Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Իրաքում և Շամում իսլամական պետություն» (ԻՇԻՊ, ISIS) իսլամական ծայրահեղ արմատական կառույցը, որն ակտիվորեն ներգրավված էր Սիրիայում և Իրաքում տեղի ունեցող ջիհադական պայքարին, 2014 թ. հունիսի 29-ին վերանվանվեց «Իսլամական պետություն» (ԻՊ): Անցել է ուղիղ մեկ տարի: Ի՞նչ ունենք այսօր:

ԻՊ-ի առաջացումը ի ցույց դրեց իսլամական ծայրահեղ արմատական տիրույթում առկա հակասություններն ու իսլամականների հին ու նոր սերունդների միջև խորացող պայքարը: ԻՊ-ը նոր խոսք դարձավ իսլամական ծայրահեղ արմատական ճամբարում: Սա իսլամական ծայրահեղ արմատականների նոր սերնդի խոսքն էր ուղղված իսլամականների հին սերնդին: Դրանով ԻՊ-ը ստվերեց բոլոր գործող իսլամական ծայրահեղ արմատական խմբավորումներին՝ դնելով նոր նշաձող իսլամական ծայրահեղ արմատական խմբավորումների պայքարի համար: Վերջիններս իրենց գործողությունների մեկնարկը ստիպված են վերցնել այդ նշաձողից, կամ գոնե պետք է փորձեն մոտ գտնվել դրան: Լավագույն դեպքում (ինչպես եղավ ժամանակին «ալ-Կաիդա»-ի հետ կապված) ԻՊ-ը կվերածվի (արդեն վերածվում է) բրենդի, որը կօգտագործվի վերոհիշյալ իսլամական կառույցների կողմից իրականացվող և իրականացվելիք ջիհադական պայքարում:

«Բակիա ուա Թաթամադդադ» (արաբերենից թարգմանաբար՝ հիմնվել և ընդլայնվել) կարգախոսի ներքո ԻՊ-ը ներկայացրեց իր ռազմավարությունն ու դրանից բխող մարտավարությունը, որով էլ պայմանավորված էր վերջին մեկ տարվա ընթացքում ԻՊ-ի վարքագիծը ոչ միայն Մերձավորարևելյան տարածաշրջանում, այլև դրանից դուրս (Հյուսիսային Աֆրիկա, Միջին և Կենտրոնական Ասիա, Կովկաս և այլն). այն է՝ հիմնվել Սիրիայում և Իրաքում և ընդլայնվել մուսուլմանական աշխարհում:
Այդ համատեքստում ԻՊ-ը փոխեց նախկինում իսլամական ծայրահեղ արմատական խմբավորումների կողմից իրականացվող ջիհադական պայքարի մարտավարությունը՝ «Հեռավոր թշնամու» (արևմտյան երկրները) դեմ իրականացվող ջիհադական պայքարից ԻՊ-ն անցում կատարեց «Մերձավոր թշնամու» (մուսուլմանական երկրներում «անհավատ» վարչակարգերն ու ԻՊ-ի գաղափարախոսությունը չկիսողները) դեմ իրականացվող ջիհադին: Ասածի վկայությունն է հունիսի 26-ին ԻՊ-ի զինյալների կողմից Թունիսում, Քուվեյթում և Սոմալիում իրականացված ահաբեկչությունները, որոնց հետևանքով եղան հարյուրավոր զոհեր և վիրավորներ:

Վերոհիշյալ ռազմավարության և մարտավարության շնորհիվ ԻՊ-ն անցած մեկ տարվա ընթացքում իր վերահկսողությունն է հաստատել Սիրիայի և Իրաքի զգալի տարածքներում (ռազմական գործողությունների հետևանքով այդ տարածքները զգալի փոփոխությունների չեն ենթարկվել, և ԻՊ-ը դեռևս վերահսկում է այդ երկրների որոշ հատվածները), իսկ մուսուլմանական երկրներում գործում են ԻՊ-ի շուրջ 35 վիլայեթներ:

Չի բացառվում, որ ԻՊ-ի թիրախում հայտնվեն նաև արևմտյան երկրները: Վերջինների ուղղությամբ ԻՊ-ի ակտիվության դրսևորուներն արդեն նկատելի են (օրինակ նույն հունիսի 26-ին Ֆրանսիայում տեղի ունեցած ահաբեկչական գործողությունը):
ԻՊ-ի ստեղծումից մեկ տարի անց մենք գործ ունենք հիմնված և դեռևս ընդլայնվող իսլամական ծայրահեղ արմատական կառույցի հետ, որը նոր երևութ է իսլամական արմատական տիրույթում: Այն նաև նոր իրողություն է ոչ միայն մուսուլմանական երկրների, այլև ամբողջ աշխարհի համար, որի դեմ դեռևս բացակայում են արդյունավետ պայքարի մեխանիզմները:

Արաբագետ՝ Սարգիս Գրիգորյան