Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ արդարադատության նախարարությունը 2017 թ. համար ունեցել է 6 գերակա խնդիր, 18 միջոցառում: Ավտոմատ համակարգով իրականացվող գնահատականը կազմել է 92.2 միավոր: Այս մասին, ամփոփելով 2017-ին կատարված աշխատանքները, նշեց ՀՀ արդարադատության նախարար Դավիթ Հարությունյանը: Նախարարի խոսքով՝ տարվա ընթացքում ամենակարևորը օրենսդրական աշխատանքն է եղել, որը պայմանավորված է Սահմանադրության ընդունմամբ:

«Մենք պետք է ընդունեինք այս ժամանակահատվածում մի շարք սահմանադրական օրենքներ, և դրանցից վեցն արդեն մշակվել և ընդունվել են մինչ այս պահը, իսկ Ազգային Ժողովը քննարկում է վերջին սահմանադրական օրենքը. դա հանրաքվեի մասին օրենքն է: Մշակվել են բազում այլ ֆունդամենտալ իրավական ակտեր, ինչպիսին, օրինակ, ԿԲ-ի, դատախազության մասին և այլ իրավական ակտերն են»,- ասաց նա:

2017-ին մշակվել է Սահմանադրությունից բխող 30 օրենքի նախագիծ, ընդ որում՝ յուրաքանչյուր օրենքի նախագիծ ենթադրել է մի շարք այլ օրենքներում փոփոխություն, հարակից օրենքները 145-ն են եղել:

Ընդհանուր առմամբ՝ նախորդ տարվա ընթացքում Սահմանադրությունից բխող 175 նախագիծ է մշակվել, 35 այլ օրենքների նախագծեր և կից 60 օրենքի նախագիծ: Նախարարի խոսքով՝ կարևոր փոփոխությունը, որ տեղի է ունեցել, դատական օրենսգրքի ընդունումն էր և դատական համակարգի նոր հայեցակարգը: Հարությունյանը նշեց, որ նախորդ տարի որդեգրել էին երկու հիմնական ուղղություն, որոնցից մեկը դատարանների օպտիմալացումն էր և դատարանների ծանրաբեռնվածության նվազեցումը, իսկ երկրորդը` մասնագիտացումը:

Օրենքով արդեն ստեղծվել է Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության մեկ դատարան, որի նպատակը եղել է դատավորների ծանրաբեռնվածությունը հավասարապես բաշխելը՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ վարչական շրջանների դատարաններում տարբեր գործերի հոսք կար և որոշակի գործերով դատավորների գերծանրաբեռնվածություն: Ծանրաբեռնվածությունը հավասարեցնելով, ըստ նախարարի, կլուծվի շատ լուրջ խնդիր, սա նաև հակակոռուպցիոն ուղղվածություն ունի:

«Մասնագիտացման առումով մենք կատարել ենք մի շարք քայլեր: 2019 թվականին մենք ստեղծելու ենք սնանկության դատարան, իսկ մինչ այդ արդեն քայլեր ենք ձեռնարկում, որ համապատասխան մասնագիտացմամբ դատավորների խումբ ձևավորվի:  Իհարկե, սրանով չենք սահմանափակվում, և բազում նորամուծություններ են լինելու. մասնավորապես այն, որ փորձում ենք բեռնաթափել գործերի մի մասը՝ դատարաններից դրանք տեղափոխելով այլ տիրույթներ: Վստահ եմ, որ այս քայլերի շնորհիվ կկարողանանք ունենալ ավելի որակյալ արդարադատություն»,- ասաց նա:

Նախարարը նշեց, որ կարևոր ուղղություններից մեկն էլ եղել է մարդու իրավունքների պաշտպանության ոլորտը, հաստատվել է Մարդու իրավունքների պաշտպանության ազգային ռազմավարությունից բխող 2017-2019 թվականների գործողությունների ծրագիրը, որը մարդու իրավունքների բոլոր ոլորտներում ունի 96 գործողություն: ՄԻ պաշտպանության ոլորտն, ըստ նախարարի, շատ կարևոր է ԵՄ-ի հետ համագործակցության շրջանակներում:

«Այս ոլորտում իրականացվում է «Աջակցություն Հայաստանում մարդու իրավունքների պաշտպանությանը» ԵՄ բյուջետային աջակցության ծրագիրը, որի ընդհանուր արժեքը 17 մլն եվրո է: Այն նախատեսում ենք իրականացնել 5 ոլորտներում՝  ընտրական համակարգի բարելավման,  խոշտանգումների կանխարգելման,  կանանց և տղամարդկանց իրավահավասարության ապահովման,  խտրականության դեմ պայքարի և երեխաների իրավունքների պաշտպանության ոլորտներում»,- ասաց նա:

