Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի՝ 6-րդ գումարման Ազգային ժողովի առաջին նստաշրջանում ունեցած ելույթում արված շեշտադրումները քաղաքագիտության տեսակետից  նոր տեմպ են հաղորդում արցախյան հակամարտության կարգավորման գործընթացին վերաբերող քննարկումներին: Լրագրողների հետ հանդիպմանը նման կարծիք հայտնեց քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը:

Նա առանձնացրեց երեք գլխավոր կետ:

«Երբ նախագահը խոսում էր փոխզիջումային տրամաբանության մասին, ասաց, որ փոխզիջում ասելով հասկանում ենք Արցախի ինքնորոշման իրավունքի  իրացում, արցախահայության անկախության ճանաչում: Փոխզիջում հասկացողությանը նոր գնահատական է տրվում:  Եթե մինչ ապրիլյան իրադարձությունները փոխզիջում ասելով հայկական կողմը նաև ենթադրում էր տարածքների զիջում Ադրբեջանին, հիմա հիմքում տեսնում է միայն Արցախի ինքնորոշման իրավունքը, զիջումների մասին պաշտոնական Երևանը վաղուց չի խոսում, ինչը որոշ չափով նյարդայնացում է ադրբեջանական կողմին: Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարության տարբեր պաշտոնյաների մեկնաբանություններում հստակ երևում է, որ հայկական կողմում բանակցային դիրքորոշման փոփոխություն է եղել, ադրբեջանցիները  դրան գնալով ավելի ագրեսիվ են արձագանքում»,- ասաց քաղաքագետը:

Նրա խոսքով, երկրորդ կարևոր կետը Մադրիդյան սկզբունքների քննադատությունն էր  նախագահի կողմից. «Երբ որ խոսում էր այս սկզբունքներից մի պարագրաֆի մասին, ասաց, որ բավական շատ հարցեր են առաջացնում, լավ է, որ կյանքի չեն կոչվել: Մադրիդյան սկզբունքների նման քննադատությունն առաջին անգամ է հնչում պաշտոնական Երևանի կողմից այն էլ նախագահի շուրթերից, ինչը, իհարկե, նորից թույլ է  տալիս ենթադրել, որ բանակցային գործընթացում հայկական կողմի դիրքորոշումները փոփոխվել են, բոլոր այն փաստաթղթերը, որոնք նախկինում լուրջ քննարկվում էին, այլևս հարցեր են առաջացնում առնվազն պաշտոնական Երևանում: Հնարավոր է  ապագայում, երբ բանակցային գործընթացը վերսկսվի, դրանց վրա հենվել այլևս հնարավոր չլինի»:

Հ. Մելիք-Շահնազարյանի կողմից առանձնացված երրորդ կետը վերաբերում է զուտ բանակցվող փաստաթղթին:

«Նախագահ Սարգսյանն ասաց, որ Կազանյան փաստաթուղթը դեռ արխիվ չի ուղարկվել, բայց հավելեց, որ մինչ օրս հրապարակավ որևէ մեկը ճիշտ չի ներկայացրել այն փաստաթուղթը, որը տարիներ շարունակ քննարկվում է: Ակնարկ է արվում միանգամայն այլ փաստաթղթի մասին, որը դեռևս հայտնի չէ, որևէ մեկը դրա մասին հրապարակային չի ասել:  Սա նույնպես թույլ է տալիս ենթադրելու, որ բանակցային գործընթացում իրավիճակն այն չէ, ինչ  հաճախ ներկայացվում է մամուլում, այսինքն այլ փաստաթղթեր կան: Դրանց արդյունավետության, հայանպաստ լինելու մասին ակնարկ կա նախագահի խոսքում, դա է վկայում նաև Ալիևի դժգոհությունը, ով անկեղծության պահին խոստովանում է, որ իրեն  ստիպում են  ճանաչել Արցախի  անկախությունը»,- նշեց քաղաքագետը:

Հ. Մելիք-Շահնազարյանի խոսքով,  այս ամենն ինչ-որ չափով ոգևորիչ է, հասկանալի է, որ ապրիլյան իրադարձություններից հետո պետք է նման փոփոխություններ լինեին:

«Մենք տեսանք, որ երկրի ղեկավարի մակարդակով հստակ ակնարկներ եղան, որ բանակցային գործընթացի տրամաբանությունը փոխվել է»,- ընդգծեց քաղաքագետը:

Պատասխանելով հարցին, Արցախի անկախությունն ինչի՞ դիմաց, եթե  ոչ հայկական կողմից տարածքային զիջումների,  Հ. Մելիք-Շահնազարյանն ասաց. «Համոզված եմ, որ Ադրբեջանը չի ճանաչելու Արցախի անկախությունը, համոզված եմ, որ հայկական կողմն էլ  որևէ տարածքային զիջումներ չի կարող անել Ադրբեջանին: Պարզապես  չկան այդ մեխանիզները:  Քաղաքական լուծումներ չեմ տեսնում: Տեսնում եմ քաղաքական ճանապարհով Ադրբեջանին զսպելու մեխանիզմներ, հնարավորություններ, այլ պետությունների կողմից Արցախի անկախության ճանաչելու հնարավորություն, բայց հարցի վերջնական լուծում որպես այդպիսին չեմ տեսնում»: