Ձեր վստահելի աղբյուրը

Մինչ աշխարհը պատրաստվում է դպրոցների վերաբացմանը, ԱՀԿ-ի և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի համատեղ մշտադիտարկման տվյալները վկայում են, որ 2019 թ․ աշխարհում դպրոցների 43 տոկոսը ձեռքերը օճառով լվանալու տարրական հարմարություններ չի ունեցել։ Մինչդեռ, սա՝ շարունակվող կորոնավիրուսային համավարակի օրերին,  դպրոցների անվտանգ գործունեության կարևորագույն նախապայմանն է։

Այս մասին հայտնում են ՅՈւՆԻԵՍԵֆ-ի հայաստանյան գրասենյակից։ 

«Աշխարհում, կորնավիրուսային համավարակով պայմանավորված, դպրոցների փակումը երեխաների կրթության և բարեկեցության համար աննախադեպ մարտահրավերներ է ստեղծել։ Մենք պետք է առաջնահերթություն տանք երեխաների կրթությանը։ Սա նշանակում է անել հնարավորը դպրոցների անվտանգ վերաբացման համար, ապահովելով դպրոցներում սանիտարահիգիենիկ պայմաններ՝  ձեռքերի պատշաճ հիգիենա, մաքուր և խմելու ջուր»,- նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Հենտրիետա Ֆորը։

Ըստ զեկույցի, շուրջ 818 միլիոն երեխաների դպրոցներում լվացարաններ չկան, ինչը նրանց կորոնավիրուսով և այլ փոխանցվող հիվանդություններով վարակվելու հավելյալ ռիսկի է ենթարկում։ Այս երեխաների մեկ երրորդից ավելին (295 միլիոն) բնակվում են Սահարայի հատվածի աֆրիկյան երկրներում: Զարգացման ցածր ցուցանիշով երկրներում 10 դպրոցներից 7-ում չկան ձեռքերը լվանալու տարրական հարմարություններ:  Դպրոցների կեսը չունի սանհանգույց և խմելու ջուր։
Զեկույցն ընդգծում է, որ կորոնավիրուսի տարածումը կանխարգելելու ուղղությամբ  ջանքեր գործադրող պետությունները, պետք է  հավասարակշռեն հանրային առողջապահական միջոցառումների  անհրաժեշտությունն ու դրանց հնարավոր սոցիալ-տնտեսական հետևանքները: Լավագույնս փաստարկված է երեխաների անվտանգության, բարեկեցության և կրթության վրա դպրոցների երկարատև փակման բացասական ազդեցությունը:

«Ջուրը, սանիտարահիգիենիկ պայմանները խիստ կարևոր են վարակի կանխարգելման և վերահսկման արդյունավետության համար ամենուր, այդ թվում՝ դպրոցներում։ Դպրոցների վերաբացումն ու անվտանգ գործունեությունը շարունակվող կորոնավիրուսային համավարակի պայմաններում, պետք է առաջնային լինի կառավարությունների ռազմավարությունում», - նշել է ԱՀԿ գլխավոր տնօրեն Թեդրոս Ադհանոմ Գեբրիեսուսը: 

Զեկույցում տեղ գտած այլ կարևոր բացահայտումներից են՝
-  818 միլիոն աշակերտներից 355 միլիոնը հաճախել է (այնպիսի) դպրոցներ, որտեղ ջուր եղել է, բայց չի եղել օճառ,  462 միլիոնը՝  (այնպիսի) դպրոցներ, որտեղ չի եղել ոչ լվացարան, ոչ ջուր՝  ձեռքերը լվանալու համար։
-  Կորոնավիրուսով պայմանավորված առողջապահական և մարդասիրական ճգնաժամի ենթակա ամենաբարձր ռիսկային գոտում գտնվող 60 երկրում 4 երեխայից 3-ը դպրոցում ձեռքերը լվանալու հնարավորություն չի ունեցել դեռ համավարակի սկզբում:  Երեխաների կեսին ջուրը հասանելի չի եղել, իսկ կեսից ավելիին՝ սանիտարահիգիենիկ պայմանները։ Հիգիենայի հետ կապված այլ կարևոր նկատառումներից են անհատական պաշտպանիչ պարագաների ճիշտ օգտագործման, մաքրության և ախտահանման, մաքուր ջրի հասանելիության, լվացարանների և օճառի առկայության, և (անվտանգ) սանհանգույցների խնդիրները.
-  Աշխարհի 3 դպրոցներից 1-ում խմելու ջուրը կամ սահմանափակ է եղել կամ ընհանրապես չի եղել։
-  698 միլիոն երեխա տարրական սանիտարահիգիենիկ պայմաններից օգտվելու հնարավորություն չի ունեցել։

Զեկույցը ներկայացնում է դպրոցներում կորոնավիրուսի տարածումը կանխարգելելու և վերահսկելու անհրաժեշտ աղբյուրներ, ինչպես նաև 10 անհապաղ գործողություններ և անվտանգության վերաբերյալ ստուգաթերթեր: Այն հիմնված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի, ՅՈՒՆԻՍԵՖ- ի, Պարենի համաշխարհային կազմակերպության (ՊՀԿ) և Համաշխարհային բանկի (ՀԲ) մշակած դպրոցների անվտանգ վերաբացման վերաբերյալ ուղեցույցի վրա: Պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններին  ուղղված ուղեցույցը պարունակում է դպրոցներն անվտանգ վերաբացելու, դպրոց վերադառնալուց հետո երեխաների անվտանգությունն ապահովվելու գործնական խորհուրդներ:

Հայաստանում դպրոցների անվտանգ վերաբացման ուղղված ջանքերին աջակցելու նպատակով ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը՝
- Ալավերդու 9-ը մանկապարտեզների և Ալավերդու և Ամասիայի չորս այլընտրանքային մանկապարտեզներին տրամադրել է խմբասենյակների համար նախատեսված  26 հիգիենայի և երեխաների գործածության համար նախատեսվըած 29 հավաքածու:
- Թարգմանել և տարածել է ՅՈՒՆԻԵՍԿՕ-յի, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի, ՀԲ-ի ՊՀԿ և Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի գրասենյակի կողմից մշակած Դպրոցների վերաբացման հայեցակարգը:
- Կորոնավիրուսի մասին նյութեր է մշակել նախակրթարանների ուսուցիչների համար։
- Դպրոցների և նախակրթարանների համար ստեղծել է կորոնավիրուսի տարածման կանխարգելման և նախազգուշական միջոցների, ինչպես նաև դիմակները ճիշտ կրելու և հեռացնելու մասին պաստառներ։

Սեպտեմբերին Եվրամիության ֆինանսական աջակցությամբ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը հիգիենայի հավաքածուներ  կտրամադրի  Լոռու, Շիրակի, Տավուշի, Սյունիքի և Գեղարքունիքի մարզերի 370 դպրոցներին և նախակրթարաններին։