Ձեր վստահելի աղբյուրը

Երկրում... Երկիրը Հայաստանն է... սոցիալական հարցերը առաջնային են։ Թեպետ՝ ամեն ինչ է առաջնային արդեն, ամեն ինչ այնքան անորոշ է, որ բոլոր ոլորտներն են կարևոր։

Թերևս բայց այսօր ուզում եմ խոսել մի քաղաքական մտածողության բացակայության մասին, որով երևի թե պիտի սոցապ նախարարությունը զբաղվեր։

Վերջերս, սոցիալական ցանցերի պատճառով գուցե, հասարակության անդամները սկսել են վերահսկել, գնահատել ու թելադրել մեկը մյուսին վարք ու տեսանկյուն։ Բացի այն, որ այդ «հնարավորությունը» տալիս է սոցցանցը, պիտի ասել, որ սա նաև այլ յուրահատկությունից էլ է։ Հայաստանի բնակչության՝ գնալով աճի տեմպերի անկումը ենթագիտակցական վախ է բերում իր հետ։ Ինչպես ծնողն է իր երեխաների մեջ ենթագիտակցաբար տեսնում իր կյանքի շարունակությունը, այնպես էլ իրեն զգում է հասարակությունը՝ քանակի անկումը, պառակտումը, հանցավորությունը... սրանք բաներ են, որ յուրաքանչյուրի մոտ էլ բնականորեն կարող է բերել վախի՝ հասարակության մահվան վախի, ազգի որակների կորստի վախի, ու ընդհանրապես՝ կորստի վախի։

Ու այս վախն է հաճախ, որ ագրեսիայի տեսքով դուրս է հորդում, փորձում ճնշել ամեն ինչ, ինչը այլ միտք է, այլ վարք է, այլ թիմ է։

Խոսքս իհարկե տրանսգենդերի մասին չէ, այս մասով առաջարկություն չունեմ նախարարությանը։

Բանն այն է, որ փորձերը լռեցնելու նման ագրեսիվ բռնկումները ու պռնկումները բերում են էլի ագրեսիայի։ Ընդ որում՝ արդեն հենց լռեցնողի կողմից։ Ու ստացվում է, որ  իրարանցումը, իրար չլսելը խորանում են։ Վախը, կորստի զգացումը գնալով ավելանում են, ու գնալով խորանում են սոցիալական կնճիռները։

Բարոյախոսությունը չի ազդի, անհրաժեշտ է անցնել հասարակ «կեցությունն է թելադրում գիտակցությունը» և «գիտակցությունն է թելադրում կեցությունը» ին-յանին։

Ուզում եմ խոսել լքված երեխաների ու մանկասպանության մասին։

Երեխա լքողներն ու երեխա սպանողներին, հարկավ, միտք էլ չունեմ արդարացնելու, բայց ուզում եմ հասկանալ՝ ինչ է անում պետությունը բացի պատժելուց։

Համաշխարհային մոդան մանկատներից ազատվելու բերել է նրան, որ դրա ուղիները բավական անմշակ՝ անցնում են վիճակագրության։

Այնինչ ամեն հարցում, երեխաներին վերաբերող ամեն հարցում, չպիտի լինել այնպես կատեգորիկ, որ վնաս կրի երեխան։

Ծնող ունեցող երեխային վերադարձնել ընտանիք՝ ԱՅՈ, բայց երբ ընտանիքին աշխատանք չի տրվում, խնդիրը մնում է։ Մեծը, ով չի կարող իր երեխային ապահովել ամենատարրական անհրաժեշտով անգամ, չի կարող երջանիկ զգալ իրեն։ Ոչ երջանիկ ծնողը չի կարող իր երեխային տալ մի բան, ինչ ինքը չունի։

Ընտանիքի սոցիալական հարցը դառնում է պետության այսօրվա ու վաղվա ինչպիսին լինելու դառնալու հարցը։ Ու հենց ընտանիքների սոցիալական ապահովությունը ու սոցիալական պաշտպանվածությունը պիտի լինի պետության առաջին խնդիրներից մեկը։

Երեխայից հրաժարվողից հրաժարվում ենք, երեխային սպանողին պատժում ենք։ Սրանք բաներ են, ինչ արվում են մեծերի հետ։ Իսկ կա՞ քաղաքականություն, որ ծնողը չսպանի իր երեխային՝ ծնված կամ ոչ, որ երեխայից հրաժարվողից հասարակությունը չհրաժարվի՝ այդպիսով նմանվելով հենց այդ ծնողին։

Հետևում էի արտասահմանյան մի սոցիալական քաղաքականության, ու այն շատ հետաքրքիր գտա։ Ծնողը, ուսանող աղջիկ, հրաժարվում է երեխայից, բայց նրան ոչ ոք չի մեղադրում դրանում։ Այն, ինչ կզգա մայրը հետո՝ դա չի բխի հասարակության կողմից պախարակումից, դա կմնա իր մարդկային հատկանիշների վրա։

Մայրը կարող է նույնիսկ չհայտնել իր տվյալները՝ իրեն չվնասելու համար...։ Գուցե արժե՞ վերցնել նման պրակտիկան, թեկուզ միմյանց հանդեպ քիչ չարությամբ լցվելու համար։ Չչարանալը հիմա բոլորիս է պետք, առողջության նման ու առողջ ապրելու համար։

Կարող եք ասել՝ այդպես ով ասես կարող է երեխային թողնել։ Այո։ Բայց ծնված երեխան շատ ավելի լավ է, անհամեմատելի լավ՝ սպանված երեխայից։ Պետությունը ու հասարկությունը երբ ուժ գտնեն չչարանալու ու չմեղադրելու, պարտավորություն ձեռք կբերեն ապահովել այդ՝ իրենց վերաբերմունքի «պատճառով» աշխարհ եկած երեխային պատշաճ մանկատնով, կամ նոր ընտանիքով։

Ու եթե մտածում ենք, որ ավելի լավ է  երեխան չծնվի, քան մանկատանը մեծանա, կամ՝ «ավել» երեխա սպանող մայրը պիտի պատժվի ու վերջ՝ չենք մտածում ինչ կարելի էր անել, որ երեխան ապրեր... մենք քիչ ենք տարբերվում այդ մայրերից։ Քիչ, որովհետև ստեղծում ենք այն հասարակությունը, այն պետությունը, այն միջավայրը, այն անապահովությունը, որտեղ կարող է նման հանցանք լինել՝ հրաժարվել երեխայից։

Որքան քիչ դրդենք մարդկանց, մանավանդ՝ մայրերին, հանցանքի, այնքան երկրում հանցանքը քիչ կլինի։ Քիչ կլինի մեղքի զգացումը։ Ու շատ կլինեն երեխաները։

Ուզում եք ասել աղքատ պետություն ենք, դա մեզ հասանալի՞ չէ։ Հասանելի չէ ուրիշների չուզած երեխաներին պահե՞լ։ Մերը հազի՞վ ենք պահում։

Ու նման քաղաքականության մշակումը, նման պրակտիկայի ուսումնասիրումը պիտի սոցապ նախարարության քաղաքականության առաջնակետերից լինի։ Դե՝ գիտակցությունն է որոշում կեցությունը։ Ու դեմոգրաֆիան նույնպես։

Ու նման քաղաքականության մշակումը, նման պրակտիկայի ուսումնասիրումը պիտի սոցապ նախարարության քաղաքականության առաջնակետերից լինի։

Թե չէ՝ տրանսգենդեր-մրանսգենդեր...։