Ձեր վստահելի աղբյուրը

Երևան և Բաքու կատարած այցերից հետո ԱՄՆ նախագահի Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլթոնի հրապարակային հայտարարություններից կարելի է դատել, որ նա հավատարիմ է մնում պահպանողական ու ռեալիստ գործիչ լինելու իր համբավին, ով պատրաստ է պրագմատիկ լուծումների գնալ, եթե շահերն համընկնում են՝ պակաս ուշադրություն դարձնելով նորմատիվային սկզբունքներին։

Ազատության ռադիոկայանի հայկական ծառայությանը տված հարցազրույցում նա մակերեսայնորեն խոսում է ժողովրդավարության կարևորության մասին՝ կապելով այն երկրի ինքնիշխանության և արտաքին ազդեցության նվազեցման հետ։

Իսկ ահա նույն ռադիոկայանի Բաքվում հնչեցրած հարցին, որ 2014թ. իրենց գրասենյակը փակվել է, որ վերջին տարիներին Ադրբեջանուն ճնշվում են միջազգային մամուլը և հ/կ-ները, Ջ․ Բոլտոնը պատասխանել է, որ մարդու իրավունքների հարցը քննարկել է նախագահ Ալիևի հետ, սակայն Ազատության ռադիոյի հարցը չի քննարկել։ Նա հիշեցրել է նախագահ Թրամպի խոսքերը, որ ԱՄՆ-ը մտադրությունը չէ դասախոսություններ կարդալ այլ երկրներին։

Ակնհայտ էր, որ Բոլտոնի այցը կրում էր աշխարհաքաղաքական բնույթ և միտված էր ստուգելու ամերիկյան դիրքերը Հարավային Կովկասում, որին ԱՄՆ, Բոլտոնի խոսքերով, ռազմավարական կարևորություն է տալիս՝ հաշվի առնելով ռուս-ամերիկյան հարաբերությունների առկա վիճակը և Իրանի շուրջ զարգացումները։

Իրանի վերաբերյալ Բոլտոնի ուղերձները բավականին կոշտ ու թափանցիկ էին․ այն է․ «մենք ցանկանում ենք առավելագույն ճնշում գործադրել Իրանի նկատմամբ, քանի որ այն չի հրաժարվել միջուկային զենք ստեղծելու ջանքերից»։ ԱՄՆ նախագահի խորհրդականը նշել էր նաև որ չեն ուզում վնաս հասցնել բարեկամներին այս գործընթացում և կարևորել Հայաստանի և ԱՄՆ կառավարությունների միջև զրույցը: Սակայն, ընդգծել էր նաև, որ «մտադիր ենք ողջ ուժով կիրառել այս պատժամիջոցները: Սա Օբամայի վարչակազմը չէ: Մենք մտադիր ենք սեղմել Իրանի շուրջ օղակը, որովհետեւ կարծում ենք, որ Մերձավոր Արևելքում և ողջ աշխարհով մեկ նրանց վարքագիծը չարամիտ է և պետք է փոխվի»:

Բնականաբար, և Երևանում, և Բաքվում քննարկվել էր նաև ԼՂ հակամարտության կարգավորման հարցը։ Երկու մայրաքաղաքներում էլ Ջոն Բոլտոնը կարևորել էր հարցի լուծումը, վերահաստատել ԱՄՆ պատրաստակամությունը՝ օգնել գործընթացին որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ, միաժամանակ ընդգծելով, որ նա չի եկել ամերիկյան քաղաքականությունը փոխելու կամ նոր առաջարկներ ներկայցնելու համար։ Իր խոսքերով ասած՝ եկել է ավելի շատ իմանալու հակամարտության մասին։

Հակամարտության կողմերին զենք վաճառելու սահմանփակումների մասին խոսելիս՝ Բոլտոնը կրկին դրևսորեց պրագմատիկ դիրքորոշում՝ առանց հարցի բարոյական կամ արժեքային հարթություններին անդրադառնելու։ Նշեց, որ դեռևս որոշում չկա և կանխատեսումներ չի կարող անել կողմերին զենքի վաճառքն ավելացնելու վերաբերյալ։ Ընդգծեց, որ Հայաստանը և Ադրբեջանը սպառազինություն գնում են հիմնականում Ռուսաստանից, ինչը մեծ լծակ է տալիս վերջինիս և չի նպաստում խաղաղության հաստատմանը։ Նա առիթը բաց չթողեց գովազդելու ամերիկյան զենքի որակը ռուսականի հետ համեմատած և կարևորեց մրցակցության դերը նաև այս համատեքստում։

Հանդիպումների ընթացքում շոշափվել են նաև Ռուսասատանին և Սիրիային առնչվոց հարցեր։ Երևանում կայացած մամուլի ասուլիսին Բոլտոնն ի պատասխան Սիրիա հայկական հումանիտար առաքելության մասին հարցին, ասաց, որ իրենց վստահեցվել է, որ այն զուտ մարդասիրական բնույթ ունի և հստակ նշեց, որ  ցանկացած մեկի կողմից սխալ կլիներ այս պահին ռազմական կերպով ներգրավվել սիրիական հակամարտության մեջ։

Արդյունքում Ջոն Բոլտոնի այցն ավելի նման էր ստուգայցի Հարավային Կովկաս, որի ընթացքում նա լսեց տարածաշրջանի երկրների հոգսերի մասին և ներկայացրեց ամերիկյան կողմի ակնկալիքները՝ առանց ավելորդ պաթոսի և արժեքների ու նաև նորմերի վերաբերյալ վերամբարձ խոսակցությունների։