Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանի անկախության 25-ամյակին նվիրված տոնական միջոցառումներից ամենակարևորը մայրաքաղաք Երևանում կայացած զինվորական շքերթն էր, որի ընթացքում հանրությանը ներկայացվեցին ՀՀ Զինված ուժերի սպառազինության նոր համալրումները:

Շքերթին հետևող հանրությունը հատկապես ոգևորությամբ դիմավորեց ռուսական արտադրության «Իսկանդեր» օպերատիվ-մարտավարական հրթիռային համալիրի (ինդեքսը՝ 9К720) մուտքը հրապարակ: «Իսկանդերի» առկայությունը մասնագետները նկատել էին դեռ օրեր առաջ՝ շքերթի փորձի ընթացքում կատարված լուսանկարների շնորհիվ, ինչն էլ պատճառ էր դարձել, որ արդեն օրեր շարունակ հայ և ադրբեջանցի փորձագետներն ու հատկապես բլոգոսֆերան քննարկեն նշված սպառազինության մարտավարական-տեխնիկական բնութագրերը:

«Իսկանդեր» համալիրները նախատեսված են օպերատիվ խորության վրա կրակային խոցման միջոցների (հրթիռային համալիրներ, համազարկի կայանքներ, հեռահար հրետանի և այլն), հակահրթիռային և հակաօդային պաշտպանական համակարգերի, օդակայանների, հրամանատարական կետերի, կապի հանգույցների և կարևոր ենթակառուցվածքների խոցման համար: «Իսկանդեր» համալիրները նախատեսված են նաև մարտավարական միջուկային խոցման համար, ինչը ենթադրում է, որ համալիրի հրթիռները ունակ են կրելու ինչպես սովորական (կասետային, բեկորա-ֆուգասային արկեր) այնպես էլ հատուկ (միջուկային, քիմիական ու կենսաբանական) մարտագլխիկներ: Կախված համալիրի մոդելից, հրթիռների գործողության շառավիղը կարող է հասնել մինչև 700կմ: Երևանում կայացած շքերթի ընթացքում պաշտոնապես հայտարարվեց, որ Հայաստանին մատակարարված համալիրների գործողության շառավիղը 300կմ է: Հաշվի առնելով հանգամանքը, որ համալիրներն ինքնագնաց են, կարելի է ենթադրել, որ ունակ են արագ մանևրել և թիրախավորել հավանական հակառակորդի ողջ տարածքը:


Իսկանդեր

Հանուն արդարության պետք է նշել, որ մինչ «Իսկանդեր»-ը, Երևանի Հանրապետության հրապարակով անցան «Էլբրուս» համալիրները (ինդեքսը՝ 9К72), որոնք ևս օպերատիվ-մարտավարական հրթիռային համալիրներ են և գործում են գրեթե նույն շառավղով, ինչ Հայաստանին մատակարարված «Իսկանդեր» համալիրները: Նրանք նույնպես ի վիճակի են կրել սովորական և հատուկ մարտագլխիկներ՝ դրանք հասցնելով շուրջ 300կմ հեռավորության վրա:
Փաստացի «Իսկանդերներն» իրականացնում են նույն գործառույթը, միայն թե ավելի արագ, ավելի հեշտ ու ավելի ճշգրիտ: Բանն այն է, որ ի տարբերություն «Էլբրուս» համալիրների, որոնք աշխատում են հեղուկ վառելիքով, «Իսկանդերներն» աշխատում են պինդ վառելիքով, հետևաբար, ըստ մասնագետների, ավելի հեշտ են սպասարկվում: Բացի այդ «Իսկանդեր» համալիրները գերճշգրիտ են, քանի որ համալրված են նշանառության ու տեղորոշման գերժամանակակից համակարգերով:


