Այստեղով Նիկոլն է անցել
Համատարած սուտն արդեն զզվեցրել է։ Ինչ գեղեցիկ պաճուճանքով ուզում ես փաթեթավորի, քանի ժապավենով ուզում ես կապկի, միևնույն է՝ սուտն է Փաշինյան Նիկոլի ասածի, արածի, և հենց իր բուն էությունը ։ Ամեն ինչ մի կողմ դրած, մի հարց է հետաքրքրում՝ նորմալ մարդը ո՞նց կարող է մտածել, որ համայն հայությունը հալած յուղի տեղ կընդունի Սուտլիկ որսկանի մակարդակի իր մտաթռիչքները։ Ո՞նց կարող է մեկը մտածել, որ գիտակից մարդիկ կարող են դույզն ինչ լուրջ ընդունել 2050 թվականի Հայաստանի իր տեսլականը։ Անհավատալին Հայաստանի զարգացման հնարավորությունը չէ․ բանիմաց ու հմուտ կառավարչի ղեկավարությամբ՝ պրոֆեսիոնալ կառավարությունը մի քանի տարում էլ կարող է տնտեսական աճ գրանցել (ինչը մեկ անգամ արդեն տեսել ենք Հայաստանում 1998-2008 թթ.)։
Զավեշտն այն է, որ դա հնչում է Փաշինյան Նիկոլի բերանից, ով իր թիմի հետ Երևանի աղբահանության հարցն անգամ չի կարողանում կարգավորել։ Այս մակարդակով աշխատող կառավարությունը Հայաստանը մի քանի տարում կթաղի իրական ու փոխաբերական աղբի մեջ։ Իրական աղբն արդեն Երևանի փողոցներում է, իսկ փոխաբերականը տարբեր ազգերի միգրանտերի անկվերահսկելի հոսքերն են, ԼԳՏԲ-ին ազատ գործելու իրավունքներ տալը , Ստամբուլյան կոնվենցիայի նման ազգակործան պարտավորությունները և այլն։
31 տարի անց պայծառ ապագայի պատկեր ներկայացնելն ավելի շուտ հոգեբանական հնարք է՝ իբր տեսեք «մենք հավետ ենք»։ Բայց առաջնորդվելով «ճտերն աշնանն են հաշվում» ժողովրդական իմաստությամբ, տեսնենք՝ կձգե՞ն արդյոք «թավիշները» մինչև դեկտեմբերի 9-ը, գոնե իրենց տարին տոնելու համար։ Ավելի հավանական սցենարն այն է, որ կատաստրոֆիկ արագությամբ սպառելով «վատ ժառանգություն ստացած ձախողված պետության» իներցիոն վերջին հնարավորությունները՝ աշնանը կհայտվեն փողոցում, որի կանոններով այսօրն պետություն են ղեկավարում․․․ Նորօրյա ճշմարտությամբ՝ փողոցի բերածը փողոցն էլ կտանի։
Նույնիսկ հազար անգամ կրկնվելու պարագայում չեմ զլանա հիշեցնել, որ մեկ անգամ այս ամենն արդեն տեսել ենք․ նույնն էին ասել հհշ-ականներն իրենց հավետ կառավարելու առումով, բայց շատ շուտով հրաժեշտ տվեցին իշխանությանը։ Իսկ 1995թ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն էր «ծանր ժառանգություն» համարել Սովետից ստացած հզոր արդյունաբերությունը․․․ Սեփական անկարողությունն արդարացնելու էժանագին հնարք։
Այս իշխանությունը Հայրենիք չսիրող տեսակի վերարտադրությունն է։ Տեսակ, որը Հայաստան պետության ո՛չ անցյալն է հարգում, ո՛չ ներկան է կարևորում, ո՛չ էլ ապագայի մասին է մտածում։ Պետական մտածողությամբ մարդը Խնձորեսկի կախովի կամրջի վրա դհոլ-զուռնայով քոչարի չէր պարի․․․ Դո՞ւ ես կառուցել, քո հիշողությո՞ւնն է այնտեղ անթեղված, քո զավակների՞ն ես հիշեցում թողնում քարանձավներում ապրած նախնիներիդ մասին․․․ո՛չ։ Ի՞նչ իրավունքով ես վտանգի ենթարկում անցյալն ապագայի հետ կապող այդ կամուրջը։ Պետական մտածողությամբ մարդը հերթական «պայծառացումներով» չէր փորձի հարամել Համահայկական խաղերը, ինչը խափանվեց միայն Արցախի ղեկավարության խորաթափանցության շնորհիվ։ Երկրի ղեկավար լինելն այդ իրավունքը չի տալիս։
Չի տալիս նաև անվերջ ստելու, շուրջն ամեն բան ապականելու, և ողջ հասարակությանն անհասկացողի տեղ դնելու իրավունքը։ Մեր երկիրն այն վիճակում չէ, որ իրեն թույլ տա էքսցենտրիկ և անկանխատեսելի ղեկավար ունենալու շռայլությունը։ Նիկոլյան հեքիաթներին հավատացողներն իրենց ինտելեկտով և մարդկային որակներով պետության ճակատագիրը որոշելու բարոյական իրավունքը չունեն։ «Կոնսենսուս մինուս 1» թափ առած շարժումը նաև այդ խավին իր իրական տեղը ցույց տալն է։ Ուրիշի կյանքով ապրող և ուրիշի փողերը հաշվող կյանքից նեղացածները ստիպված են ընդունել, որ կայացած մարդիկ ինչ-որ բանի են հասնում՝ առաջնորդվելով սեփական խելքով, այլ ոչ թե հրամանով ուրիշներին աստվածացնելով կամ դատափետելով։
Փողոցը 2018-ի հայրենանպաստ մի լավ գործ արեց ՝ արգելք դրեց Հայաստանում ցանկացած մեկի հավերժ առաջին դեմք լինելու ախորժակին։ Ով փորձ կանի առաջադրվել երկու ժամկետից ավելի ՝ կհիշի 2018-ի փողոցը։ Դա է այս իշխանափոխության միակ դրական կողմը։ Մնացածը կեղծիք է և սուտ։ Իսկ ով կփորձի խաղալիք դարձնել պետությունը, թող հիշի այն անեծք-հահոյանքները, որին ամեն օր ու ժամ արժանանում են Փաշինյան Նիկոլն իր թիմով, և որն էլ ի վերջո կհեռացնի նրանց իշխանությունից։ Ապաշնորհ կառավարման հետևանքով մեկ տարվա ընթացքում ձախողման են դատապարտվել բոլոր այն ոլորտները, որտեղով «անցել է» Նիկոլը։ Այնպես որ, ուրիշ տեղ ձախողումներ փնտրել պետք չէ, քանի որ մեր պետության իրական ձախողումը հենց այս կառավարությունն է՝ իր անամոթ ստերով, «գաղտնի» փաստաթղթերով, աջ ու ձախ դավադրություններ տեսնելով ու հյուսելով․․․
Հ․Գ․ Իրավաբանները կասեն՝ արդյո՞ք պետական պաշտոնյայի կողմից պետական գաղտնիք հանդիսացող փաստաթուղթը թեկուզ կիսատ-պռատ հանրայնացնելը պաշտոնեական չարաշահում չէ։ Կամ ավելի վատ՝ ստել նման փաստաթղթի գոյության մասին․․․ Եվ ընդհանրապես՝ օրենքն ի՞նչ է նախատեսում պետական մակարդակով անընդհատ ստելու դեպքում։
Լիա Իվանյան, հրապարակախոս