փորձագետներ. Ողջ աշխարհը պետք է դատապարտի Հայոց ցեղասպանությունը (Տեսանյութ)
Այսօր «Նովոստի Արմենիա» միջազգային մամուլի կենտրոնում Երևան-Մոսկվա տեսակամուրջի ընթացքում հայ և ռուս փորձագետները խոսեցին Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման և հետևանքների մասին:
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն Հայկ Դեմոյանը, խոսելով Հայաստանի և հայ ժողովրդի համար Հայոց ցեղասպանության նշանակության մասին, միաժամանակ նկատեց, որ այն ակտուալ է այսօր աշխարհում բոլոր ժողովուրդների համար, և Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչմանը հասնելը ոչ միայն հայերի և Հայաստանի, այլ ամբողջ աշխարհի խնդիրն է:
«Հայոց ցեղասպանության դասերն ու հետևանքները վերաբերում են բոլորին, քանի որ այն համաշախարհային, եվրոպական, ռուսական պատմության և հիշողության մի մասն են: Այսօր էլ աշխարհի որևէ տեղ շարունակվում են ցեղասպանությունները: Դա նշանակում է, որ դասեր չեն քաղվել, հետևանքները մինչ օրս չեն վերացվել: Հայոց ցեղասպանությունը ոչ միայն պատմական նշանակություն ունի, այն ուղղակիորեն վերաբերում է ներկայիս Հայաստանի Հանրապետության անվտանգությանը»,- նշեց Հ. Դեմոյանը:
Իր հերթին, ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանը նկատեց, որ Հայոց ցեղասպանության հետևանքները հսկայական են, և այն, ըստ էության, դարձել է հայ ժողովդրի ինքնանույնականացման դրսևորումներից մեկը, հետևաբար պատահական չէ, որ մոտ 100 տարի հայ ժողովուրդը պայքարում է ցեղասպանության միջազգային ճանաչման և դատապարտման համար:
«Պատահական չէ, որ Հայաստանի Հանրապետության արտաքին քաղաքականության նպատակներից մեկը Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչումն ու դատապարտումն է, որի արդյունքում մոտ 20 պետություն ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Հատկապես յուրահատուկ է ՌԴ Դումայի կողմից Հայոց Ցեղասպանության ճանաչման մասին ընդունված փաստաթուղթը, քանի որ այնտեղ նշվում է, որ Հայոց ցեղասպանությունը տեղի է ունեցել Արևմտյան Հայաստանում՝ հայ ժողովրդի հայրենիքում»,- ընդգծեց թուրքագետը:
Խոսելով Թուրքիայի կողմից վարվող քաղաքականության մասին՝ Սևծովյան և կասպյան տարածաշրջանի քաղաքական ու սոցիալական հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն Վլադիմիր Զախարովը նշեց, որ ամեն կերպ փորձ է արվում կեղծել պատմական իրողություններն ու մոլորեցնել ժողովրդին, որ Հայոց ցեղասպանություն տեղի չի ունեցել:
«Գաղտնիք չէ, որ Թուրքիայում հրապարակվում են գրքեր, որտեղ ասվում է, որ հայերն իրենք են փախչել, եթե ոչ իրենք իրենց սպանել: Սա խոսում է այն ցինիզմի մասին, որով թուրքական իշխանությունները վերաբերվում են այս ողբերգությանը: Այսօր էլ ցեղասպանությունը շարունակվում է: Կարող ենք հիշել, թե ինչպես տեղի ունեցան հայերի ցեղասպանությունը Սումգաիթում և Բաքվում: Հարյուր տարվա ընթացքում գրեթե չի փոխվել գաղափարախոսությունը: Նրանք նույն թուրքերն են, որոնք միայն մտածում են, թե ինչպես խաբել ողջ աշխարհին, որպեսզի հնարավորինս քիչ խոսվի Հայոց ցեղասպանության մասին: Նրանք վախենում են, որ հայերը կվերադառնան իրենց հայրենիք՝ Արևմտյան Հայաստան և որքան մեծ փոխհատուցում պետք է տրվի ցեղասպանության ժառանգներին: Ողջ աշխարհը պետք է դատապարտի Թուրքիային Հայոց ցեղասպանության իրականացման համար»,- ասաց Վ. Զախարովը:
Վերջինս կարևորեց Ռուսաստանում Հայոց ցեղասպանության մասին գրականության տպագրումն ու տարածումը, դասագրքերում Հայոց ցեղասպանության մասին հիշատակումն, ինչպես նաև ցեղասպանության թանգարանների հիմնումը:
ՌԴ Հանրային պալատի անդամ Դենիս Դվորնիկովը համաձայնեց բանախոսների հետ, որ Հայոց ցեղասպանության դատապարտումը ունի մեծ նշանակություն, քանի որ անգամ Ռուսաստանում միջէթնիկական լարվածության խորացման դեպքում հնարավոր են ցեղասպան հանցագործություններ:
«Պետք է լրջորեն գնահատել Հայոց ցեղասպանության պատամական դասերը: Կցանկանայի նշել, որ ՌԴ Հանրային պալատում քննարկման է դրվել Հոլոքոստի փաստի հերքումը քրեորեն դատապարտելի համարելու վերաբերյալ օրենսդրական նախագիծ: Սա ճիշտ եմ համարում, բայց միաժամանակ այն պետք է ներառի նաև Հայոց ցեղասպանության հարցը»,- ասաց Դ. Դվորնիկովը:
Բանախոսները պայմանավորվեցին հանդիպել, քննարկել և պատկան մարմիններին ու կազմակերպություններին ներկայացնել Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ ռուսալեզու գրականության տպագրության, Ռուսաստանում ցեղասպանության թանգարանների ստեղծման և ՌԴ Դումայում ցեղասպանության հերքումը քրեորեն պատժելու օրինագծերի շուրջ մասնագիտական առաջարկություններ: