Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Այս տարի շուրջ 930 մլն դրամ ունենք դրամաշնորհային ծրագրերի համար»,- այսօր լրագրողների հետ զրույցում ասաց Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Հակոբ Արշակյանը։

Նախարարը տեղեկացրեց, որ դա հնարավորություն կտա տեխնոլոգիական ոլորտի ընկերություններին, որպեսզի նրանք կարողնանան ներդրումներ կատարել որոշ պրոդուկտների նախագծման և դրանց վաճառքների ուղղությամբ. «Այս ուղղությամբ դրամաշնորհները, կարծում եմ, լավագույն գործիքներ են։ Եվ այն ընկերությունները, որոնք այս պայմաններում որոշակի դժվարություններ ունեն, կարող են դիմել դրամաշնորհային ծրագրերին, և պարապուրդի մեջ գտնվող ինժեներները կկարողանան լծվել պրոդուկտների արտադրությանն ու ձեռքբերմանը»։

Հարցին՝ ծրագրավորման ոլորտից բացի, ավանդական ինժեներական ոլորտի ընկերությունների համար հայտարարվելո՞ւ են դրամաշնորհներ, և ի՞նչ ներուժ ունի Հայաստանն օրինակ՝ ռոբոտ բուժքույր ստեղծելու համար, Արշակյանը պատասխանեց՝ ծրագրավորողը նույնպես ինժեներ է, բայց  դրամաշնորհները բոլոր ինժեներների համար են.

«Մենք նախորդ դրամաշնորհների շրջանակներում ընդգրկել էինք ռոբոտաշինական ընկերություն, որի ստեղծած ռոբոտը կլինիկաներում սպասարկում է երեխաներին։ Գիտեմ, որ հրաշալի արդյունքների է հասնում այդ ընկերությունը, և երեխաները միայն այդ ռոբոտի համար գնում են և առանց վախենալու իրենց բժիշկների հետ շփվում։ Մենք այստեղ բաժանում չենք դնում, և թե ծրագրավորմամբ զբաղվող ինժեներները, թե ճշգրիտ մեխանիկայով համակարգեր նախագծող ինժեներական ընկերությունները կարողանալու են դիմել և ստանալ դրամաշնորհ»։

Հարցին, թե քանի՞ անսարք շնչառական սարք է գույքագրվել նախարարության կողմից, դրանցից քանի՞սն են վերանորոգվել, և ինչո՞ւ էին մինչ այսօր պետական գույք հանդիսացող սարքերը այդ վիճակում, Արշակյանը պատասխանեց՝ պնդումը, որ այդ շնչառական սարքերը պետական սեփականություն են, ճիշտ չէ, դրանք ժամանակներում դուրս գրված սարքավորումներ են։

«Արդեն վերանորոգվել են շուրջ երկու տասնյակ շնչառական սարքեր։ Եվ այն սարքերը, որոնք հադիսանում են պետական, կամ որևէ այլ կլինիկայի սեփականություն, վերադարձվել են իրենց տերերին, իսկ տասը սարք տրամադրվել է տարեր անհատների և ձեռնարկությունների կողմից»,- ներկայացրեց Արշակյանն, ապա հավելեց՝ նախարարությունն արդեն աշխատում է, որպեսզի հստակ մոդելավորի՝ ինչպես պետք է Հայաստանում նախագծվեն և արտադրվեն շնչառական սարքեր։

Ըստ նախարարի, եթե անհրաժեշտ լինի արագ լուծումներ գտնել, ապա նախարարությունը դրանք կգտնի.

«Կարծում եմ՝ այդ սարքերն արտադրելու համար ներուժ կա, այստեղ այլ է՝ կլինիկական փորձարկումների և սերտիֆիկացիայի հարցը, որը պետք է լուծեն նախագծող ընկերությունները։ Այս գործընթացն, ընդհանրապես բավականին երկար է տևում, բայց այս պահին աշխարհում նման սարքերի վակուում կա, և պահանջարկը տասնյակ անգամ գերազանվում է պահանջարկին, և սա լավ հնարավորություն է՝ սեփական արտադրանքն ունենալու։ Մենք չպետք է մտածենք, թե հետագայում այդ սարքերը կկարողանա՞ն արտադրվել լավ գին-որակ հարաբերակցությամբ և հանվել շուկա, թե ոչ։ Այս փուլում, կարծում եմ, որ դա համատեղ աշխատանք է ընկերությանն ծախսած ռեսուրսների և լուծում տալու տեսանկյունից։

Կարծում եմ, որ պետք է պահանջ դրվի, որ նախագծվող սարքերն այդպիսի պահանջ իրենց առաջ ունենան, բայց մենք չենք կարող գնահատել՝ ի վերջո դա շուկայական բան կլինի, թե չէ։ Մեր կողմից կարող եմ ասել, որ այդպիսի հնարավորություն կա, և հուսով եմ այն կիրագործվի բարձր մակարդակով»։

Դիտարկմանը, որ թեև վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, թե Հայաստանի մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտում սկսվելու է կորոնավիրուսի թեստերի տեղական արտադրություն, այնուամենայնիվ գիտնականներից ոմանք պնդում են, որ Հայաստանում այս պահին թեստեր ստեղծելու տեխնիկական հնարավորություններ չկան, Արշակյանը արձագանքեց՝ հարցով զբաղվել է  ԿԳՄՍ նախարարությունը։

«Համոզված եմ, որ հաշվարկներ արվել են, մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտում պրոֆեսիոնալ մասնագետներ կան, և ես հավատում եմ իրենց ներուժին։ Նաև հավատում եմ, որ այդ խմբաքանակները, որոնք արտադրական հզորությունների կվերածվեն, հետագայում նաև կկարողանան ծառայել թե՛ Հայաստանում, թե՛ նրա սահմաններից դուրս կորոնավիրուսի տարածման կանխարգելմանը»,- շեշտեց Արշակյանը։

Հարցին, թե ի՞նչ ժամանակահատվածում է հնարավոր Հայաստանում արտադրել թոքերի արհեստական օդափոխության համակարգեր, և արդյո՞ք կա հնարավորություն այդ սարքերն այլ երկրներից ձեռք բերելու, Արշակյանը պատասխանեց՝ արտադրության համար մենք ներուժ ունենք, և նախատիպի պատրաստումը մի քանի ամիս կտևի։

«Դա համակարգ է, որը սենսորների, տվիչների միջոցով հիվանդի վիճակը կարող է գնահատել։ Ըստ տարբեր գնահատականների, մի քանի ամսում այդ համակարգի նախատիպը կստեղծվի, և դրանից հետո կսկսվի արտադրությունը։ Կարծում եմ ներուժ կա Հայաստանում շահավետ արտադրանք ստեղծել։ Ինչ վերաբերում է ներմուծմանը. բարդություններ կան շնչառական համակարգեր գնելու և ներմուծելու հարցում, որոշակի խմբաքանակներ՝ ոչ միայն շնչառական համակարգերի, այլ նաև թթվածնի ապարատներ և այլն, գնվել են, և կբերվեն Հայաստան»,- ներկայացրեց նախարարը։

Դիտարկմանը, որ «ՀայՓոստ»-ի աշխատակիցները տաքսիներով են գնում աշխատանքի, թե մարզից Երևան գնալիս, թե քաղաքի տարածքում, Արշակյանն արձագանքեց՝ իրենք խնդրել են կազմակերպության ղեկավարությանը փոխհատուցումներ իրականացնի, և գիտենք, որ դա իրականացվում է.

«Արտակարգ դրության պայմաններում, կարծում եմ, ընկերությունները պետք է որոշակի քայլեր ձեռնարկեն իրենց աշխատակիցների աշխատանքը ապահովելու համար։ Բազմաթիվ սոցիալական խնդիրներ այսօր առկա են Հայաստանում, և մենք բավականին արդյունավետ աջակցության ծրագրեր են»։