Հասարակություն 17:23 28/05/2014

Պատմություն վանքը չլքած կաթողիկոսի և խաչի տեղ զենք բռնած հոգևորականների մասին

1918 թվականին, երբ թուրքական 36-րդ դիվիզիան ներխուժում է Արարատյան դաշտ և գրավում Սարդարապատից 10 կմ հեռու գտնվող «Արաքս» կայարանը, որով անցնում էր Ալեքսանդրապոլ-Երև երկաթգիծը, հայկական զորքերի երևանյան զորախմբի հրամանատար գեներալ Սիլիկյանը, Երևանի ապագա պարետ Շահխաթունու ուղեկցությամբ, այցելում է Էջմիածին:

Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գևորգ Ե կաթողիկոսին նա առաջարկում է անվտանգության համար տեղափոխվել Սևանա լճի շրջան։ Կաթողիկոսը պատասխանում է կտրուկ մերժողական. «Եթե հայկական ուժերն ի վիճակի չեն պաշտպանելու այս սրբազան վայրը, ապա ես ինքս կանեմ դա, և հոգ չէ, թե կզոհվեմ հազարամյա տաճարի շեմին»:

Հայոց հովվապետը հրամայում է օր ու գիշեր հնչեցնել բոլոր եկեղեցիների զանգերը և ոտքի հանել ժողովրդին։ Նա ժողովրդի ներկայությամբ աղոթելով՝ երդվում է համընդհանուր նահանջի դեպքում անգամ մնալ Ս. Էջմիածնում ու անձամբ պաշտպանել Մայր աթոռը։

Գևորգ 5-րդ Սուրենյանցը ժողովրդին դիմում է կոչով.

«Ա՛զգ հայոց, թուրքը՝ մեր բանական հոտի դարավոր թշնամին նվաճել է Ալեքսանդրապոլը, շարժվում է դեպի սիրտը մեր երկրի, մերհավատի, մեր կենսագրության: Գալիս է Արարատյան Երկրի վրա:

Թուրքը, կոտորած ու ավեր փռելով գալիս է, և մեր զորապետներն էլ այլ ելք չեն գտնում այդ աղետից, քան հայոց հայրապետին փախուստի մղել: Նրանք ինձ առաջարկում են ոսոխի բերանին թողնել Մայր Աթոռ Սրբ. Էջմիածինը, մեր սրբարանը, հայ ժողովրդի վերջին կտորը:

Ո՛չ և ո՛չ: Հազար անգամ ո՛չ: Ես չեմ լքի մեր սուրբ նախնիներից ավանդ մնացած Մայր Աթոռը: Եթե հայ ժողովուրդը չի կարող թշնամու առաջխաղացումը կասեցնել, եթե ի զորու չէ փրկելու մեր սրբությունները, ապա ես ինքս սուր կվերցնեմ և կ՛ընկնեմ Մայր Տաճարի գավիթում, բայց չեմ հեռանա պապերից ավանդ մնացած Սուրբ աթոռից:

Իսկ եթե եկել է վերջը, ապա այն ինչո՞ւ չընդունենք պատվով ու քաջությամբ, և ո՛չ թե ողորմելի ստրուկի պես ոսոխի առաջ սողալով: Մեր պատմության անցյալ դարերը լիքն են քաջությամբ ներկված նահատակների արյամբ: Դրանով չի սպառվել մեր արյունը և ուժը: Դարեր շարունակ հայ ազգն ապրել է ինքնության համար պայքարելով: Դրա համար է, որ զանգվածային կոտորածներով հարուստ մեր կենսագրությունը չ՛ի ունեցել և չ՛ի ունենա վերջին վերջակետ: Ուրեմն էլ ինչո՞ւ ազգովին չբարձրանանք թշնամու դեմ, որը գալիս է ծարավ մեր վերջին արյունին»:

Մայր Աթոռի Տեղեկատվական համակարգը հրապարակել է լուսանկար, որում երևում է, թե իչպես է 1918թ. Գևորգ Ե Սուրենյանց Կաթողիկոսն օրհնում կամավորներին:

Սարդարապատի հերոսամարտի ակտիվ մասնակիցներից էր Գարեգին եպիսկոպոս Հովսեփյանը (հետագայում` Գարեգին Ա Հովսեփյան. Կաթողիկոս Մեծի Տանն Կիլիկիո): Գլխավորում էր ղարաբաղցիներից բաղկացած հինգերորդ գունդը, որը ստացավ «Մահապարտներ» անվանումը: 

Սիմոն Վրացյանը նրան համեմատում էր Ղևոնդ Երեցի հետ. «Էջմիածնի միաբանը շրջում էր մի մասից մյուսը և իր ճառերով բարձրացնում զորքերի տրամադրությունը։ Կրկնվում էին Վարդանանց պատմական օրերը...»:

Հայ հոգևորականներից շատերն էին այդ օրերին խաչի փոխարեն զենք վերցրել:

Բաշ Ապարանի ճակատամարտում Տեր Տաճատ և Տեր Հովհաննես քահանաների կազմակերպած աշխարհազորային ջոկատներն առաջին անգամ դիմագրավեցին թուրքական զորքերի հարձակումներին: Բաշ-Ապարանի պաշտպանության թեժ օրերին` մինչև աշխարհազորայինների օգնության հասնելը, Տեր Տաճատի ջոկատը (40-50 մարդ) առաջինն է կրակ բացել թուրքական առաջապահ զինվորների վրա՝ կասեցնելով նրանց առաջխաղացումը դեպի Երևան:



Ղարաքիլիսայի ճակատամարտում Հայկական զինված ուժերին աջակցում էին կամավորական շարժման հայտնի ղեկավարներից Մեսրոպ արքեպիսկոպոս Տեր- Մովսիսյանը, Դարպաս գյուղի քահանա Տեր Կոմիտաս քահանա Սարգսյանը: Նրանք, համախմբելով մի քանի գյուղերի բնակիչներին, ամուր դիմադրություն կազմակերպեցին թշնամուն:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

00:05
Արագածավանում լարված իրավիճակ է, գյուղացիները ճանապարհ են փակել՝ պահանջելով ՔՊ-ական պաշտոնյային
Լարված իրավիճակ է Արագածոտնի մարզի Արագածավան գյուղում, գյուղացիները ճանապարհ են փակել՝ պահանջելով ՔՊ-ական պաշտոնյային, ով հարվածել և գազ է փչել...
Աղբյուր` Panorama.am
23:43
Դադիվանք. Հայկականությունը փաստող արտասահմանյան գրականություն
Դադիվանքի վաղեմության ու հայկականության մասին փաստում են վանքի պատերի վրա պահպանված արձանագրություններն ու վանքի տարածքում գտնվող հնագույն...
Աղբյուր` Panorama.am
23:16
«Սա է հենց մեր զինված ուժերի հեղինակազրկումը, «կռտումը»»
ՀՀ Զինված ուժերի դեմ արշավը ներսից են շարունակում
Աղբյուր` Panorama.am
23:03
Աշխարհի 4 ծագերից Տավուշ ժամանած վարդապետներն ու աբեղաներն այցելել մեր նահատակ հերոսների ընտանիքներին
Աշխարհի 4 ծագերից Տավուշ ժամանած վարդապետներն ու աբեղաները ավարտել են իրենց առաքելությունը սահմանը լուռ հսկող Ոսկեպարի Սուրբ Աստվածածին...
Աղբյուր` Panorama.am
22:30
Արցախից հերքում են Ադրբեջանի տարածած հայտարարությունը
Արցախի Հանրապետության պաշտպանության նախարարությունից հայտնում են. «Ադրբեջանի ՊՆ կողմից տարածված հայտարարությունը, թե իբր ՊԲ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:25
Փաստաբան Արսեն Մկրտչյանը վթարի է ենթարկվել
Փաստաբան Արսեն Մկրտչյանը ֆեյսբուքյան ուղիղ կապով հայտնել է, որ իր սեփական մոտոցիկլետը վարելիս վթարի է ենթարկվել: «Նախօրեին Ավան և Նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
21:41
Շարունակվում է «Պաշտպան հայրենյաց» ծրագրի մասնակիցների ատեստավորման գործընթացը.ՀՀ ՊՆ
ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը հայտնում է, որ շարունակվում է «Պաշտպան հայրենյաց» ծրագրի մասնակիցների ատեստավորման...
Աղբյուր` Panorama.am
21:29
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Թուրքիայի ԱԳ նորանշանակ նախարարի հետ
Արարատ Միրզոյանը շնորհավորել է Հաքան Ֆիդանին Թուրքիայի արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավարի պաշտոնում նշանակվելու կապակցությամբ։
Աղբյուր` Panorama.am
21:17
Թուրքիայի խորհրդարանի նախագահ է ընտրվել իշխող կուսակցության փոխնախագահ Նուման Քուրթուլմուշը
Թուրքիայի իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության փոխնախագահ Նուման Քուրթուլմուշն ընտրվել է Թուրքիայի Հանրապետության Ազգային...
Աղբյուր` Panorama.am
21:13
«Որդիների կանչ» ՀԿ-ն մոմավառությամբ քայլերթ է կազմակերպում
«Որդիների կանչ» ՀԿ-ն տեղեկացնում է․ «Հունիսի 10-ին լրանում է 44-օրյա պատերազմի լեգենդ ԺՈՐԱ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆԻ 22 ամյակը, որի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:49
Վրաստանում Եվրամիության դեսպան․ Վրաստանը պետք է ստանա թեկնածուի կարգավիճակ
Վրաստանում Եվրամիության դեսպան Պավել Հերչինսկիի խոսքով, շատ կարևոր է՝ օգտագործել մինչև տարեվերջ ընկած ժամանակահատվածը ԵՄ 12...
Աղբյուր` Panorama.am
20:29
Այս օրենքը «քաղաքացին տուգանքի մատերիալ է» հայեցակարգի դասագրքային օրինակ է․ Մելիքյան
Իրավապաշտպան Ռուբեն Մելիքյանը գրում է․ «Ինձ թվում էր, թե ոստիկանությունը հրահանգ ունի չտուգանել բացօթյա սրճարաններում ծխող...
Աղբյուր` Panorama.am
20:11
Կրակովում կմեկնարկի Եվրոպական ամառային երրորդ խաղերը
Հունիսի 21-ին Կրակովում կմեկնարկի Եվրոպական ամառային երրորդ խաղերը: Այս մասին տեղեկացնում է ՀԱՕԿ-ը։ «Մրցումները հեռարձակելու...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Դեբեդ գյուղում 11-ամյա երեխայի մահվան դեպքի առթիվ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ
ՀՀ քննչական կոմիտեի նախագահի մամուլի քարտուղար Գոռ Աբրահամյանը Ֆեյսբուքում գրել է. «Հունիսի 06-ին ՀՀ քննչական կոմիտեի Լոռու մարզային...
Աղբյուր` Panorama.am
19:43
Աննա Վարդապետյանը հանդիպել է Հայաստանում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի պատվիրակության ղեկավարին
Աննա Վարդապետյանը հունիսի 7-ին ընդունել է Հայաստանում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի պատվիրակության ղեկավար Թիրերի Ռիբոյին: Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:30
Ալավերդի-Սանահին-Սարահարթ ճանապարհահատվածին գործում են երթևեկության սահմանափակումներ
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհներն անցանելի են։ «Հունիսի 1-ից հիմնանորոգման աշխատանքներով...
Աղբյուր` Panorama.am
19:15
Այլանթ բույսը չարիք՝ Երևանի և այլ քաղաքների համար․ ԿՇՄՊ
«Կանաչապատում և շրջակա միջավայրի պահպանություն» ՀՈԱԿ-ը տեղեկացնում է․ «Այլանթ Այս ծառի հայրենիքը Հյուսիսային...
Աղբյուր` Panorama.am
19:03
Պետություն փրկել չի ստացվի, եթե դա մարդկանց մոտ չդառնա անձնական հարց․ Ալեն Ղևոնդյան
Քաղաքագետ Ալեն Ղևոնդյանը գրում է. «Ի դեպ, կներեք, որ ձեր «քաղաքականությանը» և բաձր տրամադրությանը խանգարում եմ, բայց մի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:49
Եռակողմ պայմանավորվածությունների փաթեթը համարում ենք այլընտրանք չունեցող ճանապարհային քարտեզ․ Զախարովա
«Մենք բազմիցս հայտարարել ենք, որ աշխատում ենք Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների կարգավորման վրա եռակողմ ձևաչափով Ռուսաստան, Ադրբեջան,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:46
Փաշինյանի ընտանիքը շրջագայում է պաշտոնական հանդիպումների հաշվին
Նիկոլ Փաշինյանն աշխատանքային այցով այսօր ժամանել է Ռուսաստանի Դաշնություն։ Սոչիում կմասնակցի Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի, ԱՊՀ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:32
Երևան-Սևան ավտոճանապարհին վթար է տեղի ունեցել, կա զոհ
Հունիսի 7-ին, ժամը 12:48-ին Կոտայքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Երևան-Սևան...
Աղբյուր` Panorama.am
18:21
Տեղի է ունեցել Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նեղ կազմով նիստը
Նիկոլ Փաշինյանը Սոչիում մասնակցել է Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նեղ կազմով նիստին: Այս մասին տեղեկացնում են Կառավարությունից։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:10
Բրյուսելն Ադրբեջանին կոչ է արել մշակել օրակարգ, որը կերաշխավորի ԼՂ հայ բնակչության իրավունքներն ու անվտանգությունը
ԵԱՀԿ-ում և ՄԱԿ-ի Վիեննայի կառույցներում ԵՄ ներկայացուցչությունը հայտարարություն է տարածել Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովի այցի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:09
Թուրքական որոշ շրջանակների պնդմամբ՝ Հայաստանը կարող է հայտնվել պատժամիջոցների տակ
Թուրքական լրատվամիջոցներում ակտիվ շրջանառության մեջ է հայտնվել «Հայաստանն ու Վրաստանը պատժամիջոցների աքցանում» վերնագրով հոդվածը,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:46
Մինսկում կայացել է ՀԱՊԿ Պաշտպանության նախարարների խորհրդին կից աշխատանքային խմբի նիստը
Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության (ՀԱՊԿ) պաշտպանության նախարարների խորհրդի (ՀԱՊ) աշխատանքային խումբը չորեքշաբթի Մինսկում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:41
Այս տարվա մայիսին 2022թ. մայիսի համեմատ գրանցվել է բենզինի և դիզելային վառելիքի՝ 28.9% և 21.3% գնանկում
2023թ. մայիսին 2022թ. մայիսի համեմատ ոչ պարենային ապրանքների շուկայում արձանագրվել է 1.1 % գնաճ, իսկ 2023թ. ապրիլի համեմատ՝ 0.9% գնանկում: Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
17:37
Ադրբեջանը տեղեկատվություն է տրամադրել ՄԻԵԴ-ին 2 հայ զինծառայողների վերաբերյալ
Միջազգային իրավական հարցերով ՀՀ ներկայացուցչի գրասենյակն այսօր Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանից ստացել է Ադրբեջանի կողմից Եվրոպական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:34
Փաշինյան. Մեզ մտահոգում է Վերին Լարսի անցակետի թողունակությունը
Նա նշեց, որ գիտի, որ ռուսական կողմն այնտեղ մեծ վերականգնողական աշխատանքներ է իրականացնում և հավելեց. «Հուսանք՝ այս ամիս։ Եթե հնարավոր լինի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:14
Տեղ համայնքի բնակիչները պնդում են՝ ադրբեջանական ներխուժումից հետո կորցրած վարելահողերը ետ չեն ստացել
«Ազատության» հետ զրույցում ասել է համայնքի ավագանու անդամ Մասիս Զեյնալյանը
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Երևանի կենտրոնում հսկա փոս էր գոյացել, ո՞վ է մեղավոր. Գեղամ Նազարյան
17:41 06/06/2023

Երևանի կենտրոնում հսկա փոս էր գոյացել, ո՞վ է մեղավոր. Գեղամ Նազարյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}