Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հիվանդությունների վերահսկման ու  կանխարգելման ազգային կենտրոնում ուշադիր հետևում են կապիկի ծաղիկ  կոչվող հիվանդության  վերաբերյալ առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության թարմացվող տեղեկատվությանը։

Կազմակերպության հրապարակած պաշտոնական  վերջին տվյալների համաձայն,  հիվանդության 80 դեպք է գրանցվել 11 երկրում՝ Բելգիա, Գերմանիա, Շվեդիա,  Մեծ Բրիտանիա, Պորտուգալիա, Իսպանիա, Իտալիա, Ֆրանսիա, ԱՄՆ, Կանադա և այլն, ևս 50 դեպք հետազոտման փուլում է։

ՀՎԿԱԿ-ից խորհուրդ են տալիս ՝ պետք չէ խուճապի մատնվել, քանի որ այն արագ տարածվող հիվանդություն չէ, ինչպես կորանավիրուսն է։ Կապիկի ծաղիկով վարակվելու համար առնվազն երեք ժամ սերտ շփում է պետք  հիվանդի հետ։ Հիվանդությունն անցնում է կենսաբանական հեղուկների ու վնասված մաշկի միջոցով։

«Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունն այս պահին խորհուրդ չի տալիս կիրառել սահմանափակումներ, քանի որ հիվանդությունը փոխանցվում  է սերտ շփման միջոցով»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասում է ԱՆ ՀՎԿԱԿ Մարդու ու կենդանիների համար ընդհանուր և մակաբուծային հիվանդությունների համաճարակաբանության բաժնի պետ Լուսինե Պարոնյանը՝ արձագանքելով հարցին, թե ի՞նչ  միջոցառումներ են իրականացվում Հայաստան հիվանդության հնարավոր մուտքը կանխելու համար։

Կենտրոնի մասնագետի խոսքով, այս պահին աշխարհում  հիվանդության վերաբերյալ իրազեկման աշխատանքներ են իրականացվում, իսկ եթե դեպք  է գրանցվում, իրականացվում է կոնտակտավորների նկատմամբ վերահսկողություն։

«Մենք շրջաբերական ենք իջեցրել բժշկական հաստատություններին հնարավոր դեպքերի վաղ հայտնաբերման համար, որպեսզի եթե կլինի կասկածելի դեպք, բուժհաստատությունները տեղեկացված ու զգոն լինեն։  Այժմ նաև մեթոդական ուղեցույց ենք մշակում՝ ըստ ԱՀԿ ցուցումների, կարծես արդեն հստակեցվել են, թե ո՞րն է հավանական, ո՞րը՝ հաստատված դեպք, ի՞նչ է պետք անել հիվանդների հետ շփված անձանց հետ»,-տեղեկացնում է Պարոնյանը։

Մինչ մեթոդական ուղեցույցը պատրաստ կլինի, ՀՎԿԱԿ մասնագետը հիշեցնում է, որ հիվանդությունը մարդկանց փոխանցվել է վայրի կենդանիներից, օրինակ, կրծողներից։ Բայց արդեն կան դեպքեր, երբ մարդիկ վարակվել են ոչ թե Աֆրիկա ճամփորդության ընթացքում, այլ իրենց երկրում՝ մարդուց մարդ տարբերակով։

Կենտրոնն այժմ աշխատում է պետական, տեսչական այլ մարմինների հետ վայրի կենդանիների ներմուծման արգելք կիրառելու համար, որպեսզի, օրինակ, էկզոտիկ կապիկներ, կրծողներ չբերվեն Հայաստան։

«Այս պահին հստակ է մի բան։ Հիվանդությունը փոխանցվում է սերտ շփման,  ինչպես նաև օգտագործված սրբիչի և անկողնային պարագաների միջոցով։ Քանի որ մինչ այս պահը հիվանդությունը հիմնականում արձանագրվել է ոչ ավանդական սեռական կողմնորոշում ունեցող անձանց շրջանում, առաջ է քաշվել նաև սեռական ճանապարհով փոխանցման վարկածը։ Բայց այն դեռ հետազոտման փուլում է, ապացուցված չէ»,-մանրամասնում է Լուսինե Պարոնյանը։

Եվրոպական երկրներում հիվանդների շրջանում այս պահին մահվան դեպքեր չեն գրանցվել։

«Հիվանդության գաղտնի շրջանը տևում է 5-21 օր։ Մաշկի վրա ցանավորում նկատելիս անհապաղ պետք է դիմել բժշկի։ Ցանը մաշկին հայտնվում է միանգամից, ոչ թե աստիճանաբար, ինչպես ջրծաղիկի դեպքում է։ Նախ ցանը հայտնվում է գլխին, ապա դեմքի շրջանում, հետո տարածվում է դեպի ողջ մարմինը։  Հիվանդությանը բնորոշ ախտանշաններն են՝ տենդ, սաստիկ գլխացավ, լիմֆատիկ հանգույցների մեծացում, ցավ մեջքի շրջանում, մկանացավ, արտահայտված թուլություն»,-այս պահին հայտնի նշանները ներկայացնում է մասնագետը։

Որպես ռիսկի հավանական գործոն նշվում է  նաև  ջերմային մշակման չենթարկված, վարակված կենդանիների մսի օգտագործումը:

«Ապացուցվել է, որ նախկինում բնական ծաղիկի դեմ կատարված պատվաստումը 85 տոկոսով արդյունավետ է նաև կապիկի ծաղիկի համար։ Հայաստանում բնական ծաղիկի դեմ տարիներ շարունակ պատվաստում չի իրականացվել, քանի որ այդ վիրուսը վերացված էր»,-ասում է բժշկուհին։

Վարակի դեմ հատուկ բուժում կամ պատվաստանյութ դեռևս չկա, հիմնականում նշանակում են հակավիրուսային դեղեր։