Ձեր վստահելի աղբյուրը

Կառավարության ներկայացրած «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագիծը, ըստ ԵՊՀ ռեկտորի թեկնածու, պրոֆեսոր Վահե Հովհաննիսյանի, ոչ թե կրթության և գիտության ոլորտում բարեփոխումներ իրականացնելուն ուղղված քայլ է, այլ ավելի շատ քաղաքական կոնտենտ պարունակող գործընթացի մաս։

Հիշեցնենք, որ ըստ նախագծի՝ ՀՀ բուհերի ռեկտորները և գիտական հաստատությունների տնօրենները ոչ թե ընտրվելու են, այլ նշանակվելու են անմիջապես ԿԳՄՍ նախարարության կողմից՝ մինչև 5 տարի ժամկետով։

Նրա խոսքով, ԵՊՀ-ն և Հայաստանի բուհական համակարգը բավականին երկար ճանապարհ են անցել բուհական ինքնավարության և ակադեմիական ազատության հասնելու համար.

«Ընդ որում, ինքնավարությունն ու ազատությունը երբեք չեն եղել անհրաժեշտ մակարդակով։ Ուղղակի հիմա՝ հեղափոխությունից հետո, մենք ողջամտորեն կարող էինք հույս ունենալ, որ իրականում բարեփոխումներ տեղի կունենան, և մենք կհասնենք ակադեմիական ազատության ողջամիտ մակարդակի»։

Միևնույն ժամանակ, Վահե Հովհաննիսյանը նշեց, բուհական ինքնավարության ճանապարհով Հայաստանը սկսել է անցնել դեռևս ԽՍՀՄ տարիներից, և թյուր են կարծիքները, թե Բոլոնյան համակարգի ներդրումից հետո՝ 2005 թվականից է բարձրացվել բուհական ինքնավարության խնդիրը։

«ԵՊՀ-ն հայաստանյան այն միակ բուհն է, որ 1988 թվականին միացավ Եվրոպական համալսարանների մեծ խարտիային։ Եվ համալսարանական այդ խարտիայում տեղ գտած պատվիրանները ենթադրում են, որ բուհը պետք է քաղաքական և տնտեսական իշխանություններից զերծ մնա»,- ներկայացրեց բանախոսը։

Եվ, այս համատեքստում, ԵՊՀ ռեկտորի թեկնածուն նկատեց՝ ցավալի է, որ ներկայացված օրենքի նախագծով բուհերը զրկվում են ինքնուրույն զարգանալու, ինքնակառավարվելու և ակադեմիական ազատություն ունենալու հնարավորությունից։

Վահե Հովհաննիսյանը նաև նշեց, որ օրենքի նախագիծը ամբողջությամբ հակասում է ՀՀ սահմանադրությանը, որի 38-րդ հոդվածում հստակ ամրագրված է՝ բուհերն ունեն ինքնակառավարման իրավունք՝ ներառյալ ակադեմիական և հետազոտությունների ազատությունը։

Բացի այդ, նրա խոսքով, օրենքի նախագծում առաջարկվող տարբերակը հակասության մեջ է մտնում և՛ «Քաղաքացիական օրենսգրքի» հետ և «Հիմնադրամների մասին» օրենքի հետ։

«Ընդ որում, այստեղ այլ ռիսկեր էլ են թաքնված. խոսքը վերաբերում է այն հանգամանքին, որ ժամանակավոր կառավարիչը շատ ավելի երաշխավորված է լինելու իր գործունեության մեջ, քան բուհի ռեկտորը, որը կաշկանդված է բուհի զարգացման ռազմավարության ծրագրով։ ԿԳՄՍ նախարարի կողմից նշանակված կառավարչի նկատմամբ չեն տարածվելու բուհի ռեկտորների համար սահմանված պահանջները։ Հանված է նաև այն դրույթը, որ եթե ռեկտորի հաշվետվությունը չի հաստատվում Կառավարման կամ Հոգաբարձուների խորհուրդի կողմից, ապա այդ անձը չի կարող այլևս պաշտոնավարել»,- նշեց բանախոսը։

Նրա կարծիքով, օրենքի նախագծով առաջ են բերվում տարբեր կեղծ օրակարգեր, որոնցից է, օրինակ, հումանիտար և բնագիտական առարկաների միջև արհեստական հակադրությունը.

«Ասում են, թե իբր, հայագիտական առարկաների առկայությունը հակասում է ակադեմիական ազատությանը, իսկ այս օրենքը նախապատվությունը տվել է ակադեմիական ազատություններին։ Ես ուզում եմ ընդգծել, որ այս օրենքով որևէ ակադեմիական ազատություն չի երաշխավորվում, հետևաբար, հայագիտական առարկաները ոչ պարտադիր և ակադեմիական ազատություններին դեմ  համարելը կեղծ օրակարգ է և շատ պարզ մանիպուլյացիա։ Ես կոչ եմ անում ԱԺ իրավաբան պատգամավորներին, որպեսզի վերջիններս առաջին հերթին չդավաճանեն իրենց մասնագիտությանը։ Դա ևս դավաճանության շատ ծանր բեռ է»։

Վահե Հովհաննիսյանը վստահեցրեց՝ միանշանակորեն պետք է օրենքով սահմանված բոլոր միջոցներով պայքարել այս օրենքի գործողությունը արգելելու համար։

«Մենք օրենքով սահմանված բոլոր գործիքներով պայքարելու ենք այս նախագծի դեմ և չենք բացառում, որ դրա դեմ պայքարը կուղեկցվի նաև նախազգուշական գործադուլներով և դասադուլներով»,- եզրափակեց խոսքը ԵՊՀ ռեկտրի թեկնածու, պրոֆեսոր Վահե Հովհաննիսյանը։