Ձեր վստահելի աղբյուրը

2015 թվականին Հայաստանում աղքատության մակարդակը կազմել է 29.8 տոկոս՝ 2014թ-ի համեմատ նվազելով ընդամենը 0,2 տոկոսային կետով: Այս մասին նշված է ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայության հրապարակած «Հայաստանի սոցիալական պատկերը և աղքատությունը» զեկույցում, որտեղ ներկայացվում է ինչպես 2015թ-ի, այնպես էլ 2008թ-ի Հայաստանի աղքատության պատկերը:

Սա նշանակում է, որ երկրի տաս բնակչից մոտ երեքն ամսական 41 698 ՀՀ դրամ վերին աղքատության գծից ցածր են գտնվել:

Զեկույցի համաձայն՝ թեև տնտեսության աճի տեմպը նախորդ տարվա նկատմամբ ավելացել է 3.0%-ով և 2015թ.-ին աղքատության մակարդակը վիճակագրորեն չի փոփոխվել, սակայն դա բավարար չէ երկրում աղքատության մակարդակի նվազման համար: Ըստ ԱՎԾ-ի՝ 2015թ.-ին, ինչպես և նախորդ վեց տարիների ընթացքում Հայաստանում աղքատության մակարդակը դեռ գերազանցել է 2008թ.-ի աղքատության մակարդակը: 

Այսպիսով, 2015թ.-ի ընթացքում Հայաստանում աղքատության մակարդակը կազմել է 29.8%` 2008թ.-ին արձանագրված 27.6%-ի դիմաց: Շատ աղքատների տեսակարար կշիռն ամբողջ բնակչության մեջ կազմել է 10.4%` 2008թ.-ին արձանագրված 12.6%-ի դիմաց:

Զեկույցի համաձայն՝ 2015թ-ին ծայրահեղ աղքատության մակարդակը կազմել է 2.0%` 2008թ.-ին արձանագրված 1.6%-ի դիմաց: 2015թ.-ին աղքատների ընդհանուր թվաքանակը կազմել է մոտ 900 հազար մարդ, նրանցից շատ աղքատների թվաքանակը (ներառյալ ծայրահեղ աղքատները)` մոտ 310 հազար, իսկ վերջիններից ծայրահեղ աղքատների թվաքանակը` 60 հազար մարդ:
Աղքատության մակարդակի տարբերությունը 2015թ-ին ըստ քաղաքային (29.4%) և գյուղական բնակավայրերի (30.4%) չնչին է: Միաժամանակ աղքատության մակարդակի տարբերությունը Երևանում (25.0%) և երկրի այլ քաղաքներում (34.4%) չափազանց մեծ է: 2015թ.-ին ծայրահեղ աղքատության մակարդակը դեռ գերազանցում է 2008թ.-ի մակարդակին 0.4 տոկոսային կետով, իսկ ընդհանուր աղքատության մակարդակը` 2.2 տոկոսային կետով (կամ 8.0 %-ով): Միևնույն ժամանակ, ճգնաժամից հետո, շատ աղքատների մակարդակը 2008թ.-ի համեմատ նվազել է 2.2 տոկոսային կետով:

Նշվում է նաև, որ 2015թ.-ին աղքատության խորությունը գնահատվել է 4.7%` 2008թ.-ի 5.1%-ի համեմատ (նվազումը` 0.4 տոկոսային կետ), իսկ աղքատության սրությունը գնահատվել է 1.3 %` 2008թ.-ի 1.4 %-ի համեմատ (նվազումը` 0.1 տոկոսային կետ):

2008-2015թթ.-ին Հայաստանում աղքատության մակարդակի աճը պայմանավորող առավել կարևոր գործոնը 2009թ.-ի տնտեսության խոր անկումն էր:

Համաձայն Ազգային հաշիվների համակարգ 2008 (ԱՀՀ 2008) միջազգային ստանդարտի Հայաստանի տնտեսությունը 2013թ.-ին աճեց նախորդ տարվա նկատմամբ 3.3%-ով, 2014թ.-ին 2013թ-ի նկատմամբ՝ 3.6%-ով, իսկ 2015թ.-ին՝ նախորդ տարվա նկատմամբ՝ 3.0 %-ով: Ինչպես բացահայտում են 2015թ.-ի ՏՏԿԱՀ տվյալները, ողջ բնակչության միջին ամսական իրական սպառումը 2008թ.-ի համեմատ աճել է 11.1%-ով և աճը նկատվել է սպառման բոլոր քվինտիլներում:

Աղքատությունն ըստ բնակավայրերի

2008-2015թթ.-ին աղքատության մակարդակի աճը քաղաքային և գյուղական բնակավայրերում կազմել է համապատասխանաբար 1.8 և 2.9 տոկոսային կետ: Մայրաքաղաք Երևանում ըստ տարածաշրջանների աղքատության մակարդակն ամենացածրն է (25.0%) և այն 1.4 անգամ ցածր է, քան Երևանից դուրս` այլ քաղաքային բնակավայրերում: 2008թ.-ի համեմատ 2015թ.-ին աղքատության աճը Երևանում կազմել է 4.9 տոկոսային կետ, իսկ Երևանից դուրս` այլ քաղաքային բնակավայրերում`աղքատության մակարդակը մնալով ամենաբարձրը, այնուամենայնիվ, 1.4 տոկոսային կետով զիջել է 2008թ.-ի մակարդակը: Երբ բնակչության կենսամակարդակը դիտարկվում է ըստ քաղաք-գյուղ բաշխվածության, աղքատների մեծ մասը (61.5%) քաղաքաբնակներ են:

2008-2015թթ.-ին ծայրահեղ աղքատության մակարդակի աճը քաղաքային և գյուղական բնակավայրերում կազմում է համապատասխանաբար 0.3 և 0.5 տոկոսային կետ: Գյուղական բնակավայրերում ըստ տարածաշրջանների ծայրահեղ աղքատության մակարդակն ամենացածրն է (1.7%), իսկ Երևանից դուրս` այլ քաղաքային բնակավայրերում այն ամենաբարձրն է (2.4%):

2008թ.-ի համեմատ 2015թ.-ին ծայրահեղ աղքատության աճը Երևանում կազմել է 0.9 տոկոսային կետ, իսկ Երևանից դուրս` այլ քաղաքային բնակավայրերում` ծայրահեղ աղքատության մակարդակը մնալով ամենաբարձրը, այնուամենայնիվ 0.4 տոկոսային կետով զիջել է 2008թ.-ի մակարդակը: Երբ դիտարկվում է բնակչության ծայրահեղ աղքատության մակարդակը ըստ քաղաք-գյուղ բաշխվածության, ապա ծայրահեղ աղքատ է քաղաքաբնակների մեծամասնությունը (67.3%):

Որքան կարժենա աղքատության հաղթահարումը

Ինչպես նշված է զեկույցում, աղքատության հաղթահարման համար Հայաստանին անհրաժեշտ է 71.4 մլրդ. դրամ կամ ՀՆԱ-ի 1.4 % կազմող գումար` ի լրումն սոցիալական աջակցության համար արդեն իսկ հատկացված միջոցների, ենթադրելով, որ սոցիալական աջակցությունը բարձր հասցեականությամբ կտրամադրվի միայն աղքատներին: Ինչ վերաբերում է ծայրահեղ աղքատությանը, ապա դրա վերացումը կպահանջի 1.8 մլրդ. դրամ կամ ՀՆԱ-ի 0.04 %-ը` ի հավելումն ծայրահեղ աղքատներին արդեն իսկ ուղղված սոցիալական աջակցության և ապահովելով բարձր հասցեականություն: Միջազգային փորձը վկայում է, որ սոցիալական աջակցության տրամադրման անթերի հասցեականություն ապահովելը շատ անհավանական է, ուստի աղքատության հաղթահարման համար պահանջվող փաստացի միջոցներն իրականում շատ ավելին են: