Ձեր վստահելի աղբյուրը

Աշխեն Մարգարյանն իր երկու աշխատակիցների ու ուսանողների հետ ողջ օրն անցկացնում է խմորեղենի փոքրիկ արտադրամասում: Հիմա շատ լարված է աշխատանքը: Տիկին Աշխենն իմացել է, որ ամանորին ընդառաջ ԶՈՒ բարձրաստիճան պաշտոնյաններ են այցելելու Վայոց Ձորում ծառայող զինվորներին: Մարզպետին էլ, հրամանատարին էլ մի քանի անգամ խնդրել է, գնալուց առաջ իրեն տեղյակ պահեն. մտադիր է 300 կտոր խմորեղեն ուղարկել զինվորներին:

«Կարևորն ինձ համար հոգու հանգստությունն է, ես ուզում եմ դա ստանամ: Հիմա հարսանիքներն էլ շատ են, պատվերների թիվը մեծ է: Իրիկունն այնքան հոգնած էի, աստիճաններով հեչ չէի կարողանում բարձրանալ: Ամբողջ օրը լարված աշխատեմ, մենակ իրիկունը չբարձրանամ վերև, ի վիճակի չեմ»,-ասում է տիկին Աշխենը:

Հաշմանդամություն ունեցող կնոջ խնդրին Panorama.am-ը բազմիցս է անդրադարձել: Մի ոտքից զրկված, մյուս ոտքն էլ հիվանդ կինն ապրում է Եղեգնաձորում` Սևակի 9 շենքի երրորդ հարկում, աշխատավայրը նույն շենքի 2-րդ հարկում է: Աստիճաններով մեծ դժվարությամբ ամեն օր բարձրացող-իջնող կնոջ խնդրանքը քաղաքային ու հայրենի իշխանություններից մեկն է` իրեն վարձով հատկացնել իր բնակարանի հարևանությամբ գտնվող տարածքը, որպեսզի ամեն օր ստիպված չլինի աստիճաններով իջնել ու բարձրանալ:

Նրա խնդրին տեղյակ են ՀՀ նախագահի վերահսկողության ծառայությունում, կառավարությունում, պետգույքի կառավարման վարչությունում, մարզպետարանում, Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմում… Առայժմ տեսանելի որևէ փոփոխություն չկա, զուտ խոստումներ են տվել կնոջը… Նա մտածում է, որ մեկ օր իր տանջանքները տեսնելուց հետո պաշտոնյաներն իրոք ձեռնամուխ կլինեն խնդրի լուծմանը:

Հաշմանդամ կինը մտադիր է գործունեությունն ընդլայնել, աշխատատեղերն ավելացնել. նա նաև ակտիվ գործունեություն է ծավալում հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց խնդիրներով զբաղվող «Սատար» ՀԿ-ում: Կազմակերպություն էլ պատրաստ է ամեն կերպ աջակցել, փոքրիկ արտադրամասը ուսուցման կենտրոնի վերածելու համար:

«Ինձ բոլորն ասում են, դու դրսի կյանքի հետ գործ չունես, մտել ես, քո տորթերի, խմորեղենի աշխարհը: Ես դրանով եմ ինձ լավ զգում, մի գեղեցիկ տորթ պատրաստեմ, նայեմ, հիանամ: Դրանից էլ թող զրկեն, ի՞նչ անեմ»,-սրտնեղում է մեր զրուցակիցը, ապա հպարտանում, թե Հայաստանում երևի չկա մի հաշմանդամ, ով իր չափ աշխատում է: Ծեր փոստատարն էլ է նկատել դա. «Ասում է, աղջիկս, ես մի քանի տասնյակ տարի հաշմանդամներին թոշակ եմ բաժանում, չեմ տեսել մեկին, որ քո չափ աշխատի»:

49-ամյա Աշխենը կյանքում շատ դժվարություններ է տեսել: Շատ վաղ տարիքում կորցրել է հորը, մայրը հավաքարար աշխատելով մի կերպ է հոգացել երեք քույրերի կարիքները: Մտածում է, աստված, որ դաջում է ճակատիմ որբությունը, դրանից հնարավոր չէ փախնել:

«Հիմա որ վիրահատության անուն լսում եմ, ամբողջ մարմնովս դող է անցնում»,-ասում է տիկին Աշխենն ու պատմում, որ 30 տարի առաջ վիրահատել են ոտքը, ախտորոշել չարորակ սարկոմա, հետո հերքել են, էլի` հաստատել, հետո ճառագայթում…

«Հետո ոսկորը ծակվեց, պլաստիկ վիրահատություն արեցինք, դրանից հետո բարդություններ, արյան վարակ, 11-րդ վիրահատության ժամանակ արդեն հեռացրեցին աջ ոտքս, չէի համաձայնվում, երեխաներս խնդրեցին, հանուն նրանց համաձայնվեցի: Ես կենսուրախ կյանքով ապրող կին էի, հետո որ ոտքս  հեռացրեցին, արթնանում էի, նայում էի` ոտքս չկա, ուշագնաց էի լինում, չէի հարմարվում, երեք անգամ ինքնասպանության փորձ եմ արել: Հետո թոռնիկս ծնվեց, նա ոնց որ ինձ ուժ տար: Մոռացա, որ ոտքս կտրած է, վեց ամիս պառկած եմ եղել: Ես ոնց որ այն հիվանդ կինը չլինեի: Հորաքրոջս տղային խնդրում եմ, ինձ Նորավանք տար, ես երկու զույգ մոմ վառեմ իմ թոռնիկի համար»:

Հիշում է, որ եկեղեցուց գալուց հետո որոշել է խմորեղեն թխել, մատաղ անել:
«Ասեցի խանութներից պարտքով մարգարին բերեք, հետն էլ մատաղ անենք, տանենք հիվանդանոցում բաժանենք իմ թոռնիկի համար: Այդպես թոռնիկիս ծնվելուց հետո անկողնուց դուրս եկա, մտածեցի ապրել, բայց ո՞նց, գումար չկար»:
Դիմել է ծանոթ բժշկուհուն, ով փոքրիկ խանութ ուներ: Նա էլ սիրով համաձայնվել է Աշխենի թխած խմորեղենն իր խանութում վաճառել.

«Էլի պարտքով մարգարին բան վերցրեցի, թխեցի, մի խոսքով, մինուս անվերջությունից եկել հասել եմ այս վիճակին, պետք է տեսնել, թե միայնակ այս ութ տարիների ընթացքում ինչերի եմ հասել: Ես ուզեցի ապրել»:

Դժվարության մեջ հայտնված մարդկանց սեփական փորձից ելնելով մի բան է խորհուրդ տալիս` չհուսահատվել, պայքարել ու ապացուցել. «Ես սիրում եմ արդար ճանապարհով պայքարել, չեմ սիրում ոլոր-մոլոր ճանապարհներով պայքարել, էսօր իմ թիկունքում մարդ չունենալով դուրս եմ եկել պայքարի տանկերի դեմ»:

Տիկին Աշխենի երկու աղջիկներն ամուսնացել են, մեկը` Եղեգնաձորում, մյուսը` Վայքում: Թոռնիկներ ունի, մենակ է ապրում, ասում է, ոչ մեկին չի ցանկանում դժվարություն պատճառել: Նրան աղջիկներն ու թոռնիկները հաճախ են հյուր գալիս:

Նկատել է, որ մեր հասարակությունում պաշտպանված չեն հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց իրավունքները:
«Այսօր նշում ենք մեր օրը, հաշմանդամների պաշտպանության օրը: Մարզպետն ամեն տարի հիշում է, այցելում է, մեզ համար կարևոր է` իմանանք պաշտպանված ենք: Ուզում եմ հարգեն մեր կարգավիճակը, ես դեռ բարձրաձայնում եմ, պահանջում եմ, բայց այնքան խեղճերը կան»,-ասում է Ա. Մարգարյանը:

Նախորդող հրապարակումներ`

«Չի կարելի այդքան մարդուն ցավացնել». Հաշմանդամ կնոջ միակ ցանկությունը` կամ վերելակ դնեն, կամ տարածքն իրեն վաճառեն

Հաշմանդամ կինը սպառնում է ինքնահրկիզվել վիճահարույց տարածքում

Պետգույքի վարչության արձագանքը Panorama.am-ի հրապարակմանը. Վարչությունը իրավասու չէ շրջանցել իրավական ակտերը