Մենք ցար-սուլթան հարաբերությունների ոլորտում ենք. քննարկում
Ռուս-թուրքական զարգացումներ չեն բերի ռազմական որևէ գործողության ոչ Թուրքիայի, ոչ Ռուսաստանի կողմից, քանի որ այդ զարգացումները կլինեն վտանգավոր, կվերածվի ՌԴ-ՆԱՏՕ միջև հակամարտության: «Մեդիա կենտրոնում» «Ռուսաստան-Թուրքիա հարաբերությունների սրացման ազդեցությունը Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի վրա» թեմայով քննարկման ժամանակ ասաց ՀՀ պաշտպանութան նախկին նախարար Վաղարշակ Հարությունյանը:
Նա նշեց, որ ՌԴ-ն, ՆԱՏՕ-ն ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի անդամներ են, միջուկային գերտերություններ են, բոլոր հակամարտություններում այս երկու կողմը խուսափել են ուղիղ հակամարտությունից:
«Այս գործընթացում չեմ տեսնում ռազմական զարգացում, բայց միաժանական կլինեն ռազմաքաղաքական զարգացումներ»,- ընդգծեց նա:
Քննարկման մասնակիցներից ԱԺ «Ժառանգություն» խմբակցության պատգամավոր, ՀՀ արտաքին գործերի նախկին նախարար Ալեքսանդր Արզումանյանի դիտարկմամբ, ՆԱՏՕ-ն խոհեմ վերաբերմունք ցուցաբերեց այս գործընթացում:
«Բոլորը սպասում էին, դրան էր ձգտում նաև Թուրքիան, որ ռուս-թուրքական հարթությունից խնդիրը տեղափոխվելու էր ՌԴ-ՆԱՏՕ հարթություն, ինչն ավելի էր բարդացնելու իրավիճակը: ՆԱՏՕ-ի հայտարարությունը վախվորած չէր, հավասարակշռված էր, կոչ էր անում կողմերին գտնել ձևեր և խնդրին դիվանագիտական լուծում տալ: ՀԱՊԿ-ն այստեղ որևէ անելիք չունի»,- ասաց նա:
Ա.Արզումանյանի կարծիքով, մեծ բախումներ չեն լինի երկու երկրների միջև, բայց կլինի հարաբերությունների սրացում, ավելի շատ՝ PR պատերազմ է, ակցիաներ. «Երկու ռեժիմները նման են իրար, երկու նախագահներն էլ նույն ամբիցիաներով են սնվում, կայրսերապաշտական մոտեցումներով խոսում են իրենց նախկին իմպերիաների վերարտադրման մասին, ցար-սուլթան հարաբերությունների ոլորտում ենք մենք, երկուսն էլ անում են հայտարություն, որոնք, ըստ իրենց, հարիր է սուլթանին և ցարին: Դրանք ավելի շատ ներքին օգտագործման համար են»:
Ըստ նրա, Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը ճիշտ է վարվում, որ որևէ հայտարարություն չի անում. «Մինչ օրս եղել է պաշտպանության նախարարության հայտարարությունը, որը հավանաբար պետք է արվեր: Նախագահի կամ արտաքին գործերի նախարարության կողմից չկա հայտարարություն, ճիշտ և խոհեմ մոտեցում է: Մենք ներքաշված չենք այս կոնֆլիկտում: Մենք պետք է զգուշավոր լինենք, քանի որ դարերի փորձը ցույց է տվել, որ ռուս- թուրքական պատերազմներից, նաև ռուս-թուրքական եղբայրությունից մենք ինչ ահավոր կորուստներ ենք ունենում: Թուրքիան մեր անմիջական հարևանն է, աջակցում է Ադրբեջանին ղարաբաղյան հակամարտության հարցում, շարունակում է Հայաստանի շրջափակումը և չի ուզում հարաբերություններ հաստատել Հայաստանի հետ: Ռուսաստանը մեր շատ կարևոր ստրատեգիական գործընկերն է: Մենք պետք է լուռ դիվանագիտություն վարենք: Մեր ներքաշվածութունը պետք է լինի շատ զգուշավոր, չափված և ձևավված»:
ՀՀ ԱԺ Արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախագահ, ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր Արտակ Զաքարյանի խոսքով, հայ-թուրքական հարաբերությունների բացակայությունը բնականաբար որևէ առիթ չի տալիս Հայաստանին որևէ դիրքորոշում հայտարարել:
«Մեր պետության, շահերի դեմ ուղղված գործողություններ դեռևս չկան, բայց, իհարկե, շահագրգիռ ենք, որ խնդիրները լուծվեն ոչ պատերազմական ճանապարհով»,- նշեց նա:
Ա.Զաքարյանի կարծիքով, Հայաստանի տնտեսությունը, կոմունիկացիաները կունենա խնդիրներ, թե ոչ, կախված կլինի կոնֆլիկտի զարգացման ուղղությունից: Ըստ նրա, ռուս-թուրքական հարաբերությունները չեն վերածվի տաք ռազմական բախումների, բայց դիվանագիտական, քաղաքական, տնտեսական, հումանիատար բոլոր ոլորտներում կլինեն փոխադարձ գործողություններ: