Ձեր վստահելի աղբյուրը

Փետրվարի 4-ին հետաձգվեցին անցած ամսվա 29-ից Շվեյցարիայի Ժնև քաղաքում ընթացող սիրիական հակամարտության խաղաղ կարգավորման բանակցությունները Սիրիայի ներկայիս կառավարության և ընդդիմադիր ճամբարի ներկայացուցիչների միջև:

Ժնևյան հիշյալ բանակցությունները կարևորվեցին նրանով, որ դրան նախորդել էր ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդի 5 մշտական անդամների համաձայնությունը սիրիական խնդրի հանգուցալուծման հետ կապված: Այն ենթադրում էր Սիրիայում մարդկային տառապանքների դադարեցում և հակամարտության քաղաքական կարգավորում, որին համաձայնվել էին հետևել ոչ միայն Սիրիայի ներկայիս իշխանությունները, այլև ընդդիմադիր ճամբարը ներկայացնող ուժերի զգալի հատվածը:

Վերոհիշյալ լավատեսության ֆոնին՝ հենց առաջին օրերից զգացվեցին բանակցությունների ձախողման միտումներ, որոնց պատճառներից կարելի է առանձնացնել հետևյալը՝
1. Բանակցային գործընթացում դեռևս նկատելի են հակամարտող կողմերի միջև հակասություններ սկզբունքային հարցերի շուրջ: Դրանք վերաբերում են սիրիական հետագա քաղաքական օրակարգի ձևավորմանը, անցումային կառավարման խնդրին, ներկայիս իշխանությունների ճակատագրին և այլն:

2. Սիրիական ներկայիս իրողությունում Բաշար ալ-Ասադի վարչակարգը փորձում է ժամանակ շահել, քանզի ռուսական օդուժի ավիահարվածներին զուգահեռ սիրիական կառավարական ուժերն ու դրանց հավատարիմ ռազմական խմբավորումները առաջխաղացում են արձանագրում հատկապես Սիրիայի հյուսիս-արևմտյան նահանգներում:

3. Բանակցային գործընթացում չեն ներգրավվել Սիրիայում գործող առանցքային քրդական կառույցները: Քրդերը հաջողություններ են արձանագրում Սիրիայում՝ ընդլայնելով իրենց կողմից վերահսկվող տարածքները, արդյունավետ պայքար մղելով նաև «Իսլամական պետության» դեմ: Հիշյալ բանակցություններում քրդերի դուրս թողնելու նախաձեռնությունն առաջին հերթին Թուրքիայինն է: Անկարան չի կարող հանդուրժել քրդերի ռազմական հաջողությունները Սիրիայում, առավել ևս քրդերին տեսնել Ժնևում տեղի ունեցող բանակցային սեղանի շուրջ: Իսկ բանակցություններում քրդերի բացակայությունը կարող է անկանխատեսելի դարձնել զարգացումները հենց Սիրիայի ներսում:

4. Անկախ օդային հարվածներից ու իսլամականների դեմ ցամաքային ռազմական գործողություններից «Իսլամական պետությունը» դեռևս վերահսկում է զգալի տարածքներ Սիրիայում: Հիշյալ ամենավտանգավոր իսլամական ծայրահեղ արմատական կառույցի նպատակները Սիրիայում տարբերվում են Ժնևում բանակցային սեղանի շուրջ հավաքված կողմերի հիմնական հատվածի նպատակներից, ինչն անկանխատեսելի և անվերահսկելի է դրաձնում հենց Սիրիայում տիրող իրավիճակը: Մինչդեռ վերահսկելի սիրիական իրողությունն է պակասում խնդրի հանգուցալուծմամբ զբաղվող ինչպես ներսիրիական, այնպես էլ արտասիրիական ուժերից շատերին:

5. Մերձավորարևելյան տարածաշրջանում ստեղծված իրավիճակը, սրվող Ռուսաստան-Թուրքիա, Սաուդյան Արաբիա-Իրան հարաբերությունները, Իրաքում ու Եմենում շարունակվող հակամարտությունները, էթնո-դավանաբանական հակասությունները, էներգետիկ ռեսուրսների արժեզրկումը նույնպես չեն խթանում սիրիական հակամարտության խաղաղ կարգավորման գործընթացին:

Ինչևէ, ժնևյան բանակցությունները քայլ է հակամարտող կողմերին (ովքեր իրոք ցանկանում են հասնել սիրիական հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորմանը) նստեցնել բանակցային սեղանի շուրջ: Եթե բանակցությունները ձախողվեն, ապա դրանց այլընտրանքը մնալու է հակամարտության շարունակությունը, ընթացող ռազմական գործողությունները, կործանված ու կործանվող հազարավոր մարդկանց ճակատագրերը, ավերակների վերածվող Սիրիա պետությունը: