Ձեր վստահելի աղբյուրը

2006-2017 թվականներին 107 անձ ստացել է անվանական զենք, սակայն ովքեր են, «Հետք» պարբերականի լրագրողին  չի հաջողվել պարզել, թեև 1,5 ամիս գրավոր հարցումներ է ուղարկել։ «Անվանական զենքերը նաև կրակում են. ինչպե՞ս խստացնել ոլորտի վերահսկողությունը» թեմայով քննարկմանն ասաց «Հետք» պարբերականի լրագրող Դիանա Ղազարյանը։

Նա նշեց, որ կառավարությունը չէր պատասխանում, թե ովքեր են անվանական զենք ստացել՝ պատճառաբանելով, որ իրավական ակտեր են, անձնական տվյալներ են, ծառայողական օգտագործման գաղտնիք են պարունակում և այլն։

Դ. Ղազարյանի խոսքով, պետբյուջեից որևէ գումար չի հատկացվել այդ զենքերի ձեռք բերման համար, բայց որտեղից են ձեռք բերել, կառավարությունը չի ասել։ Նա նշեց, որ տեղեկատվության համաձայն 2015-16 թվականներին ոստիկանության որոշումներով երեք անվանական զենք ուժը կորցրած են ճանաչվել։

«Զենքերն ուժը կորցրած են ճանաչվում երկու դեպքում՝ կամ հանցանգործություն է  կատարվել կամ անձը հրաժարվել է այդ զենքից։ Ենթադրաբար, հանցագործություն է կատարվել, որովհետև ոստիկանության հաղորդումն է եղել նրանց համար հիմք»,- նշեց լրագրողը։

Քննարկմանը ներկա փաստաբան Երվանդ Վարոսյանի խոսքով, անձանց ցուցակը գաղտնի է պահվում ու պատճառաբանվում է անհատական տվյալներով, ինչը բացարձակ անհիմն է, իրավունքի հետ ոչ մի առնչություն չունի։

«Դրանք պարգևատրական զենքեր են, ինչ որ բանի համար պետությունն ինչ-որ անձանց պարգևատրել է։ Երբ որ մեդալներ են բաժանում, գաղտնի՞ են պահում։ Ոչ, չնայած անհատական տվյալ է։ Հասարակությունը պետք է  իմանա, թե ում ինչի համար են պարգևատրում, ինչու։ Ինչ վերաբերում է զենքին, առավել ևս՝ ես պետք է իմանամ իմ պետությունը ում ձեռքը զենք տվեց ու  այդ մարդու հետ հարաբերվելիս էլ կանխատեսեմ՝ ինչ կարող է անել»,- ասաց նա։

Խոսելով խստացումների մասին, փաստաբանը նշեց, որ կյանքի և առողջության դեմ ուղղված հանցագործությունների չնչին տոկոս են կազմում հրազենով կատարվածները, հիմնականում այլ գործիքներ են կիրառվում։

«Հանցագործությունները կանխելու ճանապարհին այլ կարևոր հարցեր կան կարգավորելու, քան զենքն է։ Զենքի համար պետք է հստակ սահմանվի՝ ով իրավունք ունի զենք կրել, ինչ չափանիշների  պետք է անձը համապատասխանի, ինչ կերպ ձեռք բերվի ու պահպանման կանոնները ինչպիսին լինեն։ Անձը, ով տիրապետում է  զենքին, պարտավոր է ենթարկվել այդ կանոններին»,- ասաց Ե.Վարոսյանը։

Նա նշեց, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքով արգելում է ապօրինի հրազեն կրելը, մնացած տարբերակները, թե որն է ոչ ապօրինի, հստակ պարզաբանված չէ։

«Ստացվում է, որ կրելու իրավունք ունեն իրավապահ  մարմինների աշխատակիցները և այն անձիք, ում անհատապես որպես պարգև շնորհվել է այդ զենքը։

Եթե պետությունը գնում է զենքի կրումը արգելելու ճանապարհով, թող կամ բոլորին արգելի, կամ առնվազն  գոնե բոլորիս համար կանխատեսելի դարձնի, թե ինչու են պարգևատրում զենքով, ինչու այդ մարդուն, ինչի համար, այդ զենքը որտեղից են ձեռք բերել կամ  ինքը որտեղից է առել։ Գաղտնիք չէ՝ իրենք են գնում այդ զենքերը։ Հիմնականում այդպես էլ լինում է»,- ասաց Երվանդ Վարոսյանը։

Քննարկմանը ներկա Հայաստանի Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցի խոսքով, կողմ է, որ ճանաչվի քաղաքացիների զենք կրելու իրավունքը։ 

«Չեմ գտնում, որ հնարավոր է այնպիսի մի ծայրահեղ վերահսկողություն, որ հնարավոր լինի արգելել զենքի կրելու տարբերակը, հատկապես եթե մի բան արգելվում է, այն շրջացելու ճանապարհները կան։

Եթե կրում են, ուրեմն բոլորը պետք է ունենան  կրելու հնարավորություն, մյուս կողմից էլ լինի պատշաճ վերահսկողություն զենք կրելու այդ պայմանների նկատմամբ։ Բայց հիմնական խնդիրը մեր քաղաքական, հասարակական մշակույթի ձևավորման մեջ է, պետք է սովորել, կրթել, որ չի կարելի զենքի միջոցով հարցեր լուծել»,- նշեց իրավապաշտպանը։

«Սոցիալական արդարություն» ՀԿ նախագահ, քրեական արդարադատության հոգեբան Արշակ Գասպարյանի խոսքով, զենքի  գոյությունն արդեն դրդելու է նրան, որ այդ զենքը մի օր կրակի, իսկ կլինի օրենքի շրջանակում, թե ոչ, իրավապահ համակարգի գործն է։

«Խոշոր հաշվով զենքը շատ բան չի տալիս, քան այդ պատրանքային վստահությունը»,- նշեց նա։

Հիշեցնենք, որ հոկտեմբերի 6-ին  Նորք Մարաշի Արմենակյան փողոցում գտնվող հացատներից մեկում կրակոցներ էին հնչել, սպանվել էր նախկին պատգամավոր Կարո Կարապետյանը։ Դեպքի վայրում հայտնաբերված «Պիետրո-Բերետտա» ատրճանակը պատկանում էր  կրկին նախկին պատգամավոր Հարություն Ղարագյոզյանին։ Վերջինս նշված ատրճանակով պարգևատրվել է ՀՀ վարչապետի որոշումով՝ 2001 թվականի մարտի 22-ին։