 Էլբրուս

Այսօրվա շքերթում ներկայացված նորություններից հաջորդը «Սմերչ» ռեակտիվ համազարկի կայանքներն են: Այս ՌՀԿ-ները, ի տարբերություն ՀՀ Զինված ուժերի տրամադրության տակ եղած խորհրդային «Գրադ» և չինական WM-80 համակարգերի, ավելի հեռահար են, և նախատեսված են կենդանի ուժի, մոտոհրաձգային ու տանկային վաշտերի, հրետանային մարտկոցների, կայանած օդուժի, հրամանատարական կետերի ու կապի հանգույցների խոցման համար: «Սմերչ»-ի գործողության շառավիղը 20-120կմ է:

Սմերչ

Ներկայացված նորություններից մեկն էլ «Բուկ» զենիթա-հրթիռային համալիրն էր: Այս ինքնագնաց համալիրը նախատեսված է ցածր (30 մետրից սկսած) և միջին (մինչև 14-18կմ) բարձրություններից վրա մանևրող աերոդինամիկ թիրախներ խոցելու համար, ըստ որում՝ համակարգն աշխատում է նաև ինտենսիվ ռադիոդիմակայության պայմաններում:
«Բուկ» համալիրները միանալով Հայաստանի տիրապետության տակ եղած ՀՕՊ այլ միջոցներին, մասնավորապես հեռավոր գործողության С-300, միջին հեռավորության «Կրուգ» և կարճ հեռավորության «Օսա», «Նևա» ու «Կուբ» համակարգերին, փաստորեն Հայաստանի օդային տարածքը դարձնում է անառիկ:


Բուկը` հետին պլանում

Հարկ է նկատել, որ չնայած վերը ներկայացված երեք նորություններն էապես ավելացնում են բանակի մարտական կարողություններն ու նոր հնարավորություններ ընձեռում հայկական Զինված ուժերին, այդուհանդերձ պետք է արձանագրենք, որ տարածաշրջանում ռազմա-քաղաքական հավասարակշռության առումով կարևոր է տեխնոլոգիական նորարարությունը:

Բանն այն է, որ անգամ ապրիլյան քառօրյա պատերազմի ընթացքում պարզ դարձավ, որ բանակի բարձր  մարտունակությունը 21-րդ դարում հնարավոր է ապահովել միայն տեխնոլոգիական բաղադրիչով: Անօդաչու թռչող սարքերի, ինքնակառավարվող միջոցների, օպտիկական ու ռադիո նշանառության միջոցների առկայության պայմաններում սպառազինությունների տեխնոլոգիական, հատկապես էլեկտրոնային բաղադրիչը գնալով ավելի կարևոր ու բեկումնային է դառնում:

Եվ այս առումով ոգևորիչ է, որ այսօր Հանրապետության հրապարակում կայացած շքերթի ընթացքում ցուցադրվեց նման մի համակարգ: Խոսքը ռադիո-էլեկտրոնային պայքարի «Ինֆաունա» համակարգի մասին է:

Ինֆաունա

Բաց աղբյուրներից հավաքած տեղեկությունների համաձայն՝ «Ինֆաունա» համալիրը ռադիոհետախուզության ու ռադիոէլեկտրոնային պայքարի բազմաֆունկցիոնալ համակարգ է, որը նախատեսված է ցանկացած տիպի ռազմական տեխնիկան ու անձնակազմը պաշտպանել հեռակառավարվող, օպտիկական ու ռադիոկապի միջոցով կառավարվող խոցման միջոցներից: Փաստացի այս համակարգը հնարավորություն է տալիս պաշտպանվել գերշճգրիտ զենքերից, հատկապես նրանցից, որոնք հագեցած են նշանառության լազերային և տեսահամակարգերով:  Այս համակարգերով հնարավոր է լռեցնել նաև դիվերսիոն խմբերի ռադիոկապը, իրականացնել առդիոհետախուզություն: Այս համակարգերը, փորձագետների վստահեցմամբ, արդյունավետ կիրառություն ունեն ինչպես լայնամասշտաբ պատերազմական գործողությունների, այնպես էլ լոկալ բախումների ու անգամ հակաահաբեկչական գործողությունների ընթացքում: