Հասարակություն 17:23 28/05/2014

Պատմություն վանքը չլքած կաթողիկոսի և խաչի տեղ զենք բռնած հոգևորականների մասին

1918 թվականին, երբ թուրքական 36-րդ դիվիզիան ներխուժում է Արարատյան դաշտ և գրավում Սարդարապատից 10 կմ հեռու գտնվող «Արաքս» կայարանը, որով անցնում էր Ալեքսանդրապոլ-Երև երկաթգիծը, հայկական զորքերի երևանյան զորախմբի հրամանատար գեներալ Սիլիկյանը, Երևանի ապագա պարետ Շահխաթունու ուղեկցությամբ, այցելում է Էջմիածին:

Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գևորգ Ե կաթողիկոսին նա առաջարկում է անվտանգության համար տեղափոխվել Սևանա լճի շրջան։ Կաթողիկոսը պատասխանում է կտրուկ մերժողական. «Եթե հայկական ուժերն ի վիճակի չեն պաշտպանելու այս սրբազան վայրը, ապա ես ինքս կանեմ դա, և հոգ չէ, թե կզոհվեմ հազարամյա տաճարի շեմին»:

Հայոց հովվապետը հրամայում է օր ու գիշեր հնչեցնել բոլոր եկեղեցիների զանգերը և ոտքի հանել ժողովրդին։ Նա ժողովրդի ներկայությամբ աղոթելով՝ երդվում է համընդհանուր նահանջի դեպքում անգամ մնալ Ս. Էջմիածնում ու անձամբ պաշտպանել Մայր աթոռը։

Գևորգ 5-րդ Սուրենյանցը ժողովրդին դիմում է կոչով.

«Ա՛զգ հայոց, թուրքը՝ մեր բանական հոտի դարավոր թշնամին նվաճել է Ալեքսանդրապոլը, շարժվում է դեպի սիրտը մեր երկրի, մերհավատի, մեր կենսագրության: Գալիս է Արարատյան Երկրի վրա:

Թուրքը, կոտորած ու ավեր փռելով գալիս է, և մեր զորապետներն էլ այլ ելք չեն գտնում այդ աղետից, քան հայոց հայրապետին փախուստի մղել: Նրանք ինձ առաջարկում են ոսոխի բերանին թողնել Մայր Աթոռ Սրբ. Էջմիածինը, մեր սրբարանը, հայ ժողովրդի վերջին կտորը:

Ո՛չ և ո՛չ: Հազար անգամ ո՛չ: Ես չեմ լքի մեր սուրբ նախնիներից ավանդ մնացած Մայր Աթոռը: Եթե հայ ժողովուրդը չի կարող թշնամու առաջխաղացումը կասեցնել, եթե ի զորու չէ փրկելու մեր սրբությունները, ապա ես ինքս սուր կվերցնեմ և կ՛ընկնեմ Մայր Տաճարի գավիթում, բայց չեմ հեռանա պապերից ավանդ մնացած Սուրբ աթոռից:

Իսկ եթե եկել է վերջը, ապա այն ինչո՞ւ չընդունենք պատվով ու քաջությամբ, և ո՛չ թե ողորմելի ստրուկի պես ոսոխի առաջ սողալով: Մեր պատմության անցյալ դարերը լիքն են քաջությամբ ներկված նահատակների արյամբ: Դրանով չի սպառվել մեր արյունը և ուժը: Դարեր շարունակ հայ ազգն ապրել է ինքնության համար պայքարելով: Դրա համար է, որ զանգվածային կոտորածներով հարուստ մեր կենսագրությունը չ՛ի ունեցել և չ՛ի ունենա վերջին վերջակետ: Ուրեմն էլ ինչո՞ւ ազգովին չբարձրանանք թշնամու դեմ, որը գալիս է ծարավ մեր վերջին արյունին»:

Մայր Աթոռի Տեղեկատվական համակարգը հրապարակել է լուսանկար, որում երևում է, թե իչպես է 1918թ. Գևորգ Ե Սուրենյանց Կաթողիկոսն օրհնում կամավորներին:

Սարդարապատի հերոսամարտի ակտիվ մասնակիցներից էր Գարեգին եպիսկոպոս Հովսեփյանը (հետագայում` Գարեգին Ա Հովսեփյան. Կաթողիկոս Մեծի Տանն Կիլիկիո): Գլխավորում էր ղարաբաղցիներից բաղկացած հինգերորդ գունդը, որը ստացավ «Մահապարտներ» անվանումը: 

Սիմոն Վրացյանը նրան համեմատում էր Ղևոնդ Երեցի հետ. «Էջմիածնի միաբանը շրջում էր մի մասից մյուսը և իր ճառերով բարձրացնում զորքերի տրամադրությունը։ Կրկնվում էին Վարդանանց պատմական օրերը...»:

Հայ հոգևորականներից շատերն էին այդ օրերին խաչի փոխարեն զենք վերցրել:

Բաշ Ապարանի ճակատամարտում Տեր Տաճատ և Տեր Հովհաննես քահանաների կազմակերպած աշխարհազորային ջոկատներն առաջին անգամ դիմագրավեցին թուրքական զորքերի հարձակումներին: Բաշ-Ապարանի պաշտպանության թեժ օրերին` մինչև աշխարհազորայինների օգնության հասնելը, Տեր Տաճատի ջոկատը (40-50 մարդ) առաջինն է կրակ բացել թուրքական առաջապահ զինվորների վրա՝ կասեցնելով նրանց առաջխաղացումը դեպի Երևան:



Ղարաքիլիսայի ճակատամարտում Հայկական զինված ուժերին աջակցում էին կամավորական շարժման հայտնի ղեկավարներից Մեսրոպ արքեպիսկոպոս Տեր- Մովսիսյանը, Դարպաս գյուղի քահանա Տեր Կոմիտաս քահանա Սարգսյանը: Նրանք, համախմբելով մի քանի գյուղերի բնակիչներին, ամուր դիմադրություն կազմակերպեցին թշնամուն:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13:40
Հայ ձյուդոյիստները կմասնակցեն Թբիլիսիում և Անթալիայում կայանալիք մրցաշարերին
«Մեծ սաղավարտ» անունը կրող ձյուդոյի մրցումների շարքում մեծ հեղինակություն է վայելում Թբիլիսիում անցկացվող մրցաշարը: Նման...
Աղբյուր` Panorama.am
13:34
Արդյոք Բլինքենը Ալիևի հետ զրույցում բարձրացրել է Ադրբեջանում մարդու իրավունքների հետ կապված հարցեր
Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների հետ վերջերս կայացած հեռախոսազրույցների ընթացքում ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենն առաջարկել է Վաշինգտոնի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:27
Տնտեսագետ. Դեպի Ռուսաստան հայկական ծագման ապրանքների արտահանումը կորցնում է մրցունակությունը
Տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը գրում է. «Համաշխարհային շուկայում նավթի և գազի գների նվազման հետ մեկտեղ ռուսական ռուբլին արժեզրկվում է, ինչի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:15
Տրանսֆերային գնագոյացման կարգավորումներում կատարվել են փոփոխություններ
Փոփոխվել է վերահսկվող գործարքների մասին ծանուցման ձևը
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Այնքանով, որքանով Սեդա Սաֆարյանը ձեր սիրելին է՝ չի կարելի չկիրառել օրենքի պահանջը. Արծվիկ Մինասյանը՝ ՔՊ-ականներին
«Բոլորն ընդունում են խախտման փաստի արձանագրութոյւնը, այլ բան է, որ քաղաքական մեծամասնությունը տարբեր ձևակերպումներով՝...
Աղբյուր` Panorama.am
12:59
Իշխանությունը արջի ծառայություն մատուցեց Սահմանադրական դատարանին և անձամբ Սեդա Սաֆարյանին. Հակոբյան
Փաստաբան Սոս Հակոբյանը գրում է. «Արծվիկ Մինասյանի պրոֆեսիոնալ աշխատանքի շնորհիվ ՔՊ-ն, թե ուղիղ խոսքով, թե գաղտնի քվեարկությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
12:50
Ադրբեջանը կրակել է գյուղաշխատանքներ իրականացնող քաղաքացիների ուղղությամբ. Արցախի ՆԳՆ
Արցախի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարության ոստիկանությունից հայտնում են. «Մարտի 22-ին ոստիկանության Մարտունու շրջանային բաժնի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:40
Կաթնամթերքի արտադրամասն ապահովված չի եղել մեխանիկական օդափոխության միջոցներով, սանհանգույցով, տաք և սառը ջրով
ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի Լոռու մարզային կենտրոնի տեսուչները ստուգում են իրականացրել «Դումիկյան եղբայրներ» ՍՊԸ-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
12:20
Ադրբեջանցիները տեղյակ են եղել, որ ռուս զինծառայողները դեպքի վայր են մոտենում, սակայն նրանց ուղղությամբ կրակ արձակել. Աբրահամյան
«Նման դեպքերում կարևոր է հասկանալ, թե գործառութային իմաստով ինչ խնդիրներ են լուծում ռուս զինծառայողներն ու ԵՄ քաղաքացիական դիտորդները»:
Աղբյուր` Panorama.am
12:15
Մեր համագյուղացին ողջ և առողջ գտնվում է հայկական դիրքերում. Խնձորեսկի գյուղապետարան
Խնձորեսկի գյուղապետարանը հայտում է. «Ուրախ ենք տեղեկացնել, որ մեր համագյուղացին՝ Մարտիրոս Գյուլամբարյանը, ողջ և առողջ գտնվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
12:08
Ձեզ մնա՝ վաղն իմ կանացի պայուսակից էլ մասսայական ոչնչացման զենք կգտնեք.Քրիստինե Վարդանյանը՝ ՔՊ-ի անդամներին
«Ընթանում է «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության ամբողջական իշխանության 5-րդ տարին, մասնագետները և փորձագետները խախտումներ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:00
ՔՊ-ականները հրապարակայնորեն հաստատեցին, որ Սեդա Սաֆարյանը թույլ է տվել օրենքի խախտում. Բաբայան
Փաստաբան Արսեն Բաբայանը գրում է.  «ԱԺ-ում ՔՊ պատգամավորները հրապարակայնորեն հաստատեցին, որ ՍԴ դատավոր Սեդա Սաֆարյանը թույլ է տվել...
Աղբյուր` Panorama.am
11:51
Գեթսեմանիի Սուրբ Աստվածածին տաճարը հարձակման է ենթարկվել
Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքարանը դատապարտել է հարձակումը
Աղբյուր` Panorama.am
11:34
Տիկին Սեդա Սաֆարյանը չի կատարել օրենքի պահանջը. Արծվիկ Մինասյան
«Նկատի առնելով Սահմանադրության 164-րդ հոդվածի, «Սահմանադրական դատարանի մասին» օրենքի 4-րդ հոդվածի, «Հանրային...
Աղբյուր` Panorama.am
11:25
Երկու ռուս զինծառայող գլխի շրջանում թեթև վնասվածքներով դիմել է Գորիսի ԲԿ
Մարտի 21-ի երեկոյան Սյունիքի մարզպետարանի ենթակայության Գորիսի բժշկական կենտրոն է դիմել ազգությամբ ռուս երկու զինծառայող՝ գլխի շրջանում թեթև...
Աղբյուր` Panorama.am
11:20
Մեկ օրում բացահայտվել է հանցագործության 48 դեպք, որոնցից 1-ը՝ նախկինում կատարված
Ըստ ոստիկանության օպերատիվ հաղորդագրությունների ամփոփագրերի՝ մարտի 21-ից 22-ը Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության ստորաբաժանումները...
Աղբյուր` Panorama.am
11:11
Երևանի Քանաքեռ-Զեյթուն, Ավան վարչական շրջաններում և Կոտայքի մարզում մեկ օրից ավելի ջուր չի լինի
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ «Կաթնաղբյուր 2» մայրուղային ջրատարի վրա...
Աղբյուր` Panorama.am
11:04
«Խաչմերուկներ» միջազգային փառատոնը կներկայացնի ժամանակակից երաժշտության լավագույն նմուշները
«Խաչմերուկներ․ ժամանակակից երաժշտության օրեր Հայաստանում» միջազգային փառատոնի ծրագիրը ներկայացվել է երաժշտասերների դատին։ Փառատոնը,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Մոլորված զինծառայողը որոնողափրկարարական աշխատանքների արդյունքում հայտնաբերվել է. ՊՆ
ՀՀ պաշտպանության նախարարությունից հայտնում են.  «Մարտի 22-ին ՀՀ ԶՈՒ զինծառայող Մ. Գ.-ն, ով մարտի 21-ին մարտական հենակետ մեքենայով...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
ՔՊ պատգամավորներն ընդունեցին դատախազների աշխատավարձը 92%-ով բարձրացնելու որոշումը
ԱԺ այսօրվա նիստի մեկնարկին առանց հարցերի և ելութների քննարկվեց մեկ հարց, որից հետո պատգամավորները քվեարկությամբ սպառեցին նիստի ողջ օրակարգը:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:45
Թուրքիայի սերտացումը Արևմուտքի հետ իր հետ բերելու է փոփոխություններ տարածաշրջանում, այդ թվում մեզ համար մարտահրավերներ. քաղաքագետ
Քաղաքագետ Արա Պողոսյանը գրում է.  «Եվրոհանձնաժողովի նախագահ ՈՒրսուլա ֆոն դեր Լայենը հայտարարել է, որ Եվրոպական հանձնաժողովը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:10
Իսրայելական ուժերը հրթիռակոծել են Հալեպի օդանավակայանը
Իսրայելի պաշտպանության բանակը մարտի 22-ի գիշերը ավիահարված է հասցրել Սիրիայի Արաբական Հանրապետության (ՍԱՀ) Հալեպի միջազգային օդանավակայանին։ Այd...
Աղբյուր` Panorama.am
10:09
Ահազանգ. Անհետացել է Armenian Scientific Journals: Open Access (asj-oa.am) կայքը
Անվտանգության հարցերով փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանը գրում է. «Նիկոլենք շատ են սիրում ապագա զարգացումից խոսել... ապագա գիտություն, ապագա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:00
ՓՊ-ն չէր կարող ողջամտորեն կանխագուշակել, թե ինչու է Սեդա Սաֆարյանի կասեցման դիմումի մեջ նշվել 08.12.2022
Փաստաբանների պալատը  տարածել է հաղորդագրության՝ ևս մեկ անգամ անդրադառնալով ՔՊ-ականների կողմից ՍԴ դատավոր ընտրված  փաստաբան Սեդա...
Աղբյուր` Panorama.am
09:52
Վերսալում կկայանա «Հայոց ոգին» հոգևոր երաժշտության համերգ՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության 108-րդ տարելիցին
Այսօր Վերսալի պալատի արքայական մատուռում՝ հայ և ֆրանսիացի երաժիշտների կատարմամբ, տեղի կունենա «Հայկական ոգին» խորագրով հայ հոգևոր...
Աղբյուր` Panorama.am
09:43
ԵԱ. Լիլիթ Մկրտչյանը հաղթել է ադրբեջանցի մրցակցին
Ավարտվել է Եվրոպայի կանանց 23-րդ առաջնության 4-րդ խաղափուլը: Այս փւլում, ինչպես հայտնում են Հայաստանի շախմատի ֆեդերացիայից,  հաղթել են...
Աղբյուր` Panorama.am
09:36
Աջակցության ակցիա Ջավախքում. «Արցախ, մենք ձեր կողքին ենք»
Մարտի 21-ին Ախալքալաքում «Զորի Զորյան» երիտասարդական և Ջավախքի պատանեկան միության անդամները երթ են իրականացրել ի աջակցություն Արցախի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:26
Գործ ունենք այս իշխանության հերթական քարոզչական կեղծիքի հետ. Լևոն Զուրաբյան
ՀԱԿ փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Նիկոլ Փաշինյանը, հերթական անգամ Ալիեւի ճնշման տակ նեղ վիճակի մեջ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:15
Ճապոնիան Ուկրաինային անհատույց 470 մլն դոլար կհատկացնի
Ճապոնիայի վարչապետ Ֆումիո Կիշիդան Ուկրաինա կատարած այցի ընթացքում խոստացել է 470 միլիոն դոլար (62 միլիարդ իեն) անհատույց օգնություն հատկացնել...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Լավրով. Անցած տարին դարձավ ռեկորդային, ապրանքաշրջանառությունը մեր երկրների միջև կրկնապատկվեց
15:14 20/03/2023

Լավրով. Անցած տարին դարձավ ռեկորդային, ապրանքաշրջանառությունը մեր երկրների միջև կրկնապատկվեց

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}