Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ի՞նչ կարող է անել Եվրոպական Միությունը հետխորհրդային տարածքի չճանաչված հանրապետությունների կապը արտաքին աշխարհի հետ պահպանելու և այդ պետություններում բնակվող մարդկանց իրավունքները պաշտպանելու առումով:

Այս հարցին է փորձում պատասխանել Միջազգային ճգնաժամային խմբի Եվրոպայի և Միջին Ասիայի ծրագրի ղեկավար Մագդալենա Գրոնոն՝ կազմակերպության կայքում հրապարակված հոդվածում:

In post-Soviet conflict regions, isolation harms the people, creates resentment and causes positions to harden https://t.co/wdsoHm95AW

— Crisis Group (@CrisisGroup) November 25, 2016

Գրոնոն առաջարկում է վերաիմաստավորել ժամանակին ԵՄ կողմից առաջարկված և Եվրոպական խորհրդարանում բանաձևի տեսքով ընդունված «ներգրավում առանց ճանաչման» քաղաքականությունը չճանաչված հանրապետությունների հետ հարաբերություններում:

«Եվրոպական Միությունը ունի որոշակի աջակցության ռեսուրսներ: 2007-ին ԵՄ-ը Վրաստանի անջատողական ռեգիոնների համար առաջարակել էր «ներգրավում առանց ճանաչման» ստեղծագործ քաղաքականությունը: Սակայն 2008-ին պատերազմը փոխեց ամեն ինչ: Դրանից հետո Վրաստանը ավելի սահմանափակող քաղաքականություն որդեգրեց, որը գործնականում անհնար դարձրեց լուրջ ներգրավումը [չճանաչված միավորների հետ]: 2014-ին Ղրիմի բռնակցումը այս քաղաքականության ենթատեքստը դարձրեց ավելի զգայուն: Ինչևէ, սկզբունքը գոյություն ունի և կարող է վերածրագրավորվել պրագմատիկ և ապաքաղաքական լուծումների նպատակով այս և մյուս կոնֆլիկտային ռեգիոններում», - գրում է Ճգնաժամային խմբի ծրագրի ղեկավարը:

Միջազգային ճգնաժամային խումբը, որը հայտնի է տարբեր կոնֆլիկտների, այդ թվում նաև Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ իր ազդեցիկ հետազոտություններով և քաղաքական առաջարկություններով, ըստ էության, առաջարկում է Բրյուսելին այլևս չտրվել նախկին մետրոպոլիաների ճնշումներին և ինքնուրույն քաղաքականություն իրականացնել ԵՄ սահմաններից դուրս:

«Կոնֆլիկտային տարածաշրջաններում հարկավոր է քաջալերել ուսանողներին դիմել եվրոպական համալսարանների կրթական ծրագրերին, անկախ վիզայի կամ դիպլոմների ճանաչման խնդրից: Սա կարևոր սկիզբ կարող է լինել: Այլ տիպի ակադեմիական ներթափանցումը և համագործակցությունը նույնպես կարևոր կլինի», - գրում է Մագդալենա Գրոնոն:

Գրոնոն գրում է, որ Լեռնային Ղարաբաղի դեպքում Բաքուն նյարդայնանում է Ստեփանակերտի արտաքին կապերի զարգացման համար, քանի որ նախկին մետրոպոլիայի իշխանությունները վախենում են, որ անջատողական միավորները արդյունքում արտաքին աջակցություն կստանան և դա ավելի կուժեղացնի անջատողական շարժումները:

«Բայց արդյո՞ք անջատված հանրապետության ֆուտբոլային թիմի արտագնա խաղը բացի սպորտային միջոցառումից նաև քաղաքական նշանակություն կունենա», - հռետորական հարց է ուղղում Գրոնոն:

Հիշեցնենք, որ վերակառուցված Ստեփանակերտի օդանավակայանը վերագործարկելու հարցում Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի իշխանությունները հղում են անում Արցախի քաղաքացիների միջազգայնորեն ճանաչված մարդու իրավունքներին, մասնավորապես, ազատ տեղաշարժի իրավունքին:

«Բոլոր պատճառաբանությունները, թե քաղաքացիական ինքնաթիռը կարող է ռազմական բեռներ տեղափոխել (Լեռնային Ղարաբաղ), հեքիաթներ են», - 2013-ի փետրվարին ասել էր հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանը:

Օդանավակայանի վերագործարկման և խաղաղության պահպանման կարևորության մասին առանձին հայտարարությամբ հանդես եկան նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները, ովքեր քննադատեցին Ադրբեջանի իշխանությունների հայտարարությունները այդ քաղաքացիական օդանավերը ռմբակոծելու պատրաստակամության մասին: