Ձեր վստահելի աղբյուրը

Իջևանի ու Նոյեմբերյանի անտառտնտեսությունների կառավարման պլանների վերանայման նոր մոտեցումների և տարբեր հողօգտագործողների միջև սահմանների ճշտման անհրաժեշտություն կա. բանն այն է, որ վերջին անգամ քարտեզագրում ու բաժանում արվել է խորհրդային տարիներին՝ այն էլ, կարծես թե՝ աչքաչափով։ Այսօր համայնքների բնակիչները այնպիսի խնդիրների առջև են կանգնել, որ օրինակ գերեզմանատան տարածքը պատկանում է ոչ թե համայնքին, այլ անտառտնտեսությանը, իսկ անտառներ կան, որ պատկանում են համայնքին, համայնքն էլ իրավասու է վաճառել կամ վարձակալության տալ։ Կան նաև անտառային տարածքներ, որոնք արդեն իսկ սեփականաշնորհված են և կադաստրի կողմից ունեն սեփականության իրավունքը: Խնդիրը նրանում է, որ կան դեպքեր երբ նույն տարածքը գտնվում է և համայնքի և Հայանտառի քարտեզում: Համայնքը վաճառել է տարածքը, կա սեփականատեր, մինչդեռ դա նաև անտառային տարածք է համարվում: Այսինքն՝ կադաստրային քարտեզագրման խնդիրներ կան: Հողերը պետք է համապատասխանեցվեն իրենց կարգավիճակին:

Սա եզրակացություն է ՝ ստացված «Գեոմեփ» ՍՊ տնօրեն, քարտեզագետ Արման Կանդարյանի ներկայացրած քարտեզի ու անտառային տարածքների շուրջ   ծավալված քննարկումից։

Ինչու է այդպես եղել, շահառու համայնքերի ներկայացուցիչները այլևս չեն հարցնում։ Բաղանիս, Բարեկամավան, Բերդավան, Դովեղ, Կոթի, Ոսկեպար, Կողբ, Արճիս, Լճկաձոր, Հաղթանակ, Վազաշեն, Դիտավան, Իջևան քաղաք, Գետահովիտ և այլ շահառու համայնքերի ներկայցուցիչները «Զիկատար» բնապահպանական կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի ուսումնական կենտրոնում ՄԱԶԾ-ԳԷՀ (UNDP-GEF) «Հողերի և անտառների կայուն կառավարման ներդրումը հյուսիս-արևելյան Հայաստանի լեռնային լանդշաֆտներում» ծրագրի շրջանակներում կազմակերպված քննարկման ժամանակ զուտ պատասխան էին ակնկալում՝ ինչ է լինելու, ինչպես լուծել խնդիրը հարցերի վերաբերյալ։ Նրանց անհրաժեշտ է նոր ու ճշգրիտ քարտեզագրում։

Ի դեպ ՝ ըստ ՄԱԶԾ-ԳԷՀ  ԿԱԾ-ի տեխնիկական  առաջադրանքի ղեկավար Հովիկ Սայադյանի, իրոք Հայաստանի Լոռու և Տավուշի մարզերում ծրագրի շրջանակում քարտեզագրվելու են անտառային տնտեսությունների տարածքները: Նրա խոսքով Ծրագիրը նպատակ ունի բարելավել հողերի և անտառների կայուն կառավարումը:

«Սահմանազատումը և սահմաննների ճշտումը կարևոր խնդիրներ են : Սահմանների ճշտումն իրականցվում է համայնքների , անտառտնտեսությունների ներկայացուցիչների հետ: Կան տարբեր լուծումներ: Ոչ ոք հող չի հանձնում, ոչ էլ հողն է տեղափոխելու: Համայնքի ներսում որոշ սխալներ են թույլ տրվել. անտառային հողին տրվել է այլ անվանում ` վարելահող, խոտհարկ և այլն: Եթե համայնքի ներսում կա անտառ, ուրեմն՝ պետք է ճանաչել որպես անտառ` ներառելով անտառտնտեսության տարածքում: Եթե կան տրված սեփականաշնորհված տարածքներ , այս երևույնթն արդեն անդառնալի է, պետք է այնպես անել, որ չկրկնվեն: Օրինակ` Նոյեմբերյան քաղաքում Սոճուտի լանդշաֆտ կա, ստորին մասում որոշ հատվածքներ ցանկապատվել է, մի մասում նույնիսկ սոճիները հատվել են և շինություններ կառուցվել: Նոյեմբերյանի ավագանին կառուցողական մոտեցում է փորձում ցուցաբերել:Առաջարկում են այդ հատվածը մնա համայնքի վարչական տարածքում , բայց անտառային այդ հատվածին տան կարգավիճակ, առ այն, որ օտարման ենթակա չէ: Սա դեպքերից մեկն է»,-ասաց Հովիկ Սայադյանը:

Բոլոր ճշգրտված և քարտեզագրված սահմանները և սահմանազատումները կներկայացվեն ՇՄԱԳ փորձաքննության , այնուհետև` Կառավարություն:

Նշենք նաև, որ ՀՀ բնապահպանության նախարարության կողմից մշակվում է Հայաստանի անտառների կառավարման միասնական մոդել, ըստ որի թե բնության հատուկ պահպանվող, և թե «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի ենթակայության տակ գտնվող անտառային տարածքները պետք է կառավարվեն մեկ կենտրոնից: Թե որն է լինելու այդ միասնական մարմինը, դեռ հստակեցված չէ։ Զիկատարում քննարկմանը մասնակցող Բնապահպանության նախարարը մեզ հետ զրույցում միայն ասաց, որ հստակ է գլխավոր սկզբունքը՝ էկոհամակարգային մոտեցումը և պատասխանատվությունը բոլոր տեսակի անտառների համար պետք է լինի նույնը։

«Հայաստանի կանաչների միության» նախագահ Հակոբ Սանասարյանն էլ ասում է, որ  անտառների կառավարման համար անհրաժեշտ է ստեղծել առանձին պետական կոմիտե. «Անտառների կառավարումը դրված է առևտրային հիմքի վրա: Այսօր հատուկ պահպանվող տարածքում կառուցապատման իրավունք են տալիս, օրինակ բերեմ «Դիլիջան» ազգային պարկը, այն, ինչ կատարվեց Գոշ լճի տարածքում: Չի կարելի անտառային տարածքում կառուցապատման իրավունք տալ, սա տանում է անտառների սեփականաշնորհմանը: Անտառները պետք է լինեն բացառապես պետության մենաշնորհը»։