Անդրադառնալով միջազգային իրավական համագործակցությանը` նա նշեց, որ 2016 թվականի հետ համեմատած էապես աճել է այն միջազգային փաստաթղթերի թիվը, որոնց հետ կապված մեր երկիրը ինչ-որ կերպ մասնակցություն է ցուցաբերել: Հարությունյանն ընդգծեց ԵԱՏՄ իրավունքի մաս կազմող միջազգային փաստաթղթերի թիվը մեկ տարվա ընթացքում կրկնապատկվել է, ինչը նշանակում է, որ ԵԱՏՄ-ն օր օրի առավել ակտիվ կարգավորիչ դեր է սկսում խաղալ այս տարածքում:

Միջազգային համագործակցության հետ կապված` նա նշեց, որ գործընկերների հետ աշխատանքն  էապես ակտիվացել է` հաշվի առնելով ԵԱՏՄ-ին անդամակցությունը: Իրավական փոխօգնության ոլորտում  ՀՀ արդարադատության նախարարությունը հանդես է գալիս որպես կենտրոնական մարմին: Փաստաթղթերի ծավալն այստեղ ևս էապես ավելացել է: Եթե 2016 թվականին դրանք մոտ 1800 էին, ապա 2017 թվականին` 2628 գործ:

Հարությունյանի խոսքով՝ ԴԱՀԿ աշխատանքի պատկերը ուսումնասիրելու դեպքում, եթե համադրվի կատարողական վարույթների թիվը հինգ տարի առաջ և ներկայում, ապա ակնհայտ կլինի դրանց վիթխարի աճը: Նախարարը նշեց՝ այդ քանակը հնարավոր չէր լինի սպասարկել, եթե բազմաթիվ էլեկտրոնային գործիքներ չներդրվեին:

«Այսինքն՝ մի կողմից հեշտացնում ենք քաղաքացիների, մյուս կողմից՝ մեր կյանքը»,- նշեց նախարարը:

Նա հայտնեց, որ պետռեգիստրում ևս այս տարի էլեկտրոնային գործիքներ են մշակվել, շուտով կներդրվի լիցենզիաների միասնական մատյանը, լինելու է մեկ միասնական պաշտոնական հարթակ, բոլորի տվյալներն այնտեղ զետեղված են լինելու: Նախարարը նաև արձանագրեց, որ բարձրացել է մեր քաղաքացիների իրավագիտակցության աստիճանը. եթե 2013-ին ՄԻԵԴ-ից Հայաստանի դեմ ընդամենը 2 վճիռ էր, 2016-2017 թթ միասին՝ 27 վճիռ: Այս վիճակագրությունն, ըստ նախարարի, ներկայացնում է նաև այն, թե Հայաստանն ինչ արագությամբ է կարողանում կատարել ՄԻԵԴ վճիռները:

Հարությունյանը հայտնեց, որ վճռին հաջորդող երկու կարևոր պարտավորություններն են՝ անձի իրավունքների վերականգնումը, այսինքն՝ փոխհատուցումը, երկրորդը՝ համակարգային՝ օրենսդրության մեջ կատարվող փոփոխությունները: Ներդրվել է Էլեկտրոնային թեժ գիծ ՝ e-hotline.am, որը թույլ է տալիս դիմել, նաև հետևել դիմումի ընթացքին: Նախարարը նշեց, որ փորձել են նաև քաղաքացիների տեղեկացվածության հարցը լուծել, քանի որ կոռուպցիան ծաղկում է, երբ քաղաքացին տեղեկացված չէ:

ՀՀ ՔԿՀ-ներում արդիականացվել են բժշկական ծառայությունները: 11 ՔԿՀ-ներ ապահովվել են առողջության առաջնային պահպանման համար անհրաժեշտ բժշկական սարքավորումներով  Նախարարը հայտնեց, որ այս տարի առողջապության ծառայությունն ամբողջովին դուրս է գալու քրեակատարողական ծառայության ենթակայությունից` ենթարկվելով արդարադատության նախարարությանը: Անդրադառնալով Պրոբացիայի ծառայության՝ նախարարն ասաց, որ այս ոլորտում խնդիրներն ավելի շատ են, քան լուծումները: Նա, սակայն, համոզմունք հայտնեց, որ Պրոբացիայի համակարգը շատ մեծ ապագա ունի, թեև հաջողությունները մինչ այս պահը մեծ չեն: