Կրթություն, գիտություն 11:20 28/04/2023 Հայաստան

Նոր բացահայտումներ բյուրականյան առաջին սպեկտրային շրջահայությունից ընտրված կարմիր աստղերի վերաբերյալ

Օրերս «Ավստրալիայի աստղագիտական ընկերության հրապարակումներ» (PASA) ամսագրում տպագրվեց Բյուրականի աստղադիտարանի (ԲԱ) և Ֆրանսիայի Սուրբ-Քվենտինի համալսարանի (UVSQ) աստղագետների կողմից կատարված հետազոտական աշխատանքը` «M թզուկներ՝ հայտնաբերված Առաջին բյուրականյան սպեկտրային շրջահայությունում․ Gaia EDR3 և TESS տվյալներ․ նախնական արդյունքներ»: Բյուրականի Աստղադիտարանից հայտնում են, որ ամսագիրն ունի բարձր ազդեցության գործակից և տպագրվոմ է Քեմբրիջի հանալսարանի հրատարակչության կողմից:

Ամբողջ աշխատանքը համակարգվել է ԲԱ ավագ գիտաշխատող Կամո Գիգոյանի կողմից: Համահեղինակներ են հանդիսանում ԲԱ գիտաշխատողներ Գայանե Կոստանդյանը, Նաիրա Ազատյանը, Կարեն Գիգոյանը, ինչպես նաև Ֆրանսիայի Սուրբ Քվենտինի համալսարանի LATMOS լաբորատորիայի աշխատակիցներ դոկտոր Ալեն Սարկիսյանը, Մուստաֆա Մեֆթահը, Սլիմանե Բեկկին և Մարսելի աստղադիտարանի աշխատակից Ֆրեդերիկ Ժամկոչյանը:

Աշխատանքը նվիրված է Առաջին բյուրականյան շրջահայությունում (FBS – First Byurakan Survey, կամ Մարգարյանի շրջահայություն) հայտնաբերված 236 M սպեկտրային դասի թզուկ աստղերի ուսումնասիրությանը ժամանակակից տիեզերական նախագծերից ստացված նոր դիտողական արդյունքների կիրառմամբ:

Օգտագործելով TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) տիեզերական աստղադիտակի տվյալները՝ պարզվել է, որ 89 M թզուկի մոտ գրանցվել են ուժեղ բռնկումներ։ Շատ հայտնի FBS 0250+167 M թզուկի մոտ (որի տվյալները հայտնի էին դեռևս 2003 թ-ից, և որն ընտրվել է Մարգարյանի շրջահայությունից) հայտնաբերվել են երկու մոլորակ՝ յուրաքանչյուրը մոտավորապես 1.1 արեգակնային զանգվածով: TESS-ի տվյալների շտեմարանի միջոցով գնահատվել են 236 M թզուկների զանգվածները, լուսատվությունները և էֆեկտիվ ջերմաստիճանների տիրույթները:

Աշխատանքում առաջին անգամ տրվում է վաղ M0 և ուշ M9 ենթադասերի թզուկ աստղերի հեռավորությունների համար Մարգարյանի շրջահայության կողմից գրանցման գնահատական: Պարզվել է, որ 27 FBS M թզուկներ կազմում են կրկնակի համակարգեր, այսինքն՝ ունենք M թզուկ + սպիտակ թզուկ և M թզուկ + M թզուկ համակարգեր: Կա M թզուկ, որը եռակի համակարգի անդամ է: Ամենամոտ աստղը FBS 0250+167-ն է, որը գտնվում է Արեգակից 3.83 պարսեկ հեռավորության վրա, իսկ ամենահեռու M թզուկը՝ FBS 0909-082, որը գտնվում է Արեգակից 780 պարսեկ հեռավորության վրա:

Աստղադիտարանից հիշեցնում են, որ 2011թ-ին Մարգարյանի շրջահայությունը ճանաչվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «Աշխարհի հիշողություն» միջազգային գրանցամատյանի փաստագրական արժեք և հանդիսանում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ցանկերում ընդգրկված հազվագյուտ գիտական արժեքներից մեկը։

Հոդվածի հղումը՝ https://doi.org/10.1017/pasa.2023.20։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

17:25
Առաջիկա շաբաթվա որ օրերը կցրտեն և անձրև կգա
ՀՀ ՇՄՆ «Հիդրոօդերութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ից հայտնում են եղանակի առաջիկա շաբաթվա տեսությունը Երևանում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:07
Բեռնատարն ընկել է գետը. կան տուժածներ
ՀՀ ՆԳՆ փրկարար ծառայությունից հայտնում են. «Հոկտեմբերի 13-ին, ժամը 15:07-ին Վայոց ձորի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային...
Աղբյուր` Panorama.am
15:59
Զոհված Աղասի Դալլաքյանը Շիրակի մարզի Բասեն համայնքում բնակվող աշխատասեր ընտանիքից էր
Հրազենային վնասվածքից զոհված Աղասի Դալլաքյանը Շիրակի մարզի Բասեն համայնքից էր, 2023 թվականին էր զորակոչվել բանակ: Այս մասին NEWS.am-ին հայտնեց...
Աղբյուր` Panorama.am
15:45
Աղջիկը բենզինով լցված տարայով մտել է «88» սուպերմարկետ և սպառնացել այրել սուպերմարկերտը, և՛ իր նախկին ընկերոջը
 Հոկտեմբերի 8-ին, ժամը 14։40-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության Կենտրոնական բաժնում օպերատիվ տեղեկություններ են...
Աղբյուր` Panorama.am
15:31
Պետք է հարցնել Փաշինյանին և Փաշինյանի պաշտպանիչներին, թե այդ ի՞նչ առաջընթաց են ապահովել թշնամիների համար. Արա Պողոսյան
Քաղաքագետ Արա Պողոսյանը գրում է. «Չափազանց կարևոր հարց (որը հետո այլ տեղում և այլ ձևով կհնչի) ՔՊ-ին և ՔՊ պաշտպանիչներին, ինչպես նաև ու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:55
Էրդողանը ինչ է նվիրել Պուտինին ծննդյան օրվա կապակցությամբ
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը իր ռուս գործընկեր Վլադիմիր Պուտինին ծննդյան տարեդարձի համար ծաղկաման է նվիրել։ «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:33
ՊՆ N զորամասում հայտնաբերվել է զինծառայողի դի՝ հրազենային վնասվածքով
ՀՀ պաշտպանության նախարարությունից հայտնում են. «Հոկտեմբերի 13-ին՝ ժամը 09:30-ի սահմաններում, հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի զինծառայող...
Աղբյուր` Panorama.am
13:58
Հայաստանում վթարային գազանջատումներ են տեղի ունեցել
«Գազպրոմ Արմենիա»ի մամուլի ծառայությունից հայտնում են. «Դիլիջան-Վանաձոր Dպ-500 մայրուղային գազատարի 35․4 կմ հատվածում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:18
Հունվարից տրանսպորտի գները կփոխվեն, բայց իրական կյանքում մարդկանց վրա շատ էական ազդեցություն չի ունենա. Ավինյան
«Երևանի քաղաքապետարանը համայնքային բյուջեի հաշվին շարունակում է համալրել հանրային տրանսպորտի պարկը, մասնավորապես՝ այս տարի 171 հատ 8.5...
Աղբյուր` Panorama.am
11:42
Քոչվորությունից դեռ դուրս չեկած, ադրբեջանցիները կարող են վիրավորական կեցվածքով վերաբերվել դրսում հայ հանդիպելիս. Արտակ Զաքարյան
ՀՀ պաշտպանության նախկին փոխնախարար Արտակ Զաքարյանը գրում է. «Մինչ Հայաստանում նիկոլիզմի քայքայիչ վարակի տարածումը՝ մեր հարևանները,...
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
Աղջկա ձեռքերը կապել են, վերակենդանացման բաժանմունք էլ բժիշկը հարվածել է և նա անգիտակից վիճակում է
Հոկտեմբերի 8-ին ժամը 07։25-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության Մաշտոցի բաժին է զանգահարել Երևանի բնակիչ Մերի Մ․-ն և...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
Երևա՛ն, մենք քո կողքին ենք մինչև ամենախենթ երազանքիդ իրականացումը. Տիգրան Ավինյան
Երևանի քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը ֆեյսբուքի իր էջում տեսանյութ է հրապարակել և գրելով. «Շնորհավո՜ր տոնդ, իմ սիրելի՛ Երևան, դու մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
09:54
Թրամփը կանխատեսում է երրորդ համաշխարհային պատերազմը
ԱՄՆ ներկայիս կառավարությունը կարող է երրորդ համաշխարհային պատերազմ սկսել ընդամենը մի քանի ամսում։ Այդ մասին ասել է ԱՄՆ նախագահի հանրապետական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:37
Փրկարարները ձորից դուրս են բերել քաղաքացուն, որին անմիջապես հոսպիտալացրել են
ՆԳՆ Փրկարար Ծառայությունից հայտնում են. «Հոկտեմբերի 13-ին, ժամը 01:16-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն տեղեկություն է...
Աղբյուր` Panorama.am
22:53
Արտակարգ դեպք Զովունիում. Պարեկները փրկել են Հնդկաստանի քաղաքացու կյանքը
Այսօր՝ հոկտեմբերի 12-ին, արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Կոտայքի մարզում։ Shamshyan.com-ի փոխանցմամբ,  պարեկները շինության առաջին հարկում...
Աղբյուր` Panorama.am
22:40
Արկտիկական ցուրտ օդային զանգվածները կհասնեն Սև ծով
Հաջորդ շաբաթ  Եվրոպայի արևելյան հատվածում սպասվում է արկտիկական ցուրտ օդային զանգվածների ներխուժում։ Այս մասին տեղեկացնում...
Աղբյուր` Panorama.am
22:18
Հնագետները հայտնաբերել են Հայաստանի ամենահին եկեղեցին. Մյունսթերի համալսարան
Հայտնաբերվածն ութանկյուն շինություն է, որն ունի խաչի նման տարածվող թևեր
Աղբյուր` Panorama.am
22:00
Էդիկ Բաղդասարյան. Առայժմ կարողացել ենք պարզել, որ Ակադեմիայի 30 անդամից երկու հոգի է քվեարկել Շողակաթի օգտին
«Հետք»-ի գլխավոր խմբագիր Էդիկ Բաղդասարյանը գրում է. «Կինոակադեմիան իր խորհրդի անդամի՝ Էդգար Բաղդասարյանի ֆիլմն է...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
Աշոտյան. ԽԽ ցնդաբանություն է, այն բրենդավորելու ջանքերը ք..քը շոկոլադի տեղ վաճառելու փորձեր են հիշեցնում
Տնային կալանքում գտնվող ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը, արձագանքելով Նիկոլ Փաշինյանի այսօր հնչեցրած հայտարարություններին, գրում է. ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:38
Մեխակ Սայադյան. Այդպես էլ մեղադրյալներ ի հայտ չեկան Աղստև գետի հունի ավերման գործով
Մեկ ամիս է, որ գործը փոխանցվել է ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտե։
Աղբյուր` Panorama.am
21:30
Աշոտակերտ կամ «Խալդի աստծո դարպասները»
Պատմական գիտությունների թեկնածու, հնագետ, ուրարտագետ, «Էրեբունի» պատմահնագիտական արգելոց-թանգարանի նախկին տնօրեն Միքայել Բադալյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:12
Նիդեռլանդների խորհրդարանն ընդունել է ԼՂ-ում հայկական մշակութային ժառանգությունը պաշտպանելու և բոլոր հայ գերիներին արագ ազատ արձակելու բանաձևեր
ԵՄ արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի նիստի ընդառաջ տեղի է ունեցել Նիդեռլանդների խորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նիստ, որին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:38
Իրանը պատրաստ է օդային միջանցք տրամադրել Բեյրութին օգնելու համար
Իրանը պատրաստ է  ստեղծել օդային միջանցք Բեյրութ հումանիտար օգնություն հասցնելու համար՝ Լիբանանի հարավում  լիբանանյան...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Րաֆֆի Ասլանյան. Նիկոլի թեթև ձեռքով մարդկանց գլխին գործ սարքելու հակումը այսօր սերմանվել է ընդհուպ դատախազների և քննիչների արյան մեջ
Երևանի նախկին դատախազ, փասաբան Րաֆֆի Ասլանյանը գրում է. «Նիկոլ Փաշինյանն ասում է, որ Հայաստանում գործ սարքելու ինստիտուտը վերացած է։...
Աղբյուր` Panorama.am
20:07
Ծնվել է 44-օրյա պատերազմի մասնակից Մեսրոպ Սարիբեկյանի դուստրը
Ծնվել է 44-օրյա պատերազմի մասնակից Մեսրոպ Սարիբեկյանի դուստրը։ «Բարի գալուստ ասենք փոքրիկ Սոնային և երջանկություն...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Կադիրովը խոստացել է պատժել գազալցակայանի պայթյունի մեղավորներին
Չեչնիայի ղեկավար Ռամզան Կադիրովը խոստացել է պատժել Գրոզնիում գազալցակայանի պայթյունի մեղավորներին։ «Գրոզնիում ավտոգազալցակայանում...
Աղբյուր` Panorama.am
19:25
Հարություն Հակոբկոխյանը Եվրոպայի բռնցքամարտի առաջնությունում գեղեցիկ հաղթանակ է տոնել
Բուլղարիայում ընթացող Եվրոպայի առաջնությունում մեկնարկը հաղթական է։ Հայաստանի բռնցքամարտի ֆեդերացիայի փոխանցմամբ,  գեղեցիկ հաղթանակով...
Աղբյուր` Panorama.am
19:03
Երկրաշարժ Ջերմուկ քաղաքից 21 կմ հյուսիս-արևմուտք
Հոկտեմբերի 12-ին, տեղական ժամանակով ժամը 18:17-ին (Գրինվիչի ժամանակով ժամը 14։17-ին) ՀՀ ՆԳՆ Սեյսմիկ պաշտպանության տարածքային ծառայության...
Աղբյուր` Panorama.am
18:54
Խոշոր վթար Շիրակի մարզում
Շիրակի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն հոկտեմբերի 12-ին, ժամը 13:36-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Բենիամին...
Աղբյուր` Panorama.am
18:46
Քամալա Հարրիսը հրապարակել է բժշկական եզրակացությունը
ԱՄՆ փոխնախագահ, նախագահի դեմոկրատական թեկնածու Քամալա Հարրիսը հրապարակել է բժշկական եզրակացությունը, որտեղ իր բժիշկը՝ Ջ. Սիմոնսը  հաստատել...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Նկարիչների միության շենքը պետականացնելու դեպքում մեր գործունեությունը դժվարանալու է.Սուրեն Սաֆարյան
11:14 12/10/2024

Նկարիչների միության շենքը պետականացնելու դեպքում մեր գործունեությունը դժվարանալու է.Սուրեն Սաֆարյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}