Ի՞նչ նպատակ է հետապնդում Թուրքիան՝ միանալով Իսլամական պետության դեմ պայքարին. մեկնաբանում է փորձագետը
«Ինչպիսի ձևաչափում էլ ձևակերպվի Սիրիայի տարածքում ահաբեկչական տարրերի, նաև՝ «Իսլամականան պետություն» իսլամական ծայրահեղ արմատական կազմակերպության դեմ պայքարում Թուրքիայի նոր դերակատարությունն, անկախ հռչակված առաջնահերթություններից, դրա գերխնդիրը լինելու է Սիրիայում քրդական հնարավոր ինքնորոշման որևէ մակարդակի բացառումը»,-մեկնաբանելով Թուրքիայի կողմից ԻՊ-ի դեմ պայքարին ուղղակի մասնակցության գործընթացը, Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նշեց արևելագետ Արմեն Պետրոսյանը:
Ըստ փորձագետի՝ ԻՊ-ի դեմ պայքարում Անկարայի նոր դերակատարության հստակեցման գործընթացը շարունակվում է արդեն մի քանի ամիս՝ թուրք-ամերիկյան ստվերային բնակցությունների ընթացքում, որոնց շրջանակներում, Վաշինգտոնից առավելագույնը ստանալու նպատակով, թուրքական իշխանություններն ակնհայտորեն մանևրում էին՝ ԻՊ-ի դեմ պայքարող քրդերի համար խոչընդոտներ ստեղծելուց, թուրքական հովանավորության ներքո գործող սիրիական հակակառավարական մի շարք խմբավորումների տարաբնույթ գործողություններից, մինչև Սիրիայի հյուսիսային որոշ շրջաններում «անվտանգության գոտի» ստեղծելու վերաբերյալ ծրագրային մանրամասների շրջանառում և այլն՝ որպես գերնպատակ ունենալով Սիրիայի հյուսիսում քրդական ինքնորոշման որևէ մակարդակի բացառումը:
Արմեն Պետրոսյանը պարզաբանեց. «Վերոնշյալ գործընթացի շրջանակներում արդեն իսկ լույս է սփռվում որոշ պայմանավորվածությունների վրա, բայց նաև որոշ տարրեր էլ, անտարակույս, դեռևս շարունակում են ստվերում մնալ: Մասնավորապես, ԻՊ-ի կայանատեղիներին աննշան հարվածներ հասցնելուն զուգահեռ թուրքակական օդուժը շատ ավելի ուժգին գրոհներ է իրականացնում Հյուսիսային Իրաքում «Քրդստանի բանվորական կուսակցության» հենակետերին, Սիրիայի հյուսիսում՝ Քոբանիում, դարձյալ ՔԲԿ-ի հետ սերտ առնչություններ ունեցող քրդական «ժողովրդական ինքնապաշտպանության ուժերի» դիրքերին: Բացի նշվածից, թուրքական կողմը որոշ սահմանափակումներով համաձայնել է կոալիցիոն օդուժին տրամադրել Ինջիրլիքի ռազմաբազան, իսկ նույն ընթացքում Սպիտակ տունը հայտարարել էր՝ ՔԲԿ-ին ահաբեկչական կառույց համարելու մասին: Հետևաբար, պարզ է դառնում, որ Սիրիայի և Իրաքի տարածքներում ահաբեկչական տարրերի դեմ պայքարն, առնվազն Թուրքիայի մասով, ներառում է նաև քրդական կառույցներին, ինչին, որպես հակազդեցություն, արդենիսկ ականատես ենք լինում քրդական կողմից հնչեցվող սուր հայտարարությունների և առավել հաճախակի դարձած ահաբեկչական հարձակումների»:
Մանրամասնելով քննարկվող գործընթացի առնչությամբ Ռ.Թ. Էրդողանի գլխավորությամբ թուրքական իշխանությունների հետապնդած այլ հնարավոր նպատակները՝ փորձագետը նշեց. «Չի բացառվում, որ հենց տվյալ ժամանակահատվածում քրդերի հետ հարաբերությունների սրումը պայմանավորված է նաև երկրի ներքաղաքական իրավիճակով թելադրված թուրքական իշխանությունների որոշ հաշվարկներով: Ասել է թե՝ գործընթացը հեռահար նպատակներ է հետապնդում՝ կայացած խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքում իշխող ԱԶԿ-ի ձախողման, կոալիցիոն կառավարության ձևավորման նվազագույն հնարավորությունների, կամ անգամ ձևավորման պարագայում դրա կարճատև գործունեության ահերքելիության պայմաններում ակնկալվող նոր ընտրություններին ընդառաջ մի կողմից քրդերի շրջանում տարաձայնությունների խորացման, մյուս կողմից՝ թուրքական հասարակության ազգայնական հատվածի քվեին արժանանալու և դարձյալ ինքնուրույն կառավարություն ձևավորելու հարցում»:
Խոսելով ԻՊ-ի կողմից Թուրքիային ուղղվելիք հնարավոր պատասխանների մասին՝ փորձագետը նկատեց. «Այն մասին, որ Թուրքիայի և ԻՊ-ի միջև առկա են փոխհարաբերություններ, անգամ որոշակի համագործակցություն, արևմտյան մի շարք պետությունների հատուկ ծառայություններն անգամ տիրապետում են փաստական ապացույցների՝ առգրավված շուրջ 2 ամիս առաջ Սիրիայի արևելյան Դեր Զոր շրջանում ամերիկյան հատուկջոկատայինների իրականացրած եզակի ցամաքային գործողության ընթացքում, որի արդյունքում սպանվել էր ԻՊ-ի՝ նավթի վաճառքի գծով պատասխանատու Աբու Սայիֆը և առգրավվել էր նրա համակարգչում առկա հսկայածավալ փաստական նյութը: Այս համատեքստում, նաև հաշվի առնելով ԻՊ-ի բջիջների լայն տարածվածությունը Թուրքիայի տարածքում, գրեթե անվիճելի է, որ Թուրքիայի գործողություններն իսլամականների դեմ կկրեն հիմնականում իմիտացիոն բնույթ, առանց լուրջ սրացումների: Երկկողմանի հարաբերություններից փոխադարձ կախվածություն առկա է նաև ԻՊ-ի մոտ, հետևաբար Անկարայի հետ լուրջ առճակատման ծայրահեղական կառույցը ևս հազիվ թե գնա: Այս համատեքստում, առկա իրավիճակում լուրջ փոփոխություններ կանխատեսել դեռևս վաղ է, իսկ թուրքական օդուժի գործողություններն, ինչպես արդեն նշեցի, առաջնահերթ կուղղվեն քրդական կառույցների, իսկ հեռանկարում, չի բացառվում նաև՝ սիրիական կառավարական ուժերի դեմ»:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Սա քաղաքական գործընթաց է, անթույլատրելի քաղաքական որոշումներ. Թաթոյանը՝ սահմանազատման մասին
