Ձեր վստահելի աղբյուրը

Մայիսի 28-ին նշվում է Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հիմնադրման և Սարդարապատի հերոսամարտում տոնած պատմական հաղթանակի 100-ամյակը՝  Հանրապետության տոնը: Մայիսի 25-ին լրագրողների հետ հանդիպմանը ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի դեկան Էդիկ Մինասյանն անդրադարձավ հաղթական օրվա խորհրդին և դասերին: Նրա գնահատմամբ՝ այդ օրհասական պահին ժողովրդի բնազդը կարծես վերակենդանացավ:

Առաջին կարևոր խորհուրդն, ըստ Մինասյանի, միասնության հաղթանակն է՝ օրհասական պահին ժողովրդի գրեթե բոլոր խավերը միասնական հանդես եկան, ամբողջ ժողովուրդը՝ մինչև վերջին մարդը, կադրային զինվորականության հետ միասին: Նա նշեց, որ այսօր շատ փաստաթղթեր կան՝ վերլուծության կարիք ունեցող: Մինասյանի խոսքով՝ պատահական չէր, որ այդ կոնկրետ միասնությունը դրսևորվեց նաև Արցախյան շարժման օրերին՝ մեր օրերին, և հենց այդ միասնության շարժման շնորհիվ էր, որ կարողացանք ազատագրել Արցախը:

Երկրորդ կարևոր խորհուրդն, ըստ բանախոսի, կադրային բանակի և ընդհանրապես՝ բանակի, որպես պետականության հիմքի հզորացման գործոնն էր, կադրային սպայության գործունեությունը ռազմական գործողությունների ժամանակ: Նա նշեց, որ հրամանատարական կազմի՝ փայլուն օպերացիաների իրականացման արդյունքում կարողացան ապահովել հաղթանակը:

Մյուս մեծ խորհուրդն, ըստ Մինասյանի, հայոց անկախ պետականության վերականգնման խորհուրդն էր. արդեն մայիսյան օրերին ստեղծվեց անկախ պետականությունը, սակայն ազգային խորհուրդը գործում էր Թիֆլիսում, և միայն հուլիսի 15-ից հետո վերադարձավ Երևան, դժվարություն էր ստեղծվել, նոր Երևանում սկսեց իր գործունեությունը, այլ կերպ ասած՝ անկախ պետականությունը ստեղծվեց դժվարությամբ:

Մինասյանն ասաց, որ անհրաժեշտ է զուգահեռներ անցկացնել և նշել՝ Արցախյան շարժման արդյունքում, նաև ԽՍՀՄ փլուզման օբյեկտիվ հանգամանքների հետևանքով, Արցախյան պայքարի արդյունքում ստեղծվեց Հայոց երրորդ անկախ Հանրապետությունը, որը 1991 թ. սեպտեմբերի 21-ին իր իրավական ձևակերպումը ստացավ հանրաքվեի միջոցով: Մինասյանը նշեց՝ եթե չլինեին առաջին հանրապետությունն ու պետականությունը, չէին լինի նաև խորհրդային ու երրորդ հանրապետությունը:

Մյուս կարևոր հանգամանքն, ըստ բանախոսի, ժողովրդավար պետության կառուցման խնդիրն էր. Հայաստանի առաջին Հանրապետությունը խորհրդարանական էր: Նա նշեց՝ այսօր ևս Հայաստանը Սահմանադրությամբ խորհրդարանական է, կառուցվածքը գրեթե նման է առաջին հանրապետությանը, սակայն վարչապետին տրված ավելի լայն լիազորություններով, դրանց կողքին նախագահը ևս ունի որոշակի լիազորություններ:

Մինասյանի խոսքով՝ Հայաստանի Ընտրական օրենսգիրքն այն ժամանակ գրեթե առաջինն էր աշխարհում, որ կանանց ընտրելու իրավունք տվեց, իսկ խորհրդարանում չորս կին պատգամավորներ կային: