Մենք էլ մարդ ենք…
Բանից պարզվում է` մոլորության մեջ ենք եղել այն առումով, որ Հայաստանի մեծագույն հարստությունը մարդիկ են: Քանի որ, ընդամենը մեկ ամիս առաջ աշխարհը հասկացավ, որ հայերը ևս մարդ են... Կներեք, սա իմ միտքը չէ: Սույն դարակազմիկ հայտնագործությունը պատկանում է Նիկոլ Փաշինյանին, ով նոյեմբեր 7-ին Ֆրանկոֆոնիայի գագաթնաժողովի աշխատանքներում ներգրավված կամավորներին շնորհակալագրեր հանձնելիս հայտարարեց «... կարող ենք ասել, որ նաև ձեր կատարած աշխատանքի արդյունքում Հայաստանի Հանրապետությունը, ի վերջո, սկսել է ընկալվել նաև որպես մարդկանց երկիր»...
Բա մինչև հիմա ի՞նչ էինք, մեր պապերն ու նախնիներն ի՞նչ էին: Բա Չարենցն ինչի՞ էր ասում «….Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապայծառ ճակատ չկա...՛»: Մարդ չէի՞ն: Կամ «սովետի» տարիներին աշխարհը հիացած չէ՞ր արևոտ Հայաստանի ջերմ ու հյուրասեր մարդկանցով...
Հայտարարության անհեթեթությանը միլիոնավոր փաստարկներով կարող ենք հակադարձել:
Բայց դրան չեմ ուզում անդրադառնալ, այլ՝ հայ մարդուն հասցրած վիրավորանքին, և որ ավելի վատ է՝ դա արդեն որպես սովորական երևույթ ընկալելուն: Ապրիլ-մայիսից հու-հու-գըմփով ողջունում էին նախկինների հասցեին նետված ամենաբիրտ վիրավորանքները, սևերին ու հակահեղափոխականներին պատերին ծեփելն ու ասֆալտին փռելը, անմեղության կանխավարկածի խախտմամբ հանցագործներ կարգելը: Կռիվ-կռիվ էինք խաղում... բայց մեկ էլ սահմանն անհետացավ, ու միանգամից 800 000 հայաստանցի որակվեցին որպես ծույլ անբաններ:
Արդեն մի քանի օր է վերլուծվում է Ղազախստանի հայ համայնքի հետ հանդիպման ժամանակ վարչապետի պաշտոնակատարի ելույթի՝ հայերի անաշխատասիրությանը վերաբերող հատվածը, և իհարկե անհասկանալի 350 000 - 800 000 թվաբանությունը:
Վիրավորանք չէ՞ հայերին աշխատանքից փախչող պիտակավորելը ... Այն դեպքում, երբ 1991-ից բոլորի առաջնահերթ խնդիրը աշխատանքն է: Այն դեպքում, երբ 1993-ին Հայաստանում շրջագայող մի ռուս լրագրողի ամենից շատ ապշեցրել էին չաշխատող գործարանների շուրջ ժամերով հավաքված մարդիկ: 27 տարի շարունակ բոլոր իշխանություններից առաջնահերթ պահանջը եղել է աշխատատեղերի բացումը: Ցավոք, չի լուծվել... այդ պատճառով էլ հաջողել են շատերի խելքն ուտել լգտբ -կյանքի խոսք-սորոսները: Աշխատել ուզում են բոլորը, բայց հո ամեն մարդ գործարարության ջիղ չունի, որ սեփական գործ հիմնի: Կառավարությունն է պարտավոր ստեղծել աշխատատեղեր և ապահովել բարենպաստ պայմաններ աշխատողների համար:
Միթե վիրավորական չէ՞, երբ համատարած բնույթ տալով մի հազար հոգու նպաստասիրական խարդավանքներին՝ բնակչության մի ստվար հատվածի անկյալ են անվանում: Ոչ մի նորմալ մարդը աշխատավարձը նպաստով չի փոխի: Ի դեպ, Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալներով՝ 2017 թ նպաստ են ստացել ընդամենը 100 288 ընտանիք: Բացարձակապես կապ չունի Փաշինյանի հնչեցրած թվի հետ:
Եվ ուրեմն, ովքե՞ր են այդ առեղծվածային 800 հազարը գլուխ պահողները և 350 հազար «ճռռացողները»: Մասնագետները նշում են, որ «Ազգային վիճակագրական ծառայության ցուցանիշներում թվերի նման հարաբերակցության պարզապես չկա» /Ա. Մարտիրոսյան/:
Հավանաբար, պետք է ուրիշ տեղ փնտրել: Հայտնի ամենից մոտ թվերը 2017թ. ընտրություններում ՀՀԿ-ի 770 441-ն ձայներն են , և Երևանի ավագանու ընտևրություններում ՔՊ-ի հավաքած 294 109-ը: Ինչո՞ւ չենք կարող մտածել, որ հենց դրանց մասին մտատանջություններն են ընկած են անհասկանալի թվերի հիմքում, և անպատեհ տեղում դուրս են թռել մարդու բերանից…
Ըստ Զիգմունդ Ֆրեյդի՝ սխալասությունները ինդիկատորն են այն ամենի, ինչն իրականում անհանգստացնում է մարդուն: Մտքերդ պտտվում են քեզ հուզող խնդիրների շուրջ, և ենթագիտակցության խորքերից դուրս են թռչում սպրդումների, լեզվական սայթաքումների, վրիպախոսության տեսքով: Ստացվում է, որ արտահերթ ընտրություններից առաջ Փաշինյանը ներքին վախե՞ր ունի : Կասկած կա՞ այն առումով, որ երևի չի հաջողվել պետք եղած չափով ոչնչացնել հանրապետականներին, և առաջիկա ընտրություններում հավաքել նվազագույնը 800 000 ձայն:
Մինչդեռ ինչքա՜ն ջանք գործադրվեց այդ ուղղությամբ՝ հիմնականում օգտագործելով վիրավորանքները, անպատվությունները, անարգանքները, որոնց չափաբաժինն այնքան մեծ է, որ արդեն տարածվում է գրեթե բոլորի վրա… այդ «բոլորն» էլ ընդամենը 2,5 միլիոն ընտրող են: Մեծ անշրջահայացություն չէ՞ վիրավորանք հասցնելով 800 հազարին՝ հիասթափեցնել և հեռացնել նրանց: Մարդիկ անպատվությունը չեն ներում, որովհետև գիտեն՝ վիրավորում են նրանց, ում չեն սիրում… և նույնն էլ վերադարձնում են. tվյալ դեպքում՝ ընտրելով կամ չընտրելով: Մարդ ենք չէ՞, այնքան ինքնասիրություն ու արժանապատվություն ունենք, որ մի օր կարող ենք չհանդուժել վիրավորանքները:
Դարերից եկած այն հայ մարդն ենք, ում դարեր շարունակ աշխարհն անվանել է խելացի, խորամանկ, հյուրընկալ, տքնաջան աշխատող, քարից հաց քամող… իսկ արևելյան մի երազահանում երազում հայ տեսնելը նշանակում է «թագավորներ կործանող մարդ» : Ինչ անհարմար ավարտ ստացվեց, բայց երևի ուրիշների աչքին այդպիսի հատկություն ունենք: Ամեն դեպքում՝ աշխարհը միշտ էլ Հայաստանն ընկալել է որպես մարդկանց երկիր:
Լիա Իվանյան
Լրահոս
Տեսանյութեր
«Ձեր սիրելի Ալիևը «Նոլդու Փաշինյան» երգը միացրած Արցախով պտտվում է». Բագրատ Սրբազանը՝ իշխանությանը
