Ձեր վստահելի աղբյուրը

ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը ԼՂ հակամարտությունը հայերի ու ադրբեջանցիների փոխարեն լուծելու հնարավորություն չունի: Այս մասին մարտի 20-ին լրագրողների հետ հանդիպմանը նշեց քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը: Հարցին՝ արդյո՞ք այս ձևաչափը շահավետ է հենց ՄԽ անդամների համար՝ նա պատասխանեց, որ չի կարծում, թե Մինսկի խմբի գործունեության իմաստը միայն սեփական շահերի բավարարումն է:

«Մինսկի խմբում երեք դիվանագետներ են, ովքեր նշանակվել են իրենց երկրների կողմից՝ կոնկրետ խնդիր լուծելու համար: Տարածված տեսակետ է, որ Մինսկի խումբը ոչինչ չի անում, ոչնչի չի հասնում, մարդիկ պարզապես աշխատավարձ են ստանում և այստեղ-այնտեղ մեկնում, հանդիպումներ ունենում, սակայն իրավիճակն այսպիսին է՝ հակամարտության ներսից ավելի ուժեղ հակազդում կա, քան ճնշում, այսինքն՝ հասկանալի է, որ հայերը կցանկանան հակամարտությունը լուծել իրենց օգտին, ադրբեջանցիները՝ իրենց, բայց հակամարտության լուծման ընդհանուր փոխզիջումային տարբերակ իրականում գոյություն չունի, տարբերակ, որին համաձայն կլինեն հայերն ու ադրբեջանցիները»,- ասաց նա:

Իսկանդարյանը նշեց՝ եթե նման տարբերակ գոյություն ունենար, և պահանջվեր միայն տեխնիկական օգնություն, փորձագիտական աջակցություն, կազմակերպում՝ այդ կարգավորմանը հասնելու համար, ապա Մինսկի խումբը կարող էր օգնել, բայց քանի որ մեծ հաշվով չկա այդ կամքը, ապա հայերի ու ադրբեջանցիների փոխարեն ՄԽ-ն չի կարող դա անել:

Ըստ քաղաքագետի՝ Մինսկի խումբը երեք խնդիր ունի. առաջինը՝ «The show must go on» («շոուն պետք է շարունակվի»), համաշխարհային փորձը ցույց է տալիս, որ հակամարտությունները, որոնցում կողմերի միջև խողովակ կա, զարգանում են շատ ավելի լավ, քան այնտեղ, որտեղ այդ խողովակը չկա: «Պայմանականորեն ասած՝ հայ և ադրբեջանցի բարձրաստիճան պաշտոնյաները կարող են ժամանակ առ ժամանակ հանդիպել, լսել իրար, հասկանալ իրար, դա արդեն արժեքավոր է»,- ասաց նա:

Երկրորդ խնդիրն, ըստ Իսկանդարյանի, այն է, որ Մինսկի ձևաչափը հակամարտության միջազգայնացման ձևաչափ է, այսինքն՝ սենյակում գտնվում են ոչ միայն հայն ու ադրբեջանցին, այլև ամերիկացին, ֆրանսիացին ու ռուսը, գործընթացը միջազգայնացվում է, ձեռք բերում միջազգային համատեքստ:

Երրորդ խնդիրն այն է, որ Մինսկի խումբը ստատուս-քվոյի պահպանման ձևաչափ է, քանի որ՝ եթե բանակցություններ են վարվում, դա նշանակում է՝ ինչ-որ ստատուս-քվո է պետք, որպեսզի այդ բանակցությունները շարունակվեն:

«Մենք բազմաթիվ անգամ տեսել ենք սրացումներ, որոնցից հետո ՄԽ-ն և դրա հետևում կանգնած երկրները հնարավորություն են ունեցել թուլացնել շփման գծում իրավիճակի սրումը: Օրինակ՝ նախորդ տարի բռնությունների նույն մակարդակն էր, ինչ 2013-ին, պակաս, քան նախորդ տարին, դա նաև ՄԽ աշխատանքի արդյունքն էր»,- ասաց նա:

Իսկանդարյանն ընդգծեց՝ Մինսկի խումբն անվտանգության ինչ-որ ձևաչափ է, որը կշարունակի աշխատել, իսկ դրանից հրաժարվելը կնշանակի հայտնվել բացարձակ վակուումում, այդ թվում՝ անվտանգության վակուումում: Քաղաքագետի խոսքով՝ ՄԽ-ից ոչ ոք չի հրաժարվի, այն երկար տարիների ավանդույթ ունի՝ արդեն 26-ամյա պատմություն, և կշարունակի գործել, որովհետև չկա ուրիշ մի բան, որով կարելի է փոխարինել:

Բանախոսը կարճաժամկետ և միջնաժամկետ հեռանկարում անիրատեսական համարեց Լեռնային Ղարաբաղի վերադարձը բանակցային սեղանի շուրջ: Նրա խոսքով՝ Ղարաբաղն, իհարկե, դրա համար կպայքարի, բայց առաջիկա տարիներին դրան հասնել չի հաջողվի:

«ԼՂ հակամարտությունը երիտասարդ է, մեզ մոտ ամեն ինչ դեռ առջևում է: Հավերժ հակամարտություններ չկան, ցանկացած հակամարտություն ի վերջո լուծվում է: Իսկ ի՞նչ պիտի լինի՝ հասարակությունը պիտի փոխվի. դա միայն իշխանության փոփոխությամբ չի ձեռք բերվում»,- ասաց նա: