Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանի բնակչության գերակշիռ մասը՝ 97.1 տոկոսը Թուրքիային համարում է թշնամի պետություն, 2.5 տոկոսն այդ երկիը համարում է մեզ համար ոչ բարեկամ, 0.1 տոկոսը՝ բարեկամ։

Այս տվյալները վերցված են «Հայաստանյան հասարակությունը Խաչմերուկում. Արտաքին քաղաքական կողմնորոշումներ, առաջնահերթություններ և ընկալումներ» սոցիոլոգիական հետազոտությունից։



Այն իրականացվել և ամփոփվել է 2021թ. մարտ-դեկտեմբերին ԵՊՀ Սոցիոլոգիայի ֆակուլտետի և «Սոցիես» փորձագիտական կենտրոնի սոցիոլոգների կողմից՝ Կոնրադ Ադենաուր հիմնադրամի հայաստանյան գրասենյակի հետ համագործակցությամբ։ Հետազոտության շնորհանդեսը կայացել է ապրիլի 5-ին։

Թուրքիայի վերաբերյալ նման վերաբերմունքի մասին փաստող արդյունքները խիստ ուշագրավ են հատկապես ԱԳ նախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Արարատ Միրզոյանի՝ թուրքական «Անադոլու» գործակալությանը տված հարցազրույցում հնչեցրած հայտարարության համատեքստում։

Հիշեցնենք, որ պատասխանելով հարցին, թե ի՞նչ կարող եք ասել կարգավորման գործընթացի վերաբերյալ հայ ժողովրդի մոտեցման մասին, Միրզոյանը հայտարարել էր. «Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի բնակչությունը ցանկանում է կարգավորել հարաբերությունները Թուրքիայի հետ։ Դա արտացոլված է նաև հասարակական կարծիքի վերաբերյալ հարցումներում։ Իհարկե, և՛ հայկական, և՛ թուրքական հասարակություններում կան խմբեր, որոնք, այսպես ասեմ, թերահավատորեն են վերաբերվում այս գործընթացին»։

Ի դեպ, ԱԳՆ-ից ի պատասխան ԶԼՄ-ների գրավոր հարցումների չէին մատնանշել հստակ հարցում, որը կհիմնավորեր Միրզոյանի «հավաստիացումը»։ Ավելին վերջին հարցումները, ինչպես տեսանք, փաստում են՝ հայաստանցիները Թուրքիային թշնամի երկիր են համարում։

Ըստ հետազոտության, Հայաստանում Ադրբեջանի և Թուրքիայի՝ որպես միանշանակ թշնամական պետությունների հանդեպ հանրային կարծիքը գրեթե նույնական է։

Ադրբեջանին թշնամի պետություն է համարում հարցվածների 98.6 տոկոսը, ոչ բարեկամ՝ 1 տոկոսը։

«Թուրքիայի հետ Հայաստանի հնարավոր համագործակցությունը հասարակության պատկերացումներում լի է սպառնալիքներով և ցանկալի չէ»,- ասված է հետազոտության մեջ։

Ըստ սոցհարցման արդյունքների, հայաստանցիների մոտ 70 տոկոսը կարծում է, որ Թուրքիայի հետ ավելի սերտ համագործակցությունը կվտանգի հայ ազգային ավանդական արժքները,  Հայաստանի ինքնիշխանությունը, բնակչության աճը, ավելի քան 50 տոկոսի կարծիքով, այն կհանգեցնի Հայաստանի տնտեսապես շահագործմանը։

Տարածաշրջանի երկրներից Ռուսաստանին հարցվածների մոտ 47 տոկոսը համարում է բարեկամ, 39 տոկոսը՝ ոչ բարեկամ, ոչ թշնամի, 13 տոկոսը՝ թշնամի։ Իրանին հարցվածների ավելի քան 45 տոկոսն է համարում բարեկամ, 48.5 տոկոսը ոչ բարեկամ, ոչ թշնամի, ավելի քան 4 տոկոսը՝ թշնամի։

Սոցիոլոգիական հետազոտության համահեղինակներ Արթուր Աթանեսյանը, Արթուր Մկրտիչյանը համարում են, որ Իրանի՝ որպես բարեկամական պետության հանդեպ վերաբերմունքի կտրուկ աճը կարելի է բացատրել 2020 թվականի ռազմաքաղաքական իրադարձությունների պայմաններում Ադրբեջանի ու Թուրքիայի գործողությունների նկատմամբ Իրանի կոշտ դիրքորոշմամբ։

«2020թ.  պատերազմական իրադարձությունների պայմաններում Թուրքիայի, Ադրբեջանի, Իսրայելի հասցեին Իրանի կողմից արված կոշտ հայտարարություններն ու զգուշացումները նպաստեցին հայաստանյան հասարակության մեջ Իրանի՝ որպես բարեկամ երկրի հանդեպ հանրային կարծիքի էական աճին՝ գրեթե հավասարեցնելով այդ պետության՝ որպես բարեկամի կերպարը հետզհետե նվազող ՌԴ բարեկամական կերպարին».- ասված է հետազոտության մեջ։

Հետազոտության մեջ անդրադարձ կա նաև Հայաստանի անվտանգության և զարգացման հարցերում Ռուսաստանի, ԵՄ-ի, ՌԴ-ի, Թուրքիայի, Չինաստանի ու այլ պետությունների ակնկալվող դերակատարմանը։ Հայաստանցիների ընկալումներում ինչպես Հայաստանի անվտանգության ապահովման, այնպես էլ տնտեսական զարգացման հարցերում Ռուսաստանն ունի առաջատար դիրքեր՝ համապատասխանաբար 53.5 տոկոս և 52 տոկոս։ ԵՄ պետություններն անվտանգության ոլորտում Ռուսաստանին էապես զիջում են՝ համապատասխանաբար 34 տոկոս և 49 տոկոս։

Տարածաշրջանում Թուրքիայի կարևոր դերակատարման առումով առաջարկվել է գնահատել նաև Թուրքիայի հնարավոր ազդեցությունը Հայաստանի զարգացման առումով։

Հայաստանցիների մեծամասնությունն այդ պետության հնարավոր դերակատարումն անցանկալի է համարում, միայն 3 տոկոսն է նշում Թուրքիայի ազդեցության մասին Հայաստանի տնտեսության վրա։