Կառավարությունն առաջ է մղելու հակակոռուպցիոն բարեփոխումներին ուղղված գործընթացը. վարչապետ
«Կոռուպցիայի դեմ պայքարը ՀՀ կառավարության կողմից իրականացվող ներքին քաղաքականության կարևորագույն ուղղություններից է: Իսկ կոռուպցիայի դեմ պայքարի հիմնական երաշխիքներից մեկը հակակոռուպցիոն քաղաքականության արդյունավետ իրականացումն ապահովող ինստիտուցիոնալ համակարգն է: Այդ նպատակով ՀՀ կառավարության 2015 թվականի փետրվարի 19-ի N 165-Ն որոշմամբ ստեղծվել է Կոռուպցիայի դեմ պայքարի խորհուրդը»,- կառավարությունում այսօր տեղի ունեցած Կոռուպցիայի դեմ պայքարի խորհրդի առաջին նիստում ասել է վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը: Այս մասին հայտնում են կառավարության տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի բաժնից:
Շարունակելով իր խոսքը, կառավարության ղեկավարը նշել է. «Խորհուրդն իրականացնում է հակակոռուպցիոն բարեփոխումների համակարգումն ու դրանց կատարման նկատմամբ հսկողությունը Հայաստանում: Ցանկանում եմ ևս մեկ անգամ կարևորել կոռուպցիայի դեմ պայքարի գործընթացում բոլոր շահագրգիռ կողմերի մասնակցությունը և համագործակցությունը: Մեր նպատակն է այս ձևաչափի շուրջ համախմբել այն ուժերին, կազմակերպություններին, ովքեր իսկապես ասելիք ու պատկերացում ունեն մեր ընդհանուր նպատակներին հասնելու ճանապարհին: Սա հարթակ է, որտեղ կարելի է միավորել, համախմբել ուժերը, փորձառությունը և գնալ վճռական քայլերի: Հավաստիացնում եմ՝ կառավարությունը գիտակցում է կատարվելիք քայլերի անհրաժեշտությունն ու կարևորությունը և հետևողականորեն առաջ է մղելու հակակոռուպցիոն բարեփոխումներին ուղղված գործընթացը:
Մենք ունենք կամք և վճռականություն ու պատրաստ ենք ամենօրյա աշխատանքով քայլ առ քայլ առաջ գնալուն: Մեր աշխատանքները լինելու են թափանցիկ, և մենք ամեն ինչ կանենք, որպեսզի դրանց արդյունքները հանրության համար լինեն տեսանելի: Թեպետ մեր գործընկերներից մի մասը հրաժարվեցին մասնակցել խորհրդի աշխատանքներին, մենք հրավիրել ենք իրենց ներկա գտնվելու այսօրվա նիստին: Հուսով եմ, որ թե' Ազգային ժողովի ընդդիմադիր խմբակցությունները, և թե' հասարակական կազմակերպությունները, որոնք հրաժարվեցին որպես խորհրդի անդամներ ներգրավվել խորհրդի աշխատանքներին, այնուամենայնիվ, կհամագործակցեն խորհրդի հետ ու իրենց գիտելիքները և մասնագիտական փորձը կներդնեն կոռուպցիայի դեմ համատեղ պայքարում: Միայն այս ճանապարհով է հնարավոր ձևավորել միասնական տեսակետներ, մոտեցումներ և առաջ շարժվել:
Ուզում եմ նշել, որ այսօրվա նիստի ընթացքում քննարկվելու են մի շարք կարևոր հարցեր: Մասնավորապես, ներկայացվելու է ՀՀ հակակոռուպցիոն նոր ռազմավարությունը, քննարկվելու է իրավաբանական անձանց քրեական կամ վարչական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը, որը հսկայական կարևորություն ունի տնտեսության զարգացման և կոռուպցիոն մեխանիզմներում բիզնեսի ներգրավվածության կանխարգելման տեսանկյունից: Սույն հարցի քննարկումը կարևորվում է նաև միջազգային համագործակցության առումով:
Հաջորդիվ ներկայացվելու են խորհրդի և խորհրդին կից գործող փորձագիտական հանձնախմբի աշխատակարգերի նախագծերը, փորձագետների ընտրության կարգի նախագիծը, ինչպես նաև վերջիններիս ներկայացվող չափանիշները: Ներկայացվելու է ԱՄՆ ՄԶԳ (USAID) հետ համագործակցության համաձայնագրի նախագիծը` կից փաստաթղթերով:
Այնուհետև քննարկվելու են հայտարարագիր չներկայացնելու համար պատասխանատվության միջոցների սահմանումը, տեղեկատվության ազատության ոլորտում առկա իրավիճակը և խնդիրները, հասարակության ներգրավվածությունը քաղաքականության մշակման և կոռուպցիայի դեմ պայքարին և, այդ առումով, նախարարներին կից հանրային խորհուրդների գործունեությունը: Եվ վերջում ներկայացվելու է Հայաստանի Հանրապետության կողմից միջազգային առաջադեմ Արդյունահանող ճյուղերի թափանցիկության նախաձեռնությանն անդամակցելու պատրաստակամությունը: Մաղթում եմ բոլորիս արդյունավետ աշխատանք»:
Այնուհետև խորհուրդը ձեռնամուխ է եղել օրակարգային հարցերի քննարկմանը: Օրակարգի առաջին հարցով ՀՀ արդարադատության նախարարի առաջին տեղակալ Արսեն Մկրտչյանը ներկայացրել է ՀՀ հակակոռուպցիոն ռազմավարությունը և դրա իրականացման 2015-2018 թթ. միջոցառումների ծրագիրը: Նշվել է, որ Հակակոռուպցիոն ռազմավարության գլխավոր նպատակը բարեխիղճ և պատասխանատու պաշտոնյաների միջոցով Հայաստանում կոռուպցիայի մակարդակի և տարածվածության նվազեցմանը նպաստելն է, պետական կառավարման մարմինների նկատմամբ քաղաքացիների վստահության ամրապնդումն ու կոռուպցիայի նկատմամբ անհանդուրժողականության սկզբունքի խթանումը:
Արսեն Մկրտչյանը նշել է, որ ռազմավարությունը բաղկացած է չորս գլխից. առաջին գլխում անդրադարձ է կատարվում ՀՀ կողմից իրականացվող հակակոռուպցիոն քաղաքականությանը, երկրորդ գլխում սահմանվում են կոռուպցիայի դեմ պայքարի հիմնական միջոցները, երրորդում՝ հակակոռուպցիոն ծրագրերի առաջնահերթ իրականացման ոլորտները, իսկ չորրորդում՝ ՀՀ հակակոռուպցիոն ռազմավարության իրականացման 2015-2018 թթ. միջոցառումների ծրագրի մոնիթորինգի և գնահատման ցուցանիշների համակարգը: Մտքերի փոխանակության ընթացքում ընդգծվել է, որ ռազմավարության մշակման աշխատանքների շրջանակում բոլոր մարզերում տեղի են ունեցել շահագրգիռ քննարկումներ քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների հետ, և ռազմավարության ամփոփաթերթում ներկայացվել են բարձրացված և էլեկտրոնային եղանակով ստացված առաջարկությունները, ինչպես նաև դրանց ընդունվելու կամ չընդունվելու վերաբերյալ առաջարկությունները: Ամփոփելով կարծիքները՝ վարչապետն առաջարկել է հաստատել ներկայացված փաստաթուղթը և ներկայացնել կառավարություն որպես իրավական ակտ ընդունելու համար:
«Այս ռազմավարությունը մշակվել է խորհրդի անդամների և շահագրգիռ մյուս մարմինների առաջարկությունների հիման վրա, արդարադատության նախարարության կողմից դրված է եղել նաև հանրային քննարկման»,- նշել է Հովիկ Աբրահամյանը և հանձնարարել կառավարության աշխատակազմին՝ ռազմավարության վերջնական տարբերակը ստանալուց հետո նախապատրաստել կառավարության նիստի օրակարգում ընդգրկելու համար: Հայաստանում Եվրոպական միության պատվիրակության ներկայացուցիչը ողջունել է կոռուպցիայի դեմ պայքարի խորհրդի գործունեության մեկնարկը և գոհունակություն հայտնել խորհրդի աշխատանքներին ԵՄ ներգրավվածության կապակցությամբ:
Երկրորդ հարցով քննարկվել է իրավաբանական անձանց քրեական կամ վարչական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը: Արդարադատության նախարարի առաջին տեղակալը, մանրամասներ ներկայացնելով հարցի վերաբերյալ, նշել է, որ կոռուպցիայի դեմ պայքարի գործիքներից մեկը կոռուպցիոն հանցագործությունների արդյունավետ քննությունն ու բացահայտումն է, և տնտեսության համար առավել վտանգավոր են իրավաբանական անձանց կողմից կատարվող կոռուպցիոն իրավախախտումները:
Երկրների մեծամասնությունն իրավաբանական անձանց կոռուպցիոն վարքագիծը կանխելու նպատակով նախատեսել են իրավաբանական անձանց կոռուպցիոն իրավախախտումների համար վարչական կամ քրեական պատասխանատվության մեխանիզմներ, իսկ ՀՀ-ում նման ինստիտուտներ չեն գործում: Գործող օրենսդրության համաձայն՝ իրավաբանական անձի կոռուպցիոն վարքագծի համար պատասխանատվության է ենթարկվում այդ գործունեության համար պատասխանատու ֆիզիկական անձը, ինչը, ըստ զեկուցողի, ՀՀ օրենսդրության բացերից է և կոռուպցիայի կանխարգելմանը խոչընդոտող հանգամանք:
Արսեն Մկրտչյանը տեղեկացրել է, որ ՀՀ կառավարության հավանությանն արժանացած Հանրային կառավարման համակարգում կոռուպցիայի դեմ պայքարի հայեցակարգի և ՀՀ նոր քրեական օրենսգրքի նախագծի հայեցակարգի մի շարք դրույթներով նախատեսվում է սահմանել կոռուպցիոն հանցագործությունների համար իրավաբանական անձանց վարչական կամ քրեական պատասխանատվության ենթարկելու շրջանակը, և հավելել, որ իրավաբանական անձանց կոռուպցիոն իրավախախտումների համար վարչական կամ քրեական պատասխանատվության նախատեսումը կոռուպցիայի դեմ պայքարի հրատապ քայլերից է:
Ամփոփելով հարցի շուրջ հնչեցված դիտարկումները՝ կառավարության ղեկավարը արդիական և կարևոր է համարել ներկայացված հարցը. «Համաձայն եմ, որ երբեմն, կազմակերպություններն որոշակի առավելություն ստանալու համար կոռուպցիոն գործարքների մեջ են մտնում, որը խաթարում է առողջ և հավասար մրցակցությունը: Հանձնարարում եմ արդարադատության նախարարությանը՝ մշակվող ՀՀ նոր քրեական և վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքում արտացոլել այս մոտեցումները և կառավարության կողմից սահմանված ժամկետում շրջանառության մեջ դնել համապատասխան լուծումներով»:
Հաջորդիվ ՀՀ կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար Դավիթ Հարությունյանը ներկայացրել է ՀՀ կոռուպցիայի դեմ պայքարի խորհրդի աշխատակարգը, որով կանոնակարգվում են խորհրդի գործունեության հետ կապված հարաբերությունները՝ աշխատանքների կազմակերպում, նիստերի հրավիրում, արձանագրությունների կազմում, որոշումների ընդունում և այլն: Ներկայացվել է նաև ՀՀ կոռուպցիայի դեմ պայքարի խորհրդին կից գործող փորձագիտական հանձնախմբի աշխատակարգը: Փորձագիտական հանձնախումբը խորհրդին կից գործող փորձագետների խումբ է, որի հիմնական խնդիրը ռազմավարության և հակակոռուպցիոն ոլորտային ծրագրերի մշակմանն աջակցելն է, ծրագրերի մոնիթորինգ և գնահատում իրականացնելը և ծրագրերի իրականացման վերաբերյալ խորհրդին ամփոփ հաշվետվություններ ներկայացնելը: Խորհուրդը հաստատել է ներկայացված նախագծերը և հանձնարարել ՀՀ կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարարին՝ որոշումների վերջնական տարբերակը ներկայացնել ստորագրման:
Խորհուրդը քննարկել և հաստատել է նաև ՀՀ կառավարության համապատասխան որոշումից բխող ՀՀ կոռուպցիայի դեմ պայքարի խորհրդին կից գործող փորձագիտական հանձնախմբի փորձագետների ընտրության կարգը և սահմանել նրանց ներկայացվող չափանիշները, որոնցով պետք է կանոնակարգվեն փորձագիտական հանձնախմբի և երկու միջազգային փորձագետի մրցութային հիմունքներով ընտրության հետ կապված հարաբերությունները:
«Ես կարծում եմ, որ այս հարցի ընդունումը շատ կարևոր է հակակոռուպցիոն ամբողջ համակարգի աշխատանքի արդյունավետության տեսանկյունից: Փորձագետների ընտրության ճիշտ չափանիշները սահմանելու և համապատասխան գիտելիքներով օժտված փորձագետներ ընտրելու դեպքում մենք կունենանք օբյեկտիվ պատկեր հակակոռուպցիոն ռազմավարության իրականացման ընթացքի վերաբերյալ և թերությունների դեպքում օպերատիվ կփորձենք դա կարգավորել», - հարցի առնչությամբ ասել է վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը և հանձնարարել ՀՀ կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար Դավիթ Հարությունյանին՝ որոշման վերջնական տարբերակը ներկայացնել ստորագրման:
Նախորդող հրապարակում՝
Ամերիկյան կողմը ՀՀ-ին տրամադրելու է 750 հազար դոլար՝ կոռուպցիայի դեմ պայքարելու համար