Ձեր վստահելի աղբյուրը

Փաստաբանների կարծիքով՝ վճռաբեկ դատարանի նոր նախագահի անձը կարևոր դերակատարություն կունենա։ Փաստաբանների մի մասը իբրև դատարանի նոր նախագահի ցանկալի թեկնածու են նշել ՀՀ վերաքննիչ դատարանի դատավոր Ալեքսանդր Ազարյանին։ Panorama.am-ը զրուցեց փաստաբանների հետ՝ փորձելով ի մի բերել Վճռաբեկ դատարանի ապագա նախագահի աշխատանքից ու ոլորտում կատարվելիք փոփոխություններից նրանց սպասելիքները։

Փաստաբան Հովհաննես Չամսարյանը, ով Ազարյանի թեկնածության կողմնակիցն է, նշեց՝ կարծում է, որ այս պարագայում այլընտրանքային տարբերակ չկա՝ հաշվի առնելով համացանցում շրջանառվող այն անձանց անունները, որ նշվում են իբրև Վճռաբեկ դատարանի նախագահի պաշտոնին հավակնող անձինք։

«Կարծում եմ՝ հենց պարոն Ազարյանի նախագահությամբ Վճռաբեկ դատարանը կսկսի արդարադատություն իրականացնել։ Այս պահին մենք ունենք վիճակ, որ վճռաբեկ դատարանը մերժում է վարույթ ընդունել բողոքները՝ ստանդարտ պատճառաբանված որոշումներով, իսկ այս պարագայում կարծում եմ, որ հաշվի առնելով նաև իր գործունեությունը, իր կողմից կայացված դատական ակտերի մասնագիտական մակարդակը՝ իր նախագահությամբ կունենանք մի ատյան, որ թերևս իրականում գործող կլինի»,- ասաց նա։

Ըստ փաստաբանի՝ անձի փոփոխությունով պայմանավորված կլինեն նաև համակարգային փոփոխությունները, քանի որ հենց անձի գործունեության արդյունքում է., որ այսօր համակարգը այս վիճակում է։ Հարցին՝ առաջնահերթ, կարևոր ի՞նչ փոփոխություններ կան, որ անհրաժեշտ են համակարգին, Չամսարյանը պատասխանեց, որ առաջնային փոփոխությունը բողոքները վարույթ ընդունելու կամ դրանք մերժելու պատճառաբանված որոշումներն են, իրականում պատճառաբանված որոշումները, որովհետև «ունենք երկու ատյան, երրորդ ատյանում բողոքները ներկայացվում են անհույս՝ իմանալով հանդերձ, որ անգամ քննության առարկա չեն դառնա»։

Փաստաբան Երվանդ Վարոսյանը ևս Վճռաբեկ դատարանի նախագահի պաշտոնին տեսնում է Ազարյանին։ Իր կարծիքը նա հիմնավորում է մի շարք գործոններով, առաջին հերթին՝ դատավորի անձով։ Վարոսյանի գնահատմամբ՝ Ազարյանը անձ է, որ ավելի քան մեկ տասնամյակ դատավոր է աշխատում և իր ամբողջ պրակտիկայի ընթացքում ցույց է տվել, որ դատավորը կարող է կոռումպացված չլինել, զբաղեցնել այդ պաշտոնը։

«Սա ամենակարևորն է, որովհետև մնացած բոլոր արատները բխում են այս հանգամանքից, կոռումպացված չլինելն է, որ նրան հնարավորություն էր տվել իր պրակտիկայի ընթացքում ցուցաբերել նաև ինքնուրույնություն, ցույց տալ, որ դատավորը կարող է ինքնուրույն, իրավունքից բխող որոշումներ կայացնել։ Ես կարծում եմ, որ էական նշանակություն ունի նաև նրա՝ կայացած մարդ լինելը, ոչ միայն որպես իրավաբան, նրա վարած նիստերի որակը, չի եղել դեպք, որ նրա նիստերի ժամանակ կողմերից որևէ մեկի նյարդերը տեղի տան, ես սա էլ եմ կարևորում, որովհետև հիմա արդեն ոչ թե դատավորի, այլ պաշտոնի մասին է խոսքը։ Մեծ նշանակություն ունի, որ անձը որպես մարդ էլ կայացած լինի ու այդ առումով ամբիցիաներ չունենա»,- ասաց նա։

Վարոսյանը նշեց՝ պատահական չէ, որ փաստաբաններից շատերը միանգամից Ազարյանին հիշեցին։ Սպասելիքներից խոսելով՝ փաստաբանն ասաց, որ հատկապես վճռաբեկ դատարանից մեծ սպասելիքներ ունի, կարծում է և հույս փայփայում, որ վճռաբեկ դատարանը կդառնա իրոք օրենքի միատեսակ կիրառումն ապահովող, նախադեպային իրավունքը զարգացնող ատյան, ոչ թե դատարանների «նախարարության» վերադաս։ Ըստ փաստաբանի՝ եթե վճռաբեկ դատարանը օրենքով իր համար սահմանված իրական նշաձողը պահի, դատական համակարգի մնացած՝ ստորադաս ատյաններն ուզած-չուզած պիտի հավասարվեն այդ նշաձողին, ինչը ևս էական է։

«Եթե պիտի վճռաբեկ դատարանի նախագահ նշանակվի մարդ, որն այդ ամենի մեջ թաթախված է եղել տասնամյակներ, ոչ մի փոփոխություն էլ չենք տեսնի, և էական էլ չի լինի՝ ազգանունը կլինի Մկրտումյան, թե Պողոսյան, այստեղ մոտեցման խնդիր է։ Կամ այդ քաղաքականությունը պիտի փոխվի, կամ մենք ունենալու ենք զուտ անձերի փոփոխություն»,- ասաց նա։

Հարցին՝ անձի փոփոխությունը կարո՞ղ է համակարգ փոխել, Վարոսյանը դրական պատասխան տվեց, նկատեց՝ իրականում օրենքները, որոնք կարգավորում են մեր դատական համակարգի գործունեությունը, վատը չեն, լավ օրենքներ են՝ հազար անգամ բարեփոխված, մնացել է կամքը։ «Մենք չունենք օրենսդրական խնդիրներ, որ դեռ պիտի լուծվեն և ժամանակատար են, հիմա արդեն հասել ենք այն ճամփաբաժանին, որ պետք է կամք, իսկ դա կախված է արդեն կոնկրետ անձերից»,- նշեց նա։

Փաստաբան Հայկ Ալումյանը շեշտեց՝ Սահմանադրությամբ և դատական օրենսգրքով արդեն Վճռաբեկ դատարանի նախագահի անձից շատ բան կախված չէ, այնպես որ դատարանի նախագահի փոփոխությունից ինչ-որ դրական կամ բացասական արդյունք չի սպասում։ Փաստաբանը նշեց՝ լավ կլիներ, եթե նշանակվեր անձ, ով հարգված է, հարգանք է վայելում փաստաբանների մոտ, որովհետև այսօր դատական համակարգի նկատմամբ վերաբերմունքը մեծամասամբ ձևավորվում է փաստաբանների կարծիքի հիման վրա։

Նախընտրելի թեկնածուների անուններ Ալումյանը չնշեց. «Իհարկե, մտքումս ունեմ նախընտրելի թեկնածու, բայց ես դատավորներին հրապարակայնորեն գովաբանել կամ դրական կարծիքներ գերադասում եմ չհրապարակել։ Համարում եմ, որ վճռաբեկ դատարանը որպես ատյան եթե չլիներ, ամեն ինչ շատ ավելի լավ կլիներ։ Այն լրիվ ավելորդ է դատական համակարգում»։