Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայ-թուրքական սահմանից ընդամենը կես կիլոմետր հեռու գտնվող Արազափ գյուղի բնակիչները կանգնած են ունեցվածքը կորցնելու վտանգի առաջ. գյուղական վարկ են վերցրել, 2009-ին բերքը կարկուտն է տարել, հաջորդ տարի Արաքսն է ափերից դուրս եկել, բերքը փչացրել, անցած տարի ձմերուկը շատ էժան էր... 2-3 տարի մարման ժամկետով, տարեկան 19 տոկոս տոկոսադրույքով հին վարկերը մնացել են, ոմանք հները փակելու համար նոր վարկեր են վերցրել, տոկոսները կուտակվել են, գործը հասել է ԴԱՀԿ-ին ու դատարաններին:

Արազափում հիմա հակակարկտային կայան կա, սակայն ԴԱՀԿ պաշտոնական կայքէջում գյուղացու հողերը, որոնք պետք է օգնեին նրան ոտքի կանգնել, աճուրդի են հանված: ԴԱՀԿ-ում Արազափից 182 կատարողական թերթիկ կա: Գործում ներգրավել են ոչ միայն վարկառուները, այլև նրանց երաշխավոր կանգնած մարդիկ: ԴԱՀԿ-ի կողմից կալանք է դրված և վարկառուների, և երաշխավորների շարժական ու անշարժ ունեցվածքի վրա:

Արազափի գյուղապետ Մանվել Հարությունյանը Panorama.am-ին ասաց, որ իրենք անցած տարի դիմել են կառավարության ղեկավարին: «Ասեց, ձեր հարցի պատասխանը եսիմ որ կայքում կլինի, այդպես էլ ոչ մի բան չեղավ»,-նշեց գյուղապետը:

Գյուղնախարարությանը չեն դիմել. «Շատ թույլ նախարարություն է, ասեմ իմանաս, հարազատ ջան, աշխարհի ամենաթույլ նախարարությունը: Էդ հարցով չեմ դիմել իրենց, ուրիշ հարցերով եմ դիմել, հիմա որ վարչապետը չկարողացավ մի բան անել, գյուղնախարարությունն ի՞նչ պիտի անի»:

Գյուղատնտեսության նախարարության հասարակայնության հետ կապերի վարչության պետ Վահագն Մարտիրոսյանի խոսքով, այստեղ անելիքը կառավարության է, օգնության որոշում պետք է կառավարությունը կայացնի: Հարցրեցինք, չի՞ պատրաստվում գյուղատնտեսության նախարարությունը միջնորդել օգնության համար:

«Այդ պարագայում պետք է տուժածներից հարցնեիք, դիմե՞լ են արդյոք գյուղնախարարությանը»,-ասաց Մարիտիրոսյանը, բացատրելով, որ ինքը «ընդհանուր հայտարարության» հիման վրա ոչինչ մեկնաբանել չի կարող, «եթե կա բողոք, ես կարող եմ ասել նախարարությունը դրան ընթացք տվե՞լ է, թե՞ ոչ»:

Մի քանի օր առաջ գյուղ գնացած ֆինանսների փոխնախար Վարդան Արամյանին էլ են գյուղացիները խնդիրը ներկայացրել:
«Գյուղի համար առաջին խնդիրը դա է: Սաղի հետ կռվել եմ, սաղի հետ թշնամի եմ դառել գյուղացիների համար»,-ասում է գյուղապետը, ում փոխանցմամբ, Արամյանն ասել է, վերցրել են, պետք է տան:

«Իրա ասածի մեջ էլ ճշտություն կա: Եթե մեկին ասեն մի տուր, սաղ աշխարհը, սաղ պետությունը վարկերի վրա նստած է, ոչ մեկ էլ չի տա էդ գումարը: Մենք էլ ասում ենք, չենք զլանա, ուղղակի մեզ ժամանակ տան, որ տոկոսը կանգնացնեն, դեմը գարուն է, կաշխատենք, կտանք էլի: Ես էլ եմ 5 մլն մուծել, աշխատել ենք, մուծել ենք: Իմ ձմերուկը չչորացավ, էն մարդունը չորացավ: Գյուղացու ապրանքը լատարիա է, լատարիան էլ եսիմ քանի տարին մեկ է շահում»,-ասում է գյուղապետն ու պատմում. «Ձմերուկը էս տարի լավ էր, արտակարգ էր, մենք ծախեցինք 30-40 դրամ, կլինգոր առանք, որ շուտ հելներ, թանկ ծախեինք, պարտքերը փակեինք: Մենք ծախինք պրծանք, ձմերուկը հելավ 100-150 դրամ: Սաղ աշխարհը մեր պես էր մտածել: Էդ էլ մեր բախտից, էդ էլ մեր սև բախտը, ասում են, կարկուտը ծեծած տեղն է ծեծում»:

«Ակբա կրեդիտ ագրիկոլ» բանկի վարկային տնօրեն Հակոբ Անդրեասյանը Panorama.am-ին ասաց, որ այս պահին բանակցում են գյուղացիների հետ, անում են հնարավոր ամեն ինչ, բայց տոկոսները զիջելու մասին խոսք լինել չի կարող` մեկը չի, երկուսը չեն: Արազափցի 16 վարկառուի հետ պայմանավորվածություն են ձեռք բերել, ունցած պարտքը մարելուց հետո, բանկը նոր վարկ կտրամադրի: Անդրեասյանը կարծում է, գյուղացիները կարող են իրար օգնել, մեկի վարկը փակել, նորից բանկից գումար վերցնել, այս անգամ ավելի երկար ժամկետով ու հնարավոր է նաև ավելի ցածր տոկոսադրույքով:

«20 հազար դոլարի է հասել պարտքը, որտեղից գտնեմ էդքան գումար»,-առաջարկին այսպես արձագանքեց գյուղացիներից մեկը:
«Հենա որ կարողանային փակեին, կմարեին էլի: Ո՞նց պիտի փակի գյուղացին»,-արձագանքեց գյուղապետը, նշելով, որ այս պահին վճարումների պահանջ է ներկայացնում նաև ԴԱՀԿ-ը: Պարտքը փակելու համար գյուղի տղամարդկանց մի մասը արտագնա աշխատանքի է մեկնել:

Բանկի վարկային տնօրենը նշում է, որ Արազափի հետ իրենք լավ համագործակցության պատմություն ունեն: «Կարկուտը մենակ էդ գյուղին չխփեց: Արազափ գյուղը դրանց շարքում ամենամեծ պոտենցիալ ունեցող գյուղն է»,-նշում է Անդրեասյանն ու ավելացնում, որ որոշ գյուղացիներ կտրականապես հրաժարվում են վճարել վարկերը: Նրա խոսքով, ինչ-որ մեկն այդ գյուղացիներին ասել է, թե չվճարելու դեպքում բանկը տոկոսները կզիջի: Բանկի ներկայացուցիչը հենց դրանով է պայմանավորում, որ ի տարբերություն կարկուտը խփած մյուս գյուղերի, պրոբլեմը մնաց միայն Արազափում:

Այս դիտարկման հետ համաձայն չէ Արազափի գյուղապետը: Նրա խոսքով, մյուս գյուղերին կառավարությունը օգնություն է ցուցաբերել: «Մեզ ոչ մի հատ փոխհատուցում չի եղել: Էդ տարի մենակ մեր մոտ է եղել: Կարկուտը չի գալիս ամբողջ աշխարհով մեկ, կարկուտը մի գյուղի վրա է գալիս, մի երակով, մի կողմը տալիս է, մի կողմը չի տալիս»,-ասաց նա: Ինչ վերաբերում է հարցին, թե գյուղացիներին որոշ մարդիկ հորդորել են չվճարել վարկերը, ապա գյուղապետը դրանք հեքիաթներ է որակում:
«Ո՞ր բանկն է ինչ-որ բան զիջել, որ: Գյուղացին համաձայն է վճարելուն»,-նշում է գյուղապետը:

Բանկի վարկային տնօրեն Հակոբ Անդրեասյանը համոզված է, որ գյուղացիները կկարողանան դուրս գալ այս իրավիճակից: Բանկը այս խնդրին բախվել է 2004-ին, Ջանֆիդայում ավելի վատ էր վիճակը:
«Ես համոզված եմ, որ դուրս կգան այս իրավիճակից, նրանք աշխատող ժողովուրդ են, իրենք էլ են լավ հասկանում, որ իրենց անընդհատ գումար է պետք լինելու: Նրանց մեծ մասը մեր հավատարիմ հաճախորդներն են»,-ասաց Հ. Անդրեասյանը: