Հիփոթեքային կրեդիտավորման մասին օրինագիծն ուղղված է սպառողների շահերին. ԿԲ փոխնախագահ
«Օրենքը լուծում է մի շարք խնդիրներ և հիմնականում, կարելի է ասել100 տոկոսով ուղղված է սպառողների շահերի պաշպանությանը»,- Ազգային ժողովում կառավարության կողմից ներկայացված Բնակարանային հիփոթեքային կրեդիտավորման մասին» օրենքի նախագծի քննարկման ժամանակ նշեց հիմնական զեկուցող Կենտրոնական բանկի փոխնախագահ Ներսես Երիցյանը։
Նրա խոսքով՝ առաջին հերթին լուծում է հիփոթեքային վարկավորման թափանցիկության հարցը, պայմաններն ու կանոնները, երկրորդը՝ ստանդարտացնում է կանոնները և սպառողին ավելի հասկանալի է դարձնում, որն էլ սպառողին թույլ է տալիս պաշտպանել իր իրավունքները:
Երիցյանի կարծիքով՝ սրա արդյունքում շուկայի նկատմամբ սպառողների վստահության խնդիր է լուծվում. «Դրվում է վարկային պրոդուկտի ընտրության հարցը, այսինքն՝ սպառողը որոշակի կարգավորումների ներքո ունենալու է ավելի լայն ընտրության հնարավորություն, ինչն էլ ավելացնում է մրցակցությունը հիպոթեքային շուկայում»։
ԿԲ փոխնախագահն ասաց, որ օրենքում մանրամասն նկարագրված է, թե վարկային պայմանների մեջ ինչ պետք է ներառված լինի, սահմանված է, թե տոկոսադրույքները ինչպես են հաշվարկում և առանձին սպառողին պետք է տեղեկացվի՝ ծախսն ինչ ազդեցություն ունի տոկոսադրույքի վրա:
Ինչ վերաբերում է վարկավորման տույժ-տուգանքների որոշակի սահմանափակումներին՝ հիմնական զեկուցողն ասաց, որ պայմանագրերում անսահմանափակ տույժեր չեն կարող այդ պայմաններում նախատեսնել։
«Պայմանների մեջ նաև անհրաժեշտ դրույթ է սահմանված, որ սպառողը մինչև վերջնական պայմանագիրը ստորագրելը, պետք է տրամադրվի վարկային պայմաններն ամբողջությամբ և իրավունք ունի 7 օր սպասել մինչև ստորագրումը, տեղում սեղանի առջև չստորագրի՝ հապճեպությունից ելնելով»,-ասաց նա:
Նաև նշեց, որ մրցակցության տեսակետից ևս կարևոր դրույթներ են սահմանված։ Զեկուցողը հիշեցրեց, որ խորհրդարանն ընդունել է նաև օրենսդրական փաթեթ՝ գրավի ինստիտուտի ազատականացման հետ կապված, ըստ որի եթե առաջնային հիփոթեք կա և գույքն արդեն գրավադրված է, առաջնային գրավատունն իրավունք չունի սահամանափակել գույքի հետագա գրավադրումը:
Երիցյանը հայտնեց նաև, որ վաղաժամ մարման դրույթ է մտցրված, որը այսօր կարգավորված չէ և բանկերն ամեն մեկն իր ճաշակից ելնելով է դա սահմանում։
«Հիմք ենք վերցրել միջազգային փորձը և մինչև երեք տարի մարման դեպքում որոշակի ռեժիմ է առաջարկվում, առավելագույն տուգանքները ինչքան կարող է սահմանվել, ընդ որում, նվազող կարգով, իսկ երեք տարուց հետո քաղաքացին միշտ ազատ է վերաֆինանսավորելու ամբողջությամբ իր վարկը և տեղափոխելու գույքը, առանց տույժեր, տուգանքների»,- հավելեց նա։
Հիմնական զեկուցողին հարց ուղղեց ԱԺ փոխնախագահ Միքայել Մելքումյանը, թե ի՞նչ գործոններով պայմանավորված է վերջին ժամանակաշրջանում վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը իջել 6 տոկոսի: Մելքումյանի խոսքով՝ դա աննախադեպ ցածր մակարդակ է. «Արդյոք էլի ունե՞նք իջեցնելու տեղ, եթե ունենք՝ ինչպե՞ս է դա ազդելու կոմերցիոն բանկերի տոկոսադրույքների վրա, և հնարավոր չէ՞ր շուտ անել, ուշացած չե՞ն»,-հարցրեց նա։
Երիցյանը բացատրեց, որ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքն առաջնային դրամավարկային քաղաքականությանն է վերաբերում, ոչ թե այս օրենքի նախագծին, այնուամենայնիվ պատասխանեց. «Տոկոսադրույքները նվազել են, քանի որ գնաճը ցածր է մեր երկրում և գնաճային սպասումները մեր կանխատեսումային հորիզոնում մնալու են ցածր, դրա համար կարողացել ենք պատմականորեն ամենացածր տոկոսադրույքին իջնել։ Վերջին մեկ տարվա ընթացքում բանկերը բոլոր տոկոսադրույքների մասով 4-5 տոկոսի կարգի իջեցում են ունեցել»,-ասաց նա: