Հասարակություն 20:00 22/02/2020 Հայաստան

«Աղբ վերամշակող» թափառող շների մասին

Եվրոպական շատ երկրներում, ինչպես նաև Կանադայում և ԱՄՆ-ում թափառող կենդանիների խնդիրը արմատապես լուծվել է. Փողոցներում թափառող կենդանի պարզապես չկա: Թափառող կենդանիները խնդիրը լուծված է նաև մերձբալթյան երկրներում՝ Լիտվիա, Լատվիա, Էստոնիա: Իսկ ահա ասիական կամ աֆրիկյան երկրներում խնդիրը սուր արտահայտված է:

Ինչ վերաբերում է  հետխորհրդային երկրներին, ապա այստեղ էլ խնդիրը  կամ առհասարակ լուծված չէ, կամ էլ մասամբ է լուծված: Այս երկրների շարքում են նաև Հայաստանն ու Վրաստանը:  

Իսկ ինչպե՞ս են լուծել խնդիրը զարգացած երկրները:

«Փրո Փոուզ» կենդանիների բարեկեցության ԲԿ-ի հայաստանյան ներկայացուցիչ Նարե Արամյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ թափառող կենդանիների զանգվածային ստերջումը գրագետ  մոտեցում է, սակայն միայն դա բավարար չէ:

«Եթե վերցնենք Հայաստանին համաչափ զարգացող երկրների օրինակները, որտեղ լուծվել է թափառող կենդանիների խնդիրը, օրինակ ՝ Սլովենիայում, Իսրայելում և այլն, ապա զանգվածային ստերջացման և վերադարձի ծրագրերին զուգահեռ, բնականաբար, կատարվել են այլ աշխատանքներ ևս, առանց որոնց ստերջացումն ուղղակի անիմաստ կդառնար:

Այսինքն՝ եթե մենք չունենք տնային պայմաններում պահվող ընտանի կենդանիների հաշվառում և ստերջացում, եթե մենք չունենք բուծողների արտոնագրում և վերահսկում, եթե չեն արգելվում ասենք  շնամարտերը,... ապա թափառող կենդանիների զանգվածային ստերջացումը օգտավետ լինել չի կարող:

Այսինքն՝ երկրներում որտեղ չկան թափառող կենդանիներ, գլխաքանակի տեսանկյունից այնպես են լուծել խնդիրը, որ ոչ մի շուն դուրս չի նետվում և նորերը չեն ծնվում »,- ասաց Արամյանը: 

Իհարկե  հանրային անվտանգության և առողջապահության տեսանկյունից  թափառող կենդանիների ստերջացումն ու պատվաստումը պարտադիր ծրագրեր են, սակայն խնդիրն արմատապես լուծելու համար դա էլ բավարար չէ:  Խնդրի լուծումը պահանջում է համակարգային մոտեցում:

Հայաստանում թափառող շների ստերջացում կատարվում է հիմնականում Երևանում:

Երևանից դուրս մի քանի քաղաքներում՝  Էջմիածին, Մասիս... ստերջացում կատարվել է մասամբ։

Կենդանապաշտպանի դիտարկմամբ ՝ սա նշանակում է, որ  չստերջացված շների հոսքը դեպի Երևան անխուսափելի է, քանի որ այստեղ է կերի հիմնական բազան: Բայց սա էլ խնդիրներից մեկն է: 

Կենդանապաշտպանը նշեց բաներ, որոնք մտահոգվելու տեղիք են տալիս:

«Այս պահին երազել, որ մեր երկրում արմատապես կարող է լուծվել թափառող կենդանիների խնդիրը, հուսախաբություն կլինի:  Աղբի ամբողջական վերամշակման և ամբողջական ոչնչացման որևէ ռեալ մեխանիզմ չի գործում, թափառող շների իսպառ վերացումը կլինի ճակատագրական: Մենք կունենանք առնետների գլխաքանակի կտրուկ աճ, քանի որ միայն շներն ու առնետներն են նեխած սննդի ոչնչացման պատասխանատուն: Մենք պետք է հասկանանք, թե քանի գլխաքանակի առկայությունն է արդյունավետ Երևանի համար և այս ուղղությամբ աշխատանքներ տանենք»,- ասաց Նարե Արամյանը:

Եթե այսպես մտածեն նաև քաղաքապետարանում՝ դիտարկեն շներին որպես աղբի «վերամշակող», կամ առնետներին այլընտրանք, ապա թափառող շների հարցը կարող է և չլուծվի։ 

Լուծման տարբերակներից խոսելիս ԳԱԱ կենդանաբանության  և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնի գիտաշխատող, կենդանաբան Գոռ Քալոյանը  panorama.am-ի հետ զրույցում նշեց, որ  Հայաստանում թափառող կենդանիների խնդրի լուծումը հնարավոր է, եթե ստեղծվի մասնագիտական հանձնաժողով:

«Պետք է մասնագիտական  հանձնաժողով ստեղծել, որպեսզի մասնագետների խորհուրդներով հնարավոր լինի լուծել խնդիրը: Օրինակ՝  եթե տեսակն ագրեսիվ է, ապա պետք է պահել հատուկ կացարաններում, իսկ եթե հանգիստ վարք ունի ՝ բաց թողնել և այլ  լուծումներ»,-ասաց Քալոյանը:

Ընդհանուր առմամբ, վերը նշված խնդիրների լուծման ուղղությամբ, Կառավարությունը որևէ շոշափելի քայլեր դեռևս չի արել: Մասնավորապես՝ մինչ օրս չունենք Հայաստանում  թափառող կենդանիների խնդրի լուծմանը միտված  ոչ հայեցակարգ և ոչ էլ ռազմավարական ծրագիր։  

Այս համատեքստում նշենք նաև, որ դեռևս չունենք օրենսդրական դաշտ, որը կկարգավորի կենդանիների նկատմամբ պատասխանատու վերաբերումքի ոլորտը, խոսքը ՝ նրանց նկատմամբ դաժան վերաբերմունք դրսևորելու պատժի մասին չէ: 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

12:32
Շաբաթվա վերջ պատերազմ կսկսվի, եթե ասենք՝ էն էլ չկա, էն էլ չկա. Փաշինյանը՝ Ոսկեպարում
«Մենք հիմա կարող ենք այստեղից դուրս գանք, գնանք ասենք՝ չէ, էն էլ չկա, էն էլ չկա, էն էլ չկա։ Դա նշանակում է, որ շաբաթվա վերջ պատերազմ է...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
Երևանում տրոլեյբուսը հայտնվել է հսկա փոսի մեջ
Երևանում տրոլեյբուսը հայտնվել է հսկա փոսի մեջ ու չի կարողանում շարժվել։ Ուղևորները ստիպված են եղել իջնել։ Դեպքի վայր է ժամանել փրկարար...
Աղբյուր` Panorama.am
12:10
Սերգեյ Խաչատրյանը, Անա Չումաչենկոն և մեծահամբավ այլ երաժիշտներ ընդգրկված են Խաչատրյանի անվան մրցույթի ժյուրիի կազմում
Արամ Խաչատրյանի անվան 20-րդ միջազգային մրցույթի ժյուրիի կազմում ընդգրկված են մեծահամբավ երաժիշտներ։ Հիշեցնենք, որ այս տարի մրցույթն անցկացվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
12:10
Սերժ Սարգսյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին
ՀՀ երրորդ նախագահ, ՀՀԿ նախագահ Սերժ Սարգսյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին` ՌԴ նախագահի ընտրություններում համոզիչ հաղթանակի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
Եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ, մենք մեր բոլոր սահմանները կկորցնենք. Փաշինյանը՝ ոսկեպարցիներին
Ձեր թիկունքում, ձեր դեմ որևէ բան չի կարող արվի, եթե նույնիսկ արվի մի բան, որն ընկալեք ձեր դեմ, դա արտահայտում է ձեր լավագույն շահը տվյալ իրավիճակում»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:13
Պետությունից մինչև ինքնապաշտպանական ջոկատներ. Վահե Հովհաննիսյան
«Մենք գտնվում ենք պետական համապարփակ աննորմալության փուլում, սրանից պետք է դուրս գալ»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:06
Հայաստանին է մոտենում է հաջորդ ցիկլոնը
Հարավից հզոր ցիկլոնի ներթափանցմամբ պայմանավորված հանրապետության ամբողջ տարածքում դիտվել են առատ տեղումներ, Շիրակում, Լոռիում, Տավուշի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:58
Առաջարկվում է երկրորդ Հ1 ստեղծել՝ հանրապետական հեռարձակման
«Նախագծով առաջարկվում է հանրային հեռարձակողին հնարավորություն տալ առանց լիցենզիայի և մրցույթի հանրային մուլտիպլեքսում ուեննալ ևս մեկ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Ընդդիմությունն ասում է՝ Տավուշի գյուղերն ուզում է տա, Տավուշում Խրեմլու, Ասկիպարա անունով գյուղեր կա՞ն. Փաշինյանը՝ կիրանցիների հետ հանդիպմանը
«Ես եկել եմ Ոսկեպար և Կիրանց, որովհետև սահմանագծման գործընթացը կարող է որոշակի խնդիրներ առաջացնել մեր որոշ բնակավայրերի համար, բայց մյուս...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Աշխարհում վնասաբեր փոստային առաքումների քանակը նվազել է, ֆիշինգային գրոհներինը՝ ավելացել. «Կասպերսկի»
Գլոբալ փոստային տրաֆիկում սպամի միջին մասնաբաժինը 2023-ին նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջանի համեմատ նվազել է 3,03 տ.կ.-ով և կազմել 45,60%: 2022-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:17
Եթե ճիշտ եմ հասկանում, «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունը չի գրանցվել, որպեսզի քվորում չլինի. Ռուբինյան
Այսօր մեկնարկում է Ազգային ժողովի հերթական քառօրյան։ Սակայն քվորում չլինելու պատճառով, նիստը քիչ ուշ մեկնարկեց։ Նախ գրանցվեց 47 պատգամավոր,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:11
Միքայել Վարդանյանը Մասիսին նվիրել է 117 մլն դրամ արժողությամբ աղբահավաք մեքենաներ և 230 աղբաման
Մասիս խոշորացված համայնքում աղբահանության խնդիրն ամբողջությամբ կլուծվի: Բարերար Միքայել Վարդանյանը համայնքին նվիրել է աղբատար մեքենա,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Մարդը ոնց կարող է նման սարսափելի մտքեր ունենա. Ալեքսանդր Չաուշյանը Կոնսերվատորիան տեղափոխելու մասին
«Ինձ համար շատ բարդ է հասկանալ, թե մարդը ոնց կարող է նման սարսափելի մտքեր ունենա։ Հետաքրքիր է՝ այդ մարդն ինչ է կերել, խմել, կամ միգուցե...
Աղբյուր` Panorama.am
09:50
Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ։ Փակ են Արագածոտնի մարզում...
Աղբյուր` Panorama.am
09:49
«Ժողովուրդ». Ալեն Սիմոնյանը պետբյուջեի հաշվին քավորին Փարիզ է տարել
«Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է․ «ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանն իր որդու քավորին, որը խոշոր գործարար է ներկայանում, դասավորել է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:47
«Ժողովուրդ». Փաշինյանի այցին հնարավոր է հաջորդի Շիրակի մարզպետ Մուշեղ Մուրադյանի պաշտոնանկությունը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ այս շաբաթվա վերջին Նիկոլ Փաշինյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:45
«Փաստ». «Փողի խնդիր չունեն», բայց գնում են հարկերը և տուրքերը բարձրացնելու կամ նորերը սահմանելու ճանապարհով
«Փաստ» թերթը գրում է. «Դեռ նախորդ տարվանից փորձագետները պնդում էին, որ Հայաստանի իշխանությունները գնալու են հարկերը և...
Աղբյուր` Panorama.am
09:44
«Հրապարակ». ՀՀ իշխանությունը կփորձի՞ հետայսու աշխատել Արցախի ՀԿ սեկտորի հետ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Արցախի ՀԿ սեկտորի ակտիվիստները մարտի 20-ին հանրահավաք են անելու Օպերայի հրապարակում։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:42
«Ժողովուրդ». Ազգային ժողովը պատրաստ է և՛ ԱԺ բացօթյա սրճարանի համար գրեթե նույնքան վճարել, և՛ օրացույցների և օրագրերի համար
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է. «Ուսումնասիրելով Ազգային ժողովի 2024 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:41
«Փաստ». Փաշինյանը բավական այլայլված է եղել ու նեղված
«Փաստ» թերթը գրում է. «Երեկ Նիկոլ Փաշինյանն այցելել է Ոսկեպար և, ինչպես տեղեկանում ենք պաշտոնական հաղորդագրությունից,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:38
Էդգար Ղազարյան. Իջևանցիներին պետք է փրկել իջևանցիներից
Քաղաքական-հասարակական գործիչ Էդգար Ղազարյանը գրում է. «2022 թվականի օգոստոսին Արցախի տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
Թուրքիայի արտգործնախարարը բացառում է 2024թվականին ուկրաինական հակամարտության կարգավորումը
Թուրքիայի արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը CNN Turk-ին տված հարցազրույցում ասել է, որ այս տարի Ուկրաինայում հակամարտությունը կարգավորելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
«Ժողովուրդ». Փաշինյանի այցին հնարավոր է հաջորդի Շիրակի մարզպետ Մուշեղ Մուրադյանի պաշտոնանկությունը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ այս շաբաթվա վերջին Նիկոլ Փաշինյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:30
«Հրապարակ». Եվրադիտորդներին տրվող անձեռնմխելիությունից Հայաստանում անգամ երկրի ղեկավարներն ու պատգամավորները չունեն
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ ՔՊ խմբակցությունը մեկուկես ժամանոց նիստ է արել՝ ԱԺ այսօրվա նիստից առաջ քննարկելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
Ողբերգական պատահար Սիսիան-Գորիս ավտոճանապարհին
Մարտի 19-ին, ժամը 05:40-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Սիսիանի օդանավակայանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:21
«Փաստ». Խնդիր է դրվել ձևավորել ուժեղ քաղաքական բևեռ` որպես գործող քաղաքական համակարգին իրական այլընտրանք
«Փաստ» թերթը գրում է. «Մեր ունեցած տեղեկություններով, կիրակի օրը Երևանի «Գոլդեն Թուլիփ» հյուրանոցում փակ,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
«Ժողովուրդ». Փաշինյանը վրդովվել է ու կտրուկ արձագանքել է, թե ամեն մարդ իր գործով պետք է զբաղվի, այդ հարցերը Պապիկյանի տիրույթում չեն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Երեկ հայտնի դարձավ, որ Տավուշի գյուղերի հանձման մասին թեժ խոսակցությունների ֆոնին Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:15
«Հրապարակ». ՆԳՆ-ն 89 հատ ժամացույցների համար վճարել է 10 մլն 786 հազար դրամ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Ներքին գործերի նախարարությունը 89 հատ թանկարժեք ժամացույց է գնել, որոնցից 45 հատից...
Աղբյուր` Panorama.am
09:14
Մարտի 19-ին դոլարն էժանացել է, ռուբլին և եվրոն՝ արժևորվել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 19-ին ժամը 09:05-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 399.33 դրամ՝ էժանանալով 0.23 դրամով։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ, մենք մեր բոլոր սահմանները կկորցնենք. Փաշինյան
12:08 19/03/2024

Եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ, մենք մեր բոլոր սահմանները կկորցնենք. Փաշինյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}