Որտե՞ղ են հայտնվում անազատության մեջ պահվող վայրի կենդանիները՝ առգրավելուց հետո
Վերջին շրջանում համացանցում հաճախ են քաղաքացիներն ահազանգում, որ այս կամ այն հանգստյան գոտում կամ ռեստորանում անազատ պայմաններում պահվում են վայրի կենդանիներ, ինչն ուղղակի վայրի կենդանու համար դանդաղ մահ է։ Կան դեպքեր,երբ նույնիսկ Կարմիր գրքյան տեսակներ են պահվում և զուտ նրա համար, որպեսզի գոհացնեն հաճախորդներին։
Հայաստանում չկա որևէ նորմ, թե անազատ կամ կիսազատ պայմաններում պահվող տվյալ կենդանատեսակին ինչպես պետք է խնամել։ Այս մասին Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց էկոլոգ Արևիկ Մկրտչյանը։
«Իրավիճակն ավելի քան վատ է, անկախ այն բանից կենդանին ծնվել է վայրի բնության մեջ,թե այլ պայմաններում։ Այլ երկրներում անազատ կամ կիսաազատ պայմաններում պահվող վայրի կենդանիներին պետությունն առգրավվում է և տեղափոխվում փրկարարական կենտրոններ։ Հայաստանում նման կենտրոն չկա»,- ասաց նա։
Նրա խոսքով՝ կենդանուն նման վիճակով հայտնաբելեուց հետո կարևոր է վերականգնողական աշխատանքներ իրականացնելը՝ նրան բերելով նախնական վիճակին։
«Այսօր Հայաստանում չկա գոնե մեկ մասնագիտացված կենտրոն, որը կկարողանա ապահովել և լուծել այդ խնդիրը։ Եթե կենդանատեսակին , օրինակ կենդանաբանական այգին չի կարող վերցնել, ուրեմն պետք է միջոցներ ձեռնարկել միջազգային կամ արտասահմանյան կենտրոններ ուղարկելու համար, որտեղ կիրականացվի բուժում։ Սա էլ կապված է մեծ ծախսերի հետ։ Ստացվում է, որ տնտեսվարողը, որը որոշում է կենդանի պահել և հետո այդ կենդանին առգրավվում է, պետությունը կանգնում է հաջորդ խնդրի առջև՝ որտե՞ղ այս կենդանուն տեղավորի կամ ո՞վ է հոգալու ծախսերը։ Այս ամենը պատկան մարմինները պետք է հաշվի առնեն՝ նախքան որևէ անհատին վայրի կենդանի պահել թույլ տալը»,-ասաց Մկրտչյանը ։
Էկոլոգի պարզաբանմամբ՝ մասնագիտացված կենտրոնները նախ մեծ տարածքներ են զբաղեցնում՝ կլինիկա, պահեստային հատված և այլն, այսինքն՝ մի ամբող ենթակառուցված է, որը մեծ գումարների հետ է կապված։ Բացի դրանից հետագայում նաև շահագործման ծախսերն են մեծ։
«Կարծում եմ՝ առհասարակ պետք է արգելք դրվի՝ անհատների կողմից վայրի կենդանիների պահմանը, քանի որ դա մասնագիտական աշխատանքն է։ Այն պահանջում է կենդանաբուժություն, հանրային առողջության և կենդանու սննդակարգի ապահովում։ Մեկ անհատը չի կարող այս ամենն ապահովել։ Եթե վայրի կենդանին պահվում է, ապա դա պետք է լինի մասնագիտացված կենտրոնում, որտեղ հաշվի կառնվեն կենդանու առանձնահատկությունները»,- ասաց Մկրտչյանը։
Իսկ ի՞նչ է լինում առգրավված կենդանիների հետ։ Արևիկ Մկրտչյանի փոխանցմամբ վայրի բնություն անազատության մեջ պահված կենդանիներին բաց թողնել չեն կարող, քանի որ կենդանիներին կհոշոտեն։
«Իմ ունեցած տեղեկություններով չկա նման կենդանի, որը վերանկանգնողական աշխատանքներից հետո բաց է թողնվել բնություն։ Որոշակի քանակով գորշ արջեր են փրկվել, որոնք ապրում են կենտրոններում։ Եղել են կենդանատեսակներ, որոնք միջազգային ապաստարաններ են տեղափոխվել։ Այդուհանդերձ,թե քանիսն են մնացել տերերի մոտ կամ քանիսի պայմաններն են բարելավել, նման տեղեկություններ չունեմ»,- ավելացրեց նա։
Նշենք, որ օրերս Կառավարությունը հավանության արժանացրեց «Կենդանական աշխարհի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում փոփոխություն և լրացում կատարելու մասին» և «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» կառավարության որոշման նախագիծը։
Ըստ այդմ ՝ նախատեսվում է անցումային դրույթներ, որով Օրենքի ընդունումից հետո վայրի կենդանիներ անազատ պայմաններում պահողներին (անկախ տվյալ վայրի կենդանու ձեռքբերումը հաստատող փաստաթղթի առկայությունից) տրամադրվում է 12 ամիս ժամանակ՝ գալու և լիազոր մարմնից դրանց պահման թույլտվություն ստանալու և դրանց հաշվառման տվյալները լիազոր մարմնին տրամադրելու համար։ Կարգավորումներ են առաջարկվում նաև վայրի կենդանիների առք ու վաճառքի, ինչպես նաև դրանց տեղափոխման կազմակերպման և իրականացման գործընթացում՝ բացառելու համար։
Անդրադառնալով այս օրենքի նախագծին Մկրտչյանը կարծիք հայտնեց, որ վերահսկողական լծակների կիրառման դեպքում արդյունք կարող է լինել։
«Օրենքի ընդունումն առաջնահերթ կարևոր քայլ է, քանի որ շատ երկրներ անցել են այս փուլով։ Օրինակ՝ թե ԱՄՆ-ում ,թե ԵՄ երկրներում պահվում են վայրի կենդանիներ, որոնց ճանկերն ու ատամներն են հանած լինում, որպեսզի կենդանին ավելի շատ նմանվի ընտանի կենդանուն։ Հայաստանում էլ հանդիպում են շղթայված վայրի կենդանիներ։ Եթե վերահսկողություն լինի և օրենքը գործի, ապա կարող ենք ասել, որ Հայաստանում կարող ենք ի սպառ վերացնել նման արատավոր երևույթները»,- եզրափակեց մեր զրուցակիցը։
Հարակից հրապարակումներ`
Լրահոս
Տեսանյութեր
Մի կողմում հայ ժողովուրդն է, մյուս կողմում թշնամին և մեր իշխանությունը միասին. Դավիթ Անանյան
