Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ Ազգային ժողովի և ՕքսԵՋեն հիմնադրամի նախաձեռնությամաբ այսօր խորհրդարանում տեղի ունեցավ «Քաղաքացիական հասարակություն-Ազգային ժողով համագործակցության հարթակ՝ հանուն կանանց և տղամարդկանց հավասար իրավունքների և հավասար հնարավորությունների» խորագրով միջոցառումը:

Միջոցառման նպատակն է ազդարարել Ազգային ժողովում ներկայացված քաղաքական ուժերի և քաղաքացիական հասարակության միջև համագործակցության հարթակի մեկնարկը, որի համար հիմք կհանդիսանա միջոցառման շրջանակում ստորագրված Ազգային ժողովի և շահագրգիռ ՔՀԿ-ների միջև փոխըմբռնման հուշագիրը: Հարթակը միտված է  խթանելու երկկողմ շարունակական երկխոսություն և արդյունավետ աշխատանք, հանուն կանանց և տղամարդկանց հավասար իրավունքների և հավասար հնարավորությունների:

ԱԺ փոխխոսնակ, «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Լենա Նազարյանը բացման խոսքում  նախ անդրադարձավ մարտի 8-ի խորհրդին՝ նշելով, որ շատ այլ քաղաքական գաղափարների հետ միասին մարտի 8-ի գաղափարը մեր երկրում իմաստազրկվել էր վերջին տասնամյակներին: «Մարտի 8-ը երկար տարիներ անվանել են կանանց տոն և կապել զուտ ծաղիկ նվիրելու, կանանց կենացը խմելու օրվա հետ, և այդ ընթացքում մոռացության է տրվել իսկական խորհուրդը: Այսօր ուրախ եմ, որ վերարժևորում ենք և մարտի 8-ը նշում ենք ոչ թե պարզապես կանանց տոն, այլ կանանց իրավունքների և քաղաքական պայքարի օրը»,- ասաց Լենա Նազարյանը:

Նրա խոսքով՝ Հայաստանում և հայերի շրջանում կանանց խնդրի և կանանց ազատագրման հարցի բարձրաձայնումն ունի ավելի քան 150  տարվա պատմություն: Այդ պատմության  շարժիչ ուժերից են Զապել Եսայանը, Սրբուհի Տյուսաբը, Մարիամ Խատիսյանը, Շուշանիկ Կյուրղինյանը և շատ այլ հասարակական-քաղաքական գործիչ կանայք, որոնց անունները, ըստ Լենա Նազարյանի, շատերն անգամ չեն լսել:

«Իրենց գործով կամ օրինակով պայքարած բազմաթիվ կանանց պատմությունները մեզ չեն պատմվել, նրանց մասին դպրոցներում և նույնիսկ համալսարաններում չեն ուսուցանել, բայց մենք այսօր վայելում ենք այն ազատությունները և իրավունքները, որոնք նվաճվել և իրացվել են այդ կանանց կողմից:  Հետևաբար, մարտի 8-ը նախ և առաջ մեր շնորհակալության օրն է աշխարհի բոլոր այն կանանց, որոնք մեզանից առաջ եռանդ, ջանք ու կյանք են դրել կանանց ազատագրման և խնդիրների լուծման պայքարում»,- նշեց ԱԺ փոխխոսնակը: 

Լենա Նազարյանի խոսքով՝ կանանց իրավունքների համար պայքարը պետք է շարունակվի: Ըստ նրա՝ Հայաստանում այսօր կանայք ունենք ակնառու և չերևացող խնդիրներ, թեև Հայաստանի Սահմանադրությամբ և օրենքներով կանայք ունեն ամրագրված իրավահավասարություն, սակայն գործնականում կանանց իրավունքների իրացման հնարավորությունները մնում են սահմանափակ:

«Կանանց աշխատանքի մեծ մասը, ընտանիքի և երեխաների խնամքը մնում են չնկատված, Հայաստանում կանայք  ճիշտ է՝ ունեն հավասար կրթության իրավունք, սակայն կան համայնքներ, որտեղ աղջիկների կրթությունն առաջնահերթություն չի դիտվում: Ճիշտ է՝ կանայք ունեն ընտանիք կազմելու ու անձնական  կյանքը տնօրինելու իրավահավասարություն, սակայն էլի լինում են դեպքեր, երբ կենսական որոշումները կանանց փոխարեն կայացնում են այլք, իսկ շատերն էլ իրենց զգում են հանրային կարծիքի ճնշման ներքո»,-ընդգծեց նա:

Լենա Նազարյանը նշեց նաև, որ կանայք ունեն առողջության պահպանման իրավունք, սակայն միշտ չէ, որ պաշտպանված են նրանց վերարտադրողական առողջության և սեփական մարմինը տնօրինելու իրավունքը. «Օրենքով կանայք պետք է  պաշտպանված լինեն բռնությունից, սակայն, ցավով պետք է նշենք, որ լինում են բռնության և շահագործման  դեպքեր և ընտանիքում, և աշխատանքում»:

Նրա խոսքով՝ իր նշած բազում խնդիրների վերաբերյալ կան բազմաթիվ հետազոտություններ:
Միաժամանակ Լենա Նազարյանն ասաց, որ Հայաստանում կան քաղաքական կյանքին կանանց մասնակցությունը խրախուսող քվոտաներ, բայց դրանք բավարար չեն բարձր ցուցանիշով կանանց ընդգրկվածության համար:

«Այսօր մեր խորհրդարանում թեև ունենք համեմատաբար ավելի մեծ, բայց ընդամենը 24% կանանց ներկայացվածություն: Մենք պետք է ընդունենք, որ մեր բնակչության 50 տոկոսից ավելին կազմող կանայք ունեն այնպիսի թանկ ռեսուրսների պակաս, ինչպիսիք են ազատ ժամանակը, ֆինանսական միջոցները, հանրային վստահությունն ու աջակցությունը: Բացի այդ, պետք է արձանագրենք, որ տարբեր սոցիալական խմբերի կանայք ունեն այս ռեսուրսների և իրավահավասարության տարբեր չափի հասանելիություն: Մինչդեռ դրանք անհրաժեշտ են բոլոր կանանց, որպեսզի նրանք առավել մեծ մասնակցություն ունենան հանրային, քաղաքական կյանքին և խնդիրներին լուծում տալու իրական հնարավորություն ձեռք բերեն»,- ընդգծեց ԱԺ փոխխոսնակը:

Ըստ նրա՝ այդ  խնդիրները, սոցիալական բնույթ ունեն և ուրեմն պետք է լուծվեն իրավական մեխանիզմներով և հանրային աջակցությամբ: «Մենք՝ կանայքս, պետք է հասկանանք մեր խնդիրները, ինչպես նաև  գիտակցենք մեր զորությունը, հավաքական փոխաջակցության ուժը, ինչպես ամենուր, այնպես էլ Հայաստանում կանայք  փոխաջակցող են, քույրաբար օգնող: Հաճախ կարելի է հիանալ, թե ինչպես են տարբեր սերնդի կանայք աջակցում իրար, ինչպես են կոլեկտիվներում կիսում աշխատանքային դժվարությունները, բայց դա հաճախ չի դառնում հանրային կյանքի փորձառության մաս: Պետք է զորակցենք այլ կանանց մեր աջակցությամբ»,- նշեց Լենա Նազարյանը:

Եզրափակելով խոսքով՝ ԱԺ փոխխոսնակն ասաց, որ մարտի 8-ը՝ առաջին հերթին իրենք ընդունում են կանանց խնդիրների գոյությունը և դրանք հաղթահարելու հանձնառությունը. «Եթե մարտի 8-ի ծաղիկներ, ապա միմիայն որպես համերաշխության նշան կանանց իրավունքների լիարժեք հաստատման պայքարի